رجوع از شهادت قبل از صدور حکم

رجوع از شهادت قبل از صدور حکم

در قانون آیین دادرسی مدنی و قانون آیین دادرسی کیفری همواره از شهادت به عنوان یکی از مهم ترین دلایلی که به واسطه آن می توان ادعا یا جرمی را اثبات نمود ، یاد شده است و به دلیل اهمیت و ارزش شهادت یا گواهی در دعاوی حقوقی و کیفری ، قواعد آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است ؛ با این حال ، گاهی شاهد یا گواه مورد نظر از شهادت خود رجوع می کند و شهادتی که داده است را به اصطلاح پس می گیرد که این رجوع از شهادت ، آثاری را خواهد داشت ؛ به عنوان مثال اگر رجوع از شهادت قبل از صدور حکم باشد ، دیگر دادگاه به شهادت مطرح شده ارزش و بهایی نداده و بدون توجه به آن ، حکم صادر خواهد کرد .  رجوع از شهادت پیش از صدور حکم چه آثاری خواهد داشت ؟  

پس از توضیح کلیاتی در رابطه با اینکه رجوع از شهادت چیست ، حکم رجوع از شهادت قبل از صدور رای و آثار و پیامدهای آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد .

رجوع از شهادت در قانون به چه معناست؟

رجوع از شهادت ، در اصطلاح حقوقی به این معنا است که شاهد یا گواه ، پس از ادای شهادت در محضر حاکم و در دادگاه ، دلیلی ارائه کند که شهادت وی صحیح نبوده و غلط می باشد ؛ خواه این غلط بودن به واسطه اشتباهی بوده است که موجب توهم در ادای شهادت گردیده و یا به دلیل تعمدی بوده که شاهد در بیان شهادت دروغ داشته است . البته بحث رجوع یا بر گشتن از شهادت با شهادت دروغ دو مفهوم متفاوت هستند و پیامدهای مختلفی را به بار خواهند آورند که در مقاله مجازات رجوع از شهادت به آن پرداخته شده است . در هر حال ، در پاسخ به این سوال که رجوع از شهادت چیست ، می توان گفت رجوع از شهادت حالت شاهدی است که از شهادت داده شده توسط خود در دادگاه برگردد که این برگشتن از شهادت در دادگاه ، در هر مرحله ای از رسیدگی به دعوا امکان پذیر است ؛ خواه قبل از صدور حکم توسط دادگاه بوده و یا پس از صدور حکم در دادگاه شاهد از شهادت خود رجوع نماید که در ادامه این مطلب ، حکم و تاثیر رجوع از شهادت قبل از صدور رای در دادگاه را توضیح می دهیم .

آثار و پیامدهای رجوع از شهادت قبل از صدور حکم

همانگونه که اشاره شد ، رجوع از شهادت می تواند قبل از صدور حکم توسط دادگاه و یا بعد از آن بوده باشد که به همین دلیل ، آثار متفاوتی بر رجوع از شهادت بار می شود . در این قسمت قصد داریم به بررسی پیامدهای رجوع از شهادت قبل از صدور رای در دادگاه بپردازیم :

در صورتی که شهود قبل از صدور حکم در دادگاه از شهادت خود رجوع کنند ، اتفاق نظر بر این است که به استناد چنین شهادتی ، حکم صادر نخواهد شد ؛ چرا که حکم تابع شهادت می باشد و با رجوع شاهد از شهادت ، تاثیر شهادت ادا شده از بین می رود . این مفهوم ، در ماده 1319 قانون مدنی نیز مورد اشاره قرار گرفته است که به موجب این ماده : " در صورتی که شاهد از شهادت خود رجوع کند ، به شهادت او ترتیب اثر داده نمی شود " .

علاوه بر این ، در صورتی که شاهدی در دعاوی کیفری شهادتی را ادا کرده باشد . شهادت او دلیل بر مجازات شخصی می باشد ، پس از اقامه شهادت در دادگاه کیفری و قبل از صدور حکم در دادگاه از شهادت خود در مورد آن شخص رجوع کرده و شهادت خود را پس بگیرد ، به استناد شهادت او دیگر رایی صادر نمی شود ؛ چرا که این مطلب مورد اتفاق فقهای شیعه بوده و در کتب فقهی به تفصیل مورد اشاره قرار گفته است . در اینجا لازم به ذکر است که در رجوع از شهادت در برخی از جرایم مثل جرم زنا باعث می شود که حتی با رجوع از شهادت توسط شاهد ، بتوان حد قذف را بر شاهدانی که از شهادت خود رجوع کرده اند جاری نمود ؛ ولی در مقابل برخی دیگر معتقدند که رجوع از شهادت در این گونه جرایم آثاری از جمله حد قذف در پی نخواهد داشت .

 بنابراین ، با توجه به جمیع توضیحات ارائه شده در قسمت های قبل ، می توان در خصوص آثار و پیامدهای برگشتن از شهادت پیش از صدور حکم چنین مقرر داشت :

در صورتی که شاهدی در دعاوی حقوقی و یا در دعاوی کیفری ، قبل از اینکه حکمی توسط دادگاه صادر شود از شهادت خود بازگردد و بگوید شهادتی که داده است ؛ بنا به دلایلی غلط و اشتباه بوده است ، دادگاه بدون توجه به شهادت ارائه شده حکم مقتضی را صادر خواهد کرد و دیگر آن شهادت مستندی برای دادگاه در جهت صدور حکم قرار نخواهد گرفت .