1403/1/10 05:40
قانون جدید صدور چک که در سال 1397 به تصویب مجلس رسید و در سال 1399 اجرایی گشت ، تحولات بسیار مهمی را در بحث معاملات مربوط به چک ایجاد کرده است . معرفی سامانه صیاد و چک های صیادی ، چک موردی ، اجرای مستقیم و سریع چک و روش های رفع سوء اثر از چک برگشتی ، از مهم ترین تحولات قانون جدید صدور چک می باشد.
اولین و شاید مهم ترین سوالی که در رابطه با قانون جدید صدور چک مطرح می شود آنست که سامانه صیاد چیست ؟ و منظور از چک صیادی که در قانون جدید صدور چک مطرح شده است ، چه می باشد ؟
ماده 6 قانون جدید صدور چک مقرر داشته : « بانکها مکلفند برای ارائه دسته چک به مشتریان خود ، صرفاً از طریق سامانه صدور یکپارچه چک ( صیاد ) نزد بانک مرکزی اقدام نمایند . این سامانه پس از اطمینان از صحت مشخصات متقاضی با استعلام از سامانه نظام هویت سنجی الکترونیکی بانکی و نبود ممنوعیت قانونی ، حسب مورد نسبت به دریافت گزارش اعتباری از سامانه ملی اعتبارسنجی یا رتبهبندی اعتباری از مؤسسات ... اقدام نموده و متناسب با نتایج دریافتی ، سقف اعتبار مجاز متقاضی را محاسبه و به هر برگه چک شناسه یکتا و مدت اعتبار اختصاص می دهد »
مطابق این ماده از قانون جدید صدور چک ، بانک مرکزی اقدام به راه اندازی سامانه ای به نام سامانه صیاد یا سامانه صدور یکپارچه چک نموده است . هدف از راه اندازی این سامانه ، نظارت بر تقاضای صدور دسته چک و صلاحیت متقاضیان ، اعتبارسنجی دارندگان حساب و امضاکنندگان چک ، استعلام چک و وضعیت عملکرد صادرکننده چک توسط گیرنده آن و تخصیص شناسه یکتا به هر برگ چک می باشد .
به این ترتیب نقش شعب بانکها در صدور دسته چک حذف می شود . یعنی متقاضی دریافت دسته چک جدید به شعبه بانک مراجعه کرده و تقاضای صدور دسته چک جدید را ثبت می کند ، چنانچه این تقاضا توسط رئیس شعبه تایید گردد ، درخواست او به منظور استعلام ، به سامانه صیاد بانک مرکزی ارسال می شود . چنانچه با استعلام از سامانه نظام هویت سنجی الکترونیکی بانکی ، سامانه ملی اعتبار سنجی و رتبه بندی اعتباری از مؤسسات فرد متقاضی دسته چک صیادی ، واجد شرایط دریافت دسته چک باشد ، دسته چک صیادی برای وی صادر خواهد گردید .
چک های جدیدی که بعد از تصویب قانون جدید صدور چک و طی فرآیند گفته شده صادر می شوند ، چک صیادی نامیده می شوند . هر برگ چک صیادی دارای شناسه یکتا ( یک کد واحد ) بوده و دارنده چک می تواند با ارسال این کد به شماره ۷۰۱۷۰۱ از اعتبار صادرکننده چک اطمینان حاصل کند .