اعتبار وصیت نامه شفاهی

بر اساس قانون امور حسبی که تکمیل کننده قانون مدنی در بحث های پیرامون ارث و وصیت است ، اصولا وصیت باید به همان شیوه قانونی نگارش شود که در این قانون پیش بینی شده است و با توجه به مواد مختلف این قانون در می یابیم که وصیتنامه باید به صورت کتبی نوشته شود و به شیوه وصیت نامه رسمی ، وصیت نامه سری و یا وصیت نامه خود نوشت تنظیم گردد ؛ با این حال در مواردی ممکن است وصیت کردن توسط متوفی به شیوه لفظی و زبانی صورت گرفته باشد که به آن وصیت شفاهی و یا وصیت نامه شفاهی گفته می شود . به همین دلیل در این مقاله قصد داریم به بررسی این سوالات بپردازیم که آیا وصیت شفاهی اعتبار دارد ؟ آیا وصیتنامه شفاهی در دادگاه ها معتبر بوده و مورد قبول قرار می گیرد ؟ احکام مربوط به اعتبار وصیت نامه شفاهی یا لفظی در دادگاه به چه صورت است ؟ برای پاسخگویی به این سوالات نخست به بررسی حکم وصیت شفاهی یا لفظی پرداخته و سپس اعتبار وصیت نامه شفاهی یا لفظی در دادگاه را مورد بررسی قرار خواهیم داد .

حکم وصیت نامه شفاهی

آموزه های دین مبین اسلام مبین این مطلب است که وصیت کردن توسط متوفی مستحب موکد می باشد و اگر شخصی قبل از فوت خود وصیتی کرده که به موجب آن بعد از فوت وی مالی به شخصی تعلق گیرد ( وصیت تملیکی ) و یا انجام امر یا اموری به عهده دیگری قرار گیرد ( وصیت عهدی ) ، عمل کردن به چنین وصیتی واجب می باشد و تفاوتی میان کتبی بودن وصیت یا شفاهی بودن آن وجود ندارد و حکم وصیت نامه شفاهی یا لفظی آن است که توسط موصی له یا وصی به انجام برسد و در این خصوص اختلافی وجود ندارد ؛ لکن گاهی شخص متوفی به صورت شفاهی یا لفظی امری را وصیت می کند ولی ورثه متوفی به دلیل اینکه وصیت شفاهی را نشنیده اند یا به هر دلیلی مفاد آن را قبول ندارند ، از پذیرش اعتبار وصیت شفاهی یا لفظی توسط متوفی خودداری می کنند و از عمل نمودن به آن نیز خودداری می ورزند ؛ با این حال باید دانست که اگر متوفی به صورت شفاهی به امری وصیت کرده باشد ، وصیت شفاهی واجب شرعی محسوب شده و عمل نمودن به آن ضروری است ؛ چرا که آخرین خواست متوفی همان امر بوده است . لازم به ذکر است که شخص متوفی نمی تواند بیشتر از یک سوم از اموال خود را مورد وصیت قرار بدهد و وصیت مازاد بر ثلث نیازمند تنفیذ یا رضایت سایر ورثه خواهد بود . 

اعتبار وصیت نامه شفاهی در دادگاه

در قسمت قبل حکم شرعی وصیت شفاهی یا لفظی را بررسی کردیم و همانگونه که اشاره شد وصیتنامه شفاهی یا لفظی در شرع معتبر بوده و قابل اجرا خواهد بود ؛ اما در این قسمت قصد داریم به بررسی اعتبار وصیت نامه شفاهی یا لفظی در صورت وجود اختلاف بین ورثه در دادگاه پرداخته و به این سوال پاسخ دهیم که آیا وصیت شفاهی در دادگاه قابل قبول بوده و مورد پذیرش قرار می گیرد ؟

در پاسخ به این سوال باید گفت که بر اساس قانون امور حسبی ، وصیت نامه باید طبق احکام و قواعد قانونی نگارش شده و به صورت وصیت رسمی ، وصیت سری و وصیت خود نوشت تنظیم گردد و هر وصیتی که به ترتیب مذکور در این فصل واقع نشده باشد ، در مراجع رسمی معتبر نبوده و قابل پذیرش نیست . البته به موجب ماده 294 همین قانون ، اگر اشخاص ذی نفع در ارث متوفی ، وصیت شفاهی یا لفظی متوفی را قبول کرده باشند و به صحیح بودن آن اقرار کرده باشند ، وصیت شفاهی متوفی نیز صحیح و مورد قبول خواهد بود . به عنوان مثال ، اگر پدر خانواده به صورت شفاهی در حضور همه فرزندان وصیت کند که یک سوم از اموال وی بعد از فوت او به یکی از فرزندانش تعلق گیرد ، علیرغم اینکه وصیتی صحیح و معتبر است و به حکم اسلام قابل اجرا خواهد بود ؛ اگر سایر فرزندان از پذیرش وصیت شفاهی وی خودداری نماید ، شخصی که به نفع او وصیت شفاهی شده است نمی تواند با شهادت در دادگاه وصیت شفاهی را اثبات نماید ؛ مگر اینکه اشخاص مذکور خودشان وصیت شفاهی را قبول کنند و به آن اقرار کرده باشند که در این صورت وصیت شفاهی اعتبار پیدا کرده و قابل اجرا خواهد بود . اعتبار بخشیدن به وصیت نامه شفاهی متوفی که توسط ورثه به عمل می آید تحت عنوان تنفیذ وصیت شفاهی نیز شناخته شده است و ذی نفع می تواند به دادگاه مراجعه و دادخواست تنفیذ وصیت نامه شفاهی را ارائه دهد .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد اعتبار وصیت نامه شفاهی به سایت عدل نوین مراجعه کنید . کارشناسان مرکز عدل نوین نیز آماده اند تا به سوالات شما عزیزان پاسخ دهند.