وصول چک از طریق اجرای ثبت

چک یکی از اسناد مهم و پرکاربرد برای انجام معاملات روزمره بسیاری از افراد است که گاهی با عدم پرداخت مواجه می شود . دارنده چک در صورت مراجعه به بانک و عدم دریافت تمام یا قسمتی از وجه چک ، می تواند به روش کیفری و حقوقی وجه چک را مطالبه نماید .

همچنین ، از آن رو که بر اساس قانون صدور چک ، چک های صادر شده اسناد لازم الاجرا محسوب می شوند ، می توان تقاضای رسیدگی به وجه چک پرداخت نشده را به اداره ثبت اسناد ارائه نمود . در این مقاله قصد داریم به بررسی مراحل وصول چک از طریق اجرای ثبت ، مزایای وصول چک از طریق اجرای ثبت و  معایب وصول چک از طریق اجرای ثبت بپردازیم .

مراحل وصول چک از طریق اجرای ثبت

مطابق ماده 2 قانون صدور چک ، شرط اولیه و اساسی وصول چک به شیوه ثبتی ، این است که چک باید عهده یکی از بانک های مجاز کشور صادر شده باشد . یعنی تنها چک هایی را می توان به شیوه ثبتی استرداد نمود که وجه چک توسط بانک پرداخت شود ؛ نه موسسات مالی اعتباری و صندوق های قرض الحسنه . در صورت وجود شرط مذکور ، می توان به ادارات ثبتی مراجعه و تقاضای صدور اجراییه برای وصول چک نمود . صدور اجراییه برای وصول چک به شیوه ثبتی ، مدارک زیر را لازم دارد :

• اصل و فتوکپی برابر با اصل شده چک برگشتی و گواهی عدم پرداخت آن .  

• کارت ملی متقاضی .

• بایستی مطابقت امضای صادرکننده با نمونه آن ، توسط بانک در گواهی عدم پرداخت قید گردد .

• دریافت فرم تقاضای صدور اجراییه چک از اداره ثبت و تکمیل آن .

مدارک فوق را بایستی به اداره ثبت اسناد محلی که بانک صادر کننده گواهی عدم پرداخت در آن قرار دارد ارائه نمود . به محض آن که برای چک اجراییه صادر شد ، این اجراییه به بدهکار ابلاغ می شود و او را موظف می کند ظرف مدت 10 روز نسبت به پرداخت مبلغ مندرج در چک ، فراهم نمودن ترتیبات پرداخت و یا معرفی اموال اقدام نماید . در صورتی که صادر کننده ظرف مدت 10 روز اقدامات لازم را انجام ندهد ، دارنده چک می تواند تقاضای توقیف اموال صادرکننده چک را به اداره ثبت ارایه نماید .

مزایای وصول چک از طریق اجرای ثبت

مزایای وصول چک از طریق اجرای ثبت را می توان شامل موارد زیر دانست :  

- این شیوه با توجه به حجم بالای پرونده ها در مراجع حقوقی و کیفری دادگستری ، با سرعت بالاتری انجام می گیرد ؛ چرا که صدور اجراییه از طریق اداره ثبت ، تنها حدود 48 ساعت زمان نیاز دارد .

- به دلیل اینکه چک یک سند رسمی و لازم الاجراست ، طلب ناشی از چک نیازی به اثبات ندارد و اداره ثبت بر خلاف مراجع دادگستری ، هیچگونه رسیدگی انجام نداده و در مدتی کوتاه اقدام به صدور اجراییه می نماید .  

- برای وصول چک از طریق اجرای ثبت ، نیازی به پرداخت هزینه دادرسی نیست ؛ بلکه هزینه بعد از وصول چک دریافت می شود ؛ در حالی که در رسیدگی توسط مراجع دادگستری ، ابتدا باید هزینه دادرسی پرداخت شود و سپس رسیدگی شروع می شود .

- استرداد وجه چک از طریق اجرای ثبت ، محدودیت زمانی 6 ماهه پیش بینی شده در روش شکایت کیفری از چک برگشتی را نخواهد داشت .

معایب وصول چک از طریق اجرای ثبت

از جمله معایب وصول چک از طریق اجرای ثبت می توان به موارد زیر اشاره نمود :

- از آن رو که وصول چک از طریق اجرای ثبت منوط به معرفی نمودن اموالی از بدهکار به اداره ثبت است ، در صورتی که طلبکار نتواند ظرف مدت یک سال اموالی از بدهکار را به اداره ثبت معرفی نماید ، هزینه اجراییه ( معادل پنج درصد وجه چک ) از خود او دریافت می شود .

- هزینه صدور اجراییه در این شیوه ، نسبت به هزینه دادرسی دعوای حقوقی و کیفری بیشتر است ؛ چرا که باید پنج درصد کل مبلغ چک را به عنوان هزینه صدور اجراییه پرداخت شود .

- توقیف اموال در شیوه ثبتی ، پس از ابلاغ اجراییه به بدهکار آغاز می شود لذا ممکن است در این فاصله بدهکار اموال خود را به دیگران منتقل نماید . اما با استفاده از شیوه حقوقی استرداد وجه چک ، صدور قرار تأمین خواسته برای جلوگیری از نقل و انتقال اموال توسط بدهکار، بدون اطلاع شخص بدهکار انجام می شود .

- اموال صادر کننده چک بی محل در صورتی توقیف می شود که این اموال جزء مستثنیات دین نباشند . توضیح آن که برخی از اموال که جزء ضروریات زندگی شخصی محسوب می شوند ، از توقیف معاف بوده و نمی توان طلب را از محل آنها وصول نمود ؛ مانند منزل ، اثاثیه و ... . لذا از آنجایی که ممکن است صادر کننده چک برگشتی بعنوان بدهکار ، اموال دیگری جز مستثنیات دین نداشته باشد ، گاها استرداد وجه چک با مشکل مواجه می شود .

همچنین ، صدور اجراییه برای وصول چک از طریق اجرای ثبت را فقط می توان علیه صادر کننده چک تقاضا نمود و علیه سایر امضا کنندگان ( پشت نویس و ضامن ) باید از طریق دادگستری اقدام کرد .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد وصول چک از طریق اجرای ثبت به سایت عدل نوین مراجعه کنید . کارشناسان مرکز عدل نوین نیز آماده اند تا به سوالات شما عزیزان پاسخ دهند.