آیین نامه اجرایی تبصره 3 قانون بودجه سال 1378 کل کشور
آیین نامه اجرایی
تبصره 3 قانون بودجه سال 1378 کل کشور
1378.03.19 - 8985 .ت 21254 هـ - 1378.04.14 - 287
&سازمان برنامه و بودجه - بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
&آب و نیرو ـ استخدام کشوری ـ امور تعاونی ـ بانکی و پولی ـ برنامههای عمرانی ـ
بودجه ـ جنگلها و مراتع ـ حمایت خانواده ـ سازمانهای دولتی ـ وزارتخانههاـ شکار و
صید و شیلات ـ صنایع ـ کار ـ کشاورزی و روستایی ـ معاملات و اموال دولتی ـ وام و
کمک بلاعوض
هیأت وزیران در جلسه مورخ 1378.3.19 بنا به پیشنهاد مشترک شماره 42.352- 102.762
مورخ 1378.2.19 سازمان برنامه و بودجه و بانکمرکزی جمهوری اسلامی ایران و در
اجرای بند "ل" تبصره (3) قانون بودجه سال 1378 کل کشور، آیین نامه اجرایی تبصره
یاد شده را به شرح زیرتصویب نمود:
آیین نامه اجرایی تبصره (3) قانون بودجه سال 1378 کل کشور
فصل اول - کلیات
ماده 1 - تسهیلات اعتباری در سال 1378 به شرح جداول موضوع این آیین نامه از طریق
بانکهای تجاری (ملی ، ایران ،صادرات، تجارت، ملت، سپه،رفاه کارگران و همچنین
از طریق بانکهای تخصصی (کشاورزی ،صنعت و معدن، مسکن )که از این پس اختصار
بانکهای عامل نامیده میشوند و توسطبانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین
میگردند، اعطا میشود.
تبصره - در اجرای بند "ب" تبصره (3) قانون بودجه سالجاری، سهم بخشهای مختلف
اقتصادی درمانده کل تسهیلات بانکی طی سال 1378 بر اساستصویب شورای پول و اعتبار
به شر ح زیر تعیین میگردد:
بخش اقتصادی سهم براساس درصد
کشاورزی 25
صنعت و معدن 33.5
مسکن و ساختمان 29
صادرات 8
بازرگانی داخلی خدمات متفرقه 4.5
جمع 100
ماده 2 - بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است از تاریخ تصویب این آیین نامه
حداکثر ظرف مدت پانزده روز نسبت به تعیین و ابلاغ سهمهریک از بانکهای عامل برحسب
استان اقدام نماید.
تبصره 1 - بانکهای عامل موظفند حداکثر ظرف مدت پانزده روز پس از ابلاغ سهم تعیین
شده توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، مراتب رابرای اجرا به کلیه واحدهای
اجرایی ذی ربط در سراسر کشور ابلاغ نمایند.
تبصره 2 - سازمان برنامه و بودجه موظف است حداکثر ظرف مدت یک ماه از تصویب این
آیین نامه طرحهای دولت که مشمول تضمین دولت قرارخواهند گرفت را تعیین، تضمین و
ابلاغ نمایند.
تبصره 3 - تعریف مناطق محروم در سال 1378 توسط سازمان برنامه و بودجه و دفتر
مناطق محروم ریاست جمهوری تعیین و به بانک مرکزیجمهوری اسلامی ایران و دستگاههای
اجرای ذی ربط ابلاغ خواهد شد.
تبصره 4 - تغییر درمانده شش هزار میلیارد ریالی موضوع این آیین نامه بر اساس مبلغ
اصل تسهیلات، قبل از اضافه شدن سود و کارمزد متعلق حسابمیشود.
ماده 3 - باز پرداخت تمام یا قسمتی از تسهیلات بانکی به شرح جداول موضوع این آیین
نامه حسب مورد توسط سازمان برنامه و بودجه به نیابت ازطرف دولت تضمین و تعهد
میگردد سازمان برنامه و بودجه مکلف است اعتبار لازم جهت تأمین و پرداخت تفاوت سود
و کارمزد سهم دولت وهمچنین مانده مطالبات معوق لاوصول بانکهای عامل ناشی از
اعطای تسهیلات اعتباری موضوع این آیین نامه را که از طریق بانک مرکزی
جمهوریاسلامی ایران اعلام میگردد در لایحه بودجه سالهای بعد پیش بینی و منظور
نماید تا از طریق بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به بانکهای عاملپرداخت شود.
تضمین دولت نافی وظایف بانکها جهت وصول مطالبات ناشی از اعطای تسهیلات این تبصره و
بررسی و تأیید توجیه اقتصادی طرحهانبوده و استفاده کنندگان از این تسهیلات مکلف
به باز پرداخت به موقع مانده مطالبات بانکها از محل تسهیلات تکلیفی میباشند.
بانکهای عاملموظفند برای حفظ حقوق خود، اقدامات قانونی و نظارت لازم را جهت مصرف
و باز پرداخت تسهیلات اعطایی متناسب با پیشرفت اجرای طرح بهعمل آورند تسهیلات بخش
دولتی به شرح جداول موضوع این آیین نامه با تضمین و تعهد سازمان برنامه و بودجه
توسط بانک عامل پرداخت
میگرددو در مواردی که اعطاء تسهیلات به شرکتها و دستگاههای دولتی توسط سازمان
برنامه و بودجه تضمین و تعهد نگردد، در این صورت اعطای تسهیلاتبه این قبیل شرکتها
و دستگاههای دولتی غیر تکلیفی بوده و صرفاً" براساس دریافت تأمینهای کافی و لازم
توسط بانک عامل امکانپذیر خواهد بود.پرداخت تسهیلات سرمایهای به شرکتهای دولتی
منوط به باز پرداخت اقساط سررسید شده وام قبلی است.
ماده 4 - ارقام مندرج در جداول این آیین نامه با توافق بانک مرکزی جمهوری اسلامی
ایران و سازمان برنامه و بودجه تا پایان آذر ماه 1378 حداکثر تا دهدرصد(10%) از
محل کاهش سایر ارقام جداول مذکور برای یکبار قابل افزایش میباشد، مشروط بر اینکه
سهم بخش غیر دولتی از شصت و پنجدرصد(65%) شامل (40%) بخش خصوصی و (25%) بخش
تعاونی، کاهش نیابد.
ماده 5 - بانکهای عامل موظفند هر سه ماه یکبار گزارش تسهیلات اعطایی در قالب این
آیین نامه را به تفکیک موارد مصرف به بانک مرکزی جمهوریاسلامی ایران و دستگاههای
ذی ربط و دفتر هیأت دولت منعکس نمایند تا از طریق بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
مراتب به کمیسیونهای برنامه وبودجه، امور اقتصادی و دارایی و تعاون، دیوان
محاسبات و بودجه و امور مالی مجلس، اصول (88) و (90) قانون اساسی مجلس شورای
اسلامیگزارش گردد.
فصل دوم - تسهیلات اعطایی به بخش دولتی شامل سرمایه در گردش و سرمایه گذاری به
شرح زیر میباشد.
بخش اول - سرمایه در گردش بخش دولتی
ماده 6 - بانکهای عامل موظفند سرمایه در گردش مورد نیاز دستگاههای دولتی برای
خرید محصولات اساسی کشاورزی و دامی، تهیه و تدارکنهادههای کشاورزی و تنظیم بازار
به شرح قسمت (ج) جدول شماره (1) ( خدمات و تنظیم بازار) و جدول شماره (3) پیوست
این آیین نامه را بهصورت تسهیلات کوتاه مدت و براساس جدول گردش نقدینگی تأیید شده
توسط سازمان برنامه و بودجه، تأمین و اعطا نمایند.
تبصره - درصورتیکه تعاونیها و اتحادیههای تخصصی تأمین بخشی از این نهادهها را
به عهده بگیرند متناسب با آن از تسهیلات موضوع این ماده به آنانواگذار خواهد شد.
ماده 7 - چنانچه دستگاههای اجرایی ذی ربط به دلیل ضرر و زیان خرید تضمینی محصولات
کشاورزی و دامی در سالهای گذشته به بانک عامل ماندهبدهکاری داشته باشند، تأمین و
پرداخت اعتبار تصویبی مندرج در ماده (6)این آیین نامه توسط بانکهای عامل صرفاً"
منوط به باز پرداخت اقساطتسهیلات قبلی سررسید شده دستگاههای بدهکار به آنان بوده
و سازمان برنامه و بودجه موظف است در خصوص پوشش و باز پرداخت بدهیهایمذکور به
بانکهای عامل اقدامات لازم را به عمل آورد تا امکان اعطای تسهیلات به دستگاههای
مذکور توسط بانکهای عامل فراهم گردد.
ماده 8 - اعطای تسهیلات اعتباری توسط بانکهای عامل به دستگاهها و شرکتهای دولتی
صرفاً بر اساس مبالغ مندرج در قسمت ششم و مندرجات بند"ب " تبصره (2) قانون بودجه
سال 1378 کل کشور به ترتیبی مجاز است که رشد تسهیلات اعطایی به بخش دولتی در مجموع
از سی و پنج در صدتجاوز ننماید.
بخش دوم - سرمایه گذاری بخش دولتی
ماده 9 - بانکهای عامل موظفند تسهیلات اعتباری را بابت طرحهای سرمایه گذاری به
شرح جدول شماره (2) پیوست این آیین نامه که به صورتموردی بر حسب طرح (تا سقف
مجاز تسهیلات) توسط سازمان برنامه و بودجه به نیابت از طرف دولت تضمین و تعهد
میگردد، تأمین و پرداختنمایند.
تبصره - با توجه به ملاحظات مندرج در بند "ب" تبصره (2) قانون بودجه سال 1378 کل
کشور پرداخت هر گونه تسهیلات به دستگاهها و شرکتهایدولتی خواه به صورت تسهیلات
جاری یا تسهیلات سرمایهای منوط به باز پرداخت اقساط سر رسید شده تسهیلات قبلی
آنها خواهد بود.
فصل سوم - تسهیلات اعطایی به بخش غیر دولتی
تسهیلات اعطایی به بخش غیر دولتی شامل بخش سرمایه در گردش و بخش سرمایه گذاری به
شرح زیر خواهد بود:
بخش اول - سرمایه در گردش بخش غیر دولتی
ماده 10 - بانکهای عامل موظفند سرمایه در گردش مورد نیاز اشخاص حقیقی و حقوقی بخش
غیر دولتی از تسهیلات اعتباری تخصیصی به شرحجدول شماره (6) پیوست این آیین نامه
را حسب مورد با معرفی دستگاه ذی ربط در اختیار معرفی شدگان مربوط که در زمینههای
تهیه و تدارک و توزیعنهادهها و عوامل تولید بخشهای کشاورزی و صنایع وابسته و
تهیه و توزیع کالاها و مایحتاج ضروری کارکنان دولت، نیروهای مسلح، عشایر و
سایراقشار مردم، همچنین تهیه و تدارک مواد لازم برای قالیبافان تحت پوشش
وزارتخانههای جهاد سازندگی و تعاون، شرکت سهامی فرش ایران، سازمانصنایع دستی و
سایر مؤسسات حمایتی فرش فعالیت دارند و همچنین سرمایه در گردش سایر موارد صنعتی
،تأمین و در اختیار متقاضی قرار دهند.
ماده 11 - توزیع اعتبارات ماده (10) این آیین نامه و سهم هریک از دستگاههای
اجرایی ذی ربط به تفکیک منابع قرض الحسنه و سایر منابع سیستمبانکی و نیز اعتبارات
موضوع تبصره (4) قانون بودجه سال 1376 کل کشور بر اساس دستورالعمل جداگانهای است
که مشترکاً توسط سازمان برنامه وبودجه و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تهیه و
حداکثر ظرف پانزده روز از تاریخ ابلاغ این آیین نامه ابلاغ خواهد شد.
بخش دوم - سرمایه گذاری بخش غیر دولتی
ماده 12 - بانکهای عامل موظفند تسهیلات اعتباری بابت طرحهای سرمایه گذاری در بخش
غیر دولتی به شرح جدول شماره (7) پیوست و تسهیلاتموضوع ماده (22) این آیین نامه
را در سطح ملی و استانی و با اولویت پرداخت به طرحهای مصوب نیمه تمام سالهای گذشته
خود که از منابع اعتباریتبصرههای قوانین بودجه سنواتی استفاده نمودهاند در
چارچوب ضوابط این آیین نامه اعطا نمایند.
تبصره 1 - کمیتههای برنامه ریزی استان و بانکهای عامل موظفند بررسی و تصویب
طرحها را با در نظر گرفتن حجم عملیات ،مدت زمان اجرا، کلهزینههای سرمایهای و
جاری و سایر شاخصهای مؤثر مورد توجه قرار دهند تا اطمینان لازم برای تکمیل طرح
مطابق برنامه زمان بندی پیش بینی شدهحاصل شود. فهرست طرحهای مصوب و نیاز آموزش و
اشتغال طرحها هرماهه به ادارات کار و امور اجتماعی استانها داده خواهد شد.
تبصره 2 تشخیص ملی یا استانی بودن طرحهای معرفی شده به سیستم بانکی با رعایت
ضوابط این آیین نامه به عهده دستگاه اجرایی ذی ربط خواهدبود.
تبصره 3 - بانکهای عامل موظفند یک نسخه از قرارداد با مجریان طرحهای سرمایه گذاری
بخش غیر دولتی موضوع این آیین نامه را بلافاصله با ذکرتعداد اشتغال پیش بینی شده
به ادارات کل کار و امور اجتماعی استانها ارسال نمایند.
ماده 13 - طرحهای نیمه تمام از نظر اینآیین نامه عبارتند از:
الف - طرحهایی که با استفاده از منابع اعتباری بانکهای عامل در قالب تبصرههای
سنواتی سالهای گذشته ایجاد شده است، لیکن تا کنون به عللی کهخارج از تعلل و قصور
مجری طرح بوده است راه اندازی نشده و به بهره برداری نرسیدهاند. علیهذا توجیهات
مالی، اقتصادی و فنی این قبیل طرحهاینیمه تمام برای استفاده از تسهیلات تکمیلی
باید ضرورتاً قبلاً به تأیید بانک عامل رسیده باشد.
تبصره - بخشهایی که مدت اجرای طرحهای آنها کمتر از یک سال میباشد (از قبیل
طرحهای آب و خاک، آبخیزداری ،منابع طبیعی، مسکن، حمل ونقل و تولید فیلم) یا طرح
نیمه تمام نداشته باشند، در اولویت میباشند و مجازند پس از ابلاغ این آیین نامه
نسبت به معرفی طرح جدید در قالب ضوابطو جداول این آیین نامه اقدام نمایند.
ب - طرحهایی که قبلاً از تسهیلات سیستم بانکی استفاده ننمودهاند لیکن از پیشرفت
فیزیکی بیش از شصت در صد برخوردارند در صورت موجه بودناز نظر بانک با اولویت دوم
میتوانند از منابع اعتباری موضوع این آیین نامه تسهیلات جهت تکمیل و به بهره
برداری رساندن دریافت نمایند.
ماده 14 - سهم آورده مجری در خصوص طرحهای سرمایه گذاری غیر دولتی در مورد طرحهای
مربوط به صنایع روستایی، مدارس غیر انتفاعی، خوداشتغالی، آبخیزداری، جنگل و مرتع،
زراعت و باغداری، بهسازی و نوسازی اماکن سنتی دامی ،طرحهای امور دامپزشکی، تکثیر
و پرورش ماهی ومیگو به پیشنهاد مرجع تصویب کننده طرح در حد توان مجری طرح و حداقل
هفت در صد(7%)و در مورد طرحهای پژوهشی و فرهنگی، خدمات فنیو مهندسی و آزمایشگاهی
و طرحهای تعاونی بانوان حداقل ده درصد (10%) مجموع سرمایه ثابت و سرمایه در گردش
تعیین میشود و طرحهایمربوط به آب و خاک، آبیاری و زهکشی، موضوع تبصره (76) قانون
برنامه پنجساله دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایرانو حوادث
غیر مترقبه و آبیاری تحت فشار بخش کشاورزی از سهم آورده مجری طرح معاف میباشند و
برای بقیه طرحها سی و پنج (35%) خواهد بود.
ماده 15 - تعاونیهایی که هفتاد درصد(70%) از اعضای آنان را ایثار گران شامل
رزمندگان، آزادگان، جانبازان و خانواده معظم شهدا،فارغ التحصیلاندانشگاهها و
مراکز آموزش عالی، مددجویان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان
بهزیستی و یا افراد ساکن در مناطق محروم کشور و یاترکیبی از آنان تشکیل میدهند
با تأیید وزارت تعاون از پرداخت تمام سهم آورده معاف میباشند.
ماده 16 - دستگاه تأیید کننده توجیه فنی و اقتصادی طرحهای فرهنگی، علمی، آموزشی و
خود اشتغالی حسب مورد سازمان صدا و سیمای جمهوریاسلامی ایران، وزارتخانههای
فرهنگ و ارشاد اسلامی، فرهنگ و آموزش عالی، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و کار و
امور اجتماعی میباشند.
ماده 17 - بانکهای عامل موظفند منابع اعتباری طرحهای مصوب اعم از ملی و استانی را
بر اساس شرایط مندرج در این آیین نامه و متناسب با پیشرفتاجرای طرح در هر مرحله
همزمان با مصرف سهم متقاضی به میزان تصویب شده در اختیار مجریان طرحها قرار دهند.
با احتساب طول مدت اجرایطرح، مدت زمان لازم برای باز پرداخت تسهیلات اعتباری
حداکثر ده سال برای طرحهای تولیدی، طرحهای آب و خاک، باغبانی، آبخیزداری و
منابعطبیعی، احداث ساختمان سینما، مدارس غیر انتفاعی و بیمارستانها و برای سایر
طرحها حداکثر هفت سال از زمان اولین پرداخت تسهیلات خواهد بود.تاریخ شروع باز
پرداخت پس از تاریخ پیش بینی شده برای بهره برداری طرح که در ابتدا مشخص میگردد،
تعیین میشود.
ماده 18 - ضوابط مربوط به وثیقه یا تضمین طرحهای ملی و استانی سرمایه گذاری بخش
غیر دولتی به شرح زیر خواهد بود:
الف - سازمان برنامه و بودجه به نیابت از طرف دولت مکلف است مانده مطالبات معوق
لاوصول بانکهای عامل، ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری بهطرحهای مصوب موضوع این
آیین نامه را در لوایح بودجه سالهای بعد منظور و از طریق بانک مرکزی جمهوری اسلامی
ایران به بانکهای عامل پرداختنماید.
ب - کلیه مستحدثات، اموال و داراییهای قابل توثیق ناشی از اجرای طرحهای موضوع این
آیین نامه در وثیقه بانکهای عامل قرار خواهند گرفت وچنانچه براساس ضوابط موجود
بانکها ،توثیق زمین محل اجرای طرح امکانپذیر نباشد، بانکهای عامل علاوه بر توثیق
مستحدثات و اموال و داراییهایپیش بینی شده در طرح که روی زمین احداث یا نصب
میشوند، میتوانند به منظور جبران نقیصه عدم امکان توثیق زمین از متقاضی سفته نیز
دریافتنمایند در مورد طرحهای زیر بنایی آب و خاک ،آبخیزداری و منابع طبیعی و بخش
فرهنگی تضمین تسهیلات اعتباری تنها از طریق دریافت سفته ازمتقاضی انجام خواهد شد.
همچنین بانکهای عامل میتوانند نسبت به قبول رهن اراضی موضوع مواد (31) و (32)
آیین نامه اجرایی لایحه قانوناصلاح قانون واگذاری و احیای اراضی در حکومت اسلامی
ایران - مصوب 1359 - براساس اجاره نامه و یا سند این اراضی اقدام نمایند. در این
مواردکل طرح اعم از زمین و محدثات ناشی از اجرای طرح توسط بانک به وثیقه گرفته
میشود.
ماده 19 - در اجرای بند "د" تبصره (3) قانون بودجه سال 1378 کل کشور، سازمان
برنامه و بودجه موظف است تفاوت سود و کارمزد تسهیلاتاعطایی به طرحهای سرمایه
گذاری بخش غیر دولتی در سطح ملی و استانی را با در نظر گرفتن نرخ سود و کارمزد
تعیین شده توسط شورای پول و اعتبارو سایر الزامات قانونی تعهد و با اعلام بانک
مرکزی جمهوری اسلامی ایران در سررسید تأمین نماید سهم دستگاههای اجرایی ملی و
استانها به تفکیکبخش از یارانه سود و کارمزد، ظرف دو ماه پس از ابلاغ این آیین
نامه توسط دستگاه اجرایی ملی و استانها به تفکیک بخش از یارانه سود و کارمزد
ظرفدو ماه پس از ابلاغ این آیین نامه توسط سازمان برنامه و بودجه تعیین و ابلاغ
میشود. سهم هر طرح در سطح ملی با توجه به سیاستهای برنامه دومتوسط دستگاه اجرایی
ذیربط و در سطح استان توسط کمیته برنامه ریزی استان و براساس سیاستهایی که توسط
وزارتخانه ذی ربط ابلاغ خواهد شد،تعیین و از طریق بانکهای عامل به متقاضیان
اختصاص خواهد یافت.
بخش سوم - تسهیلات ملی
ماده 20 - کلیه دستگاههای اجرایی (در مورد تعاونیهای وزارت تعاون) موضوع این
آیین نامه که به معرفی طرحها به بانکهای عامل میپردازند،موظفند حداکثر تا پایان
مرداد ماه 1378 فهرست طرحهای نیمه تمام خود را که واجد شرایط مندرج در ماده (13)
این آیین نامه میباشند به بانکهایعامل معرفی نمایند.
چنانچه مجموع سقف تسهیلات هر بخش نسبت به مبلغ تسهیلات مورد نیاز طرحهای نیمه
تمام همان بخش مازاد داشته باشد دستگاههای اجراییمرتبط با بخش نسبت به معرفی
طرحهای جدید به سازمان برنامه و بودجه اقدام مینمایند. دستگاههای اجرایی طرحهای
متقاضیان را به انضمام گزارشتوجیهی اقتصادی مطابق سهمهای مندرج در جداول پیوست
این آیین نامه و میزان یارانه سود و کارمزد مربوط را به بانکهای عامل معرفی خواهند
نمود.بانکهای عامل موظفند در مورد طرحهای موضوع بند "الف" ماده (13) این آیین
نامه ظرف مدت حداکثر (20) روز و در مورد طرحهایی که در بانکهایعامل سابقه ندارند
ظرف حداکثر سه ماه فهرست طرحهای تأیید شده خود را به دستگاه اجرایی ذی ربط اعلام
نمایند و حداکثر یک هفته پس از تکمیلمدارک نسبت به عقد قرارداد با صاحبان طرحها
اقدام نمایند.
تبصره 1 - تأیید مجدد دستگاه اجرایی ذی ربط صرفاً به لحاظ پوشش تفاوت سود مورد
تعهد دولت خواهد بود.
تبصره 2 - در صورتی که طرحهای متقاضی تسهیلات دارای شرایط مساوی باشند، اولویت در
اعطای تسهیلات با طرحی است که واجد اشتغال زاییبیشتری باشد.
ماده 21 - مهلت معرفی طرحهای سرمایه گذاری، غیر دولتی ملی به بانک عامل لغایت
بهمن ماه 1378 و مهلت عقد قرارداد بین مجریان و بانکهایعامل لغایت مرداد ماه 1379
میباشد.
بخش چهارم - تسهیلات استانی
ماده 22 - سهم هراستان براساس مفاد بند (الف) تبصره (11) قانون بودجه سال 1378
کل کشور تعیین و ابلاغ خواهد شد. سازمان برنامه و بودجهحداکثر ظرف (30) روز پس از
ابلاغ این سقفها نسبت به تعیین سهم بخشها و طرحهای خاص با اخذ نظر دستگاه ذی ربط
بر اساس قسمت (ب) جدولشماره (1) پیوست این آیین نامه اقدام و نتیجه را به بانک
مرکزی جمهوری اسلامی ایران و استانها ابلاغ خواهد نمود.
ماده 23 - گردش کار اعطای تسهیلات استانی بشرح زیر خواهد بود:
1 - هر یک از مجریان طرح ها اعم از طرحهای جدید یا نیمه تمام تقاضای خود را برای
استفاده از تسهیلات اعتباری موضوع تبصره (3) قانون بودجه بهدستگاه اجرایی ذی ربط
اعلام مینماید. دستگاه اجرایی طرحهای تعاونی (به استثنای طرحهای تعاونیهای
روستایی) اداره کل تعاون استان میباشد.افراد باز خرید شده موضوع تبصره (38)
قانون بودجه سال 1378 کل کشور برای استفاده از تسهیلات بانکی موضوع این آیین نامه
در اولویت قراردادند.
2 - دستگاههای اجرایی موظفند ظرف پانزده روز از تاریخ ابلاغ این آیین نامه طرحهای
مورد نظر با اولویت طرحهای نیمه تمام و اشتغال زایی بیشتر راانتخاب و به سازمان
برنامه و بودجه استان (دبیرخانه اجرایی تبصره) ارسال نمایند.
3 - بانکهای عامل موظفند ظرف پانزده روز از تاریخ ابلاغ این آیین نامه فهرست
طرحهای نیمه تمام را که از تسهیلات اعتباری تبصرههای تکلیفیسنواتی استفاده
نمودهاند به سازمان برنامه و بودجه استان ارسال نمایند.
4 - سازمان برنامه و بودجه استان با رعایت الزامات قانونی و سیاستهای منطقهای
مورد نظر کمیته برنامه ریزی استان، طرحهای موضوع فهرستهایدریافتی از بانکهای
عامل و دستگاههای اجرایی را در جلسات گروه کارشناسی کمینه برنامه ریزی استان متشکل
از نمایندگان استانداری، سازمانبرنامه و بودجه (دبیر) ،دستگاه اجرایی ذی ربط
(حسب مورد)، بانک عامل (حسب مورد) اداره کل تعاون، اداره کل کار و امور اجتماعی
و نماینده دفترمناطق محروم مستقر در استان (در مورد طرحهای مناطق محروم با حق
رأی) مطرح نموده و طرحهای موجه را به بانک عامل ارسال مینماید .
5 - بانکهای عامل موظفند حداکثر تا پانزده روز نتیجه بررسیهای خود را در مورد
طرحهای ارسالی همراه با تعیین میزان سهم آورده مجری و تسهیلاتاعتباری مورد نیاز
به تفکیک سرمایه گذاری ثابت و سرمایه در گردش به دبیرخانه کمیته برنامه ریزی استان
ارسال نمایند.
6 - کمیته برنامه ریزی استان طرحهای تأیید شده توسط بانک را بدون تغییر در اعتبار
پیشنهاد شده توسط بانک عامل تصویب یا رد مینماید.
تبصره - بانکهای عامل موظفند حسب مورد تغییرات مورد نظر کمیته برنامه ریزی استان
در خصوص مبانی طرحها (از قبیل ظرفیت، نوع تولید) رابررسی و نتیجه را مجدداً برای
تصویب به کمیته برنامه ریزی استان عودت نمایند.
7 - اعطای تسهیلات مربوط به طرحهای خود اشتغالی تا سقف پنج میلیون ریال با معرفی
اداره کل کار و امور اجتماعی استان و طرحهای آب و خاک وآبیاری تحت فشار با معرفی
سازمان کشاورزی استان و طرحهای آبخیزداری و منابع طبیعی و اصلاح مراتع، امور عشایر
و بهسازی و بهداشتی کردنکارگاههای قالیبافی با معرفی سازمان جهاد سازندگی استان
به بانک عامل ،مورد عمل قرار خواهد گرفت. به منظور رعایت الزامات قانونی، اداره
کل کارو امور اجتماعی و سازمان کشاورزی و سازمان جهاد سازندگی استان موظف به
ارسال همزمان فهرست طرحهای معرفی شده به سازمان برنامه و بودجهاستان (دبیرخانه
اجرایی تبصره) میباشند.
ماده 24 - زمان تصویب طرح در کمیته برنامه ریزی استان تا پایان سال 1378 و زمان
عقد قرار داد تا پایان مرداد ماه سال 1379 خواهد بود.
ماده 25 - حداقل چهل و هفت در صد از تسهیلات سهم هر استان به طرحهای تعاونی و
حداقل بیست و پنج درصد به طرحهای مناطق محروماختصاص دارد. همچنین یکصد میلیارد
ریال تسهیلات مربوط به سهم خدمات برای طرحهای خود اشتغالی با معرفی اداره کل کار و
امور اجتماعیاستان اختصاص مییابد.
تبصره - سرانه جهت اشتغال از محل سهم مناطق محروم حداکثر پنجاه میلیون
(50.000.000) ریال تعیین میشود.
فصل چهارم - موارد خاص
ماده 26 - نحوه اعطای تسهیلات مربوط به خود کفایی گوشت قرمز و پودر و روغن ماهی
به اشخاص حقیقی موضوع بند "هـ " تبصره (28) قانونبودجه سالجاری مطابق دستورالعمل
اجرایی تبصره (28) قانون بودجه سال 1377 کل کشور که توسط سازمان برنامه و بودجه و
وزارت جهاد سازندگیو بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ابلاغ گردیده است، خواهد
بود.
ماده 27 - بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در چار چوب اهداف مندرج در بند "الف"
جدول شماره (2) موضوع تبصره (3) قانون بودجه سال1378 کل کشور موظف است:
1 - در جهت تسهیل امر ازدواج ایثار گران و دانشجویان، مددجویان تحت پوشش کمیته
امداد امام خمینی (ره)، بهزیستی و سایر اقشار با استفاده ازمنابع اعتباری قرض
الحسنه بانکها و براساس دستورالعمل جداگانهای مشتمل بر سقف وام قابل پرداخت که
حداکثر تا پانزدهم خرداد ماه سال 1378تهیه خواهد نمود نسبت به اعطای وام قرض
الحسنه مورد نیاز جهت تحقق اهداف فوق اقدام نماید.
2 - با استفاده از منابع قرض الحسنه بانکهای عامل، تسهیلات مورد لزوم صندوقهای قرض
الحسنه رفاه دانشجویان وابسته به وزارتخانههای فرهنگ وآموزش عالی و بهداشت،
درمان و آموزش پزشکی و دیگر دانشگاههای کشور را حداکثر تا پایان خرداد ماه سال
1378 تأمین و به آنان ابلاغ نماید.
3 - در اجرای بند "ب" تبصره (15) قانون برنامه دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و
فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، تسهیلات بانکی مورد نیاز بامعرفی وزارت کشور در
اختیار مالکان واحدهای مسکونی، تجاری، صنعتی، معدنی، کشاورزی خسارت دیده از حوادث
غیر مترقبه در شهر و روستاقرار خواهد گرفت. خسارت دیدگان مذکور جهت لوازم خانگی و
همچنین ماشین آلاتی که ممر معاش آنها بوده و در اثر حوادث غیر مترقبه دچارخسارت
گردیدهاند، به تشخیص وزارت کشور میتوانند از تسهیلات اعتباری موصوف استفاده
نمایند. ما به التفاوت سود و کارمزد تسهیلات اعطاییاین بند تا نرخ بخش مربوط و
همچنین مانده مطالبات معوق سالهای قبل نظام بانکی توسط سازمان برنامه و بودجه
تأمین و پرداخت خواهد شد.
تبصره - وزارت کشور میتواند معرفی افراد مشمول استفاده از تسهیلات را به
دستگاههای اجرای ذی ربط واگذار نماید.
4 - به منظور رفع تنگناها و مشکلات خوابگاههای دانشجویی اعم از دانشجویان
دانشگاهها، طلاب مدارس علوم دینی و براساس دستورالعملجداگانهای که حداکثر تا
پایان خرداد ماه سال 1378 بوسیله بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و سازمان برنامه
و بودجه تهیه خواهد شد، بانکهایعامل نسبت به تأمین تسهیلات بانکی مورد لزوم جهت
تحقق اهداف فوق اقدام خواهند نمود.
5 - در اجرای ماده (8) قانون نحوه واگذاری سهام دولتی و متعلق به دولت، به ایثار
گران و کارگران، تسهیلات مورد نیاز جهت خرید سهام کارخانجاتو شرکتهای دولتی با
رعایت مواد (2) و (12) قانون مزبور در اختیار شرکت سرمایه گذاری شاهد و شرکتهای
تعاونی یا سهامی ایثارگران، رزمندگان وبسیجیان قرار خواهد گرفت دستورالعمل لازم
بطور جداگانه توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و سازمان برنامه و بودجه تهیه و
به بانکهایعامل ابلاغ خواهد شد.
6 - در اجرای بند "ط " تبصره (3) قانون بودجه سال 1378 کل کشور، با استفاده از
منابع بانکهای عامل و با معرفی ستاد امور آزادگان جهت تأمین واممسکن تعداد پنج
هزار نفر از آزادگان در سال 1378 اقدام به عمل خواهد آمد. منابع اعتباری مورد نیاز
این بند از محل اعتبار تبصره (52) قانون بودجهسال 1378 کل کشور میباشد .
تبصره - سقف اعطای تسهیلات بابت مسکن آزادگان به استناد بند "الف" تبصره مذکور
سی میلیون (30.000.000) ریال میباشد.
ماده 28 - در اجرای بند "و" تبصره (3) قانون بودجه سال 1378 کل کشور، در جهت رفع
حوایج ضروری کارکنان بازنشسته کشوری مبلغ دویستمیلیارد (200.000.000.000) ریال
تسهیلات اختصاص مییابد. پنجاه درصد (50%) از مبلغ مذکور توسط صندوق بازنشستگی
کشوری و پنجاهدرصد (50%) بقیه با استفاده از تسهیلات بانکی تأمین میشود.
تبصره 1 - پنجاه درصد (50%) سهم تعیین شده توسط صندوق بازنشستگی کشوری از طریق
بانک عامل با سود دوازده درصد (12%) تأمین و برایمدت سه سال در اختیار بازنشستگان
کشوری قرار میگیرد.
تبصره 2 - پنجاه درصد (50%) سهم سیستم بانکی به میزان یکصد میلیارد
(100.000.000.000) ریال برای مدت سه سال و با حداقل نرخ بخشخدمات تأمین و اعطاء
خواهد شد، بطوری که دوازده درصد(12%) از سود تسهیلات توسط بازنشسته و مابقی تا نرخ
سود بخش خدمات به عنوانتفاوت سود مورد تعهد دولت منظور و توسط دولت پرداخت خواهد
شد.
تبصره 3 - دستورالعمل اجرایی نحوه اعطای تسهیلات موضوع این ماده مشترکاً توسط بانک
مرکزی جمهوری اسلامی ایران و سازمان امور اداری واستخدامی کشور تهیه خواهد شد.
ماده 29 - از اعتبارات بخش خدمات معادل پنجاه میلیارد (50.000.000.000) ریال به
متقاضیان معرفی شده از سوی شرکت ملی گاز ایران برای لولهکشی گاز داخل منازل (به
ازای هر واحد مسکونی یک میلیون ریال) اعطاء خواهد شد .
حسن حبیبی ـ معاون اول رییس جمهوری
تبصره 3 قانون بودجه سال 1378 کل کشور
1378.03.19 - 8985 .ت 21254 هـ - 1378.04.14 - 287
&سازمان برنامه و بودجه - بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
&آب و نیرو ـ استخدام کشوری ـ امور تعاونی ـ بانکی و پولی ـ برنامههای عمرانی ـ
بودجه ـ جنگلها و مراتع ـ حمایت خانواده ـ سازمانهای دولتی ـ وزارتخانههاـ شکار و
صید و شیلات ـ صنایع ـ کار ـ کشاورزی و روستایی ـ معاملات و اموال دولتی ـ وام و
کمک بلاعوض
هیأت وزیران در جلسه مورخ 1378.3.19 بنا به پیشنهاد مشترک شماره 42.352- 102.762
مورخ 1378.2.19 سازمان برنامه و بودجه و بانکمرکزی جمهوری اسلامی ایران و در
اجرای بند "ل" تبصره (3) قانون بودجه سال 1378 کل کشور، آیین نامه اجرایی تبصره
یاد شده را به شرح زیرتصویب نمود:
آیین نامه اجرایی تبصره (3) قانون بودجه سال 1378 کل کشور
فصل اول - کلیات
ماده 1 - تسهیلات اعتباری در سال 1378 به شرح جداول موضوع این آیین نامه از طریق
بانکهای تجاری (ملی ، ایران ،صادرات، تجارت، ملت، سپه،رفاه کارگران و همچنین
از طریق بانکهای تخصصی (کشاورزی ،صنعت و معدن، مسکن )که از این پس اختصار
بانکهای عامل نامیده میشوند و توسطبانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین
میگردند، اعطا میشود.
تبصره - در اجرای بند "ب" تبصره (3) قانون بودجه سالجاری، سهم بخشهای مختلف
اقتصادی درمانده کل تسهیلات بانکی طی سال 1378 بر اساستصویب شورای پول و اعتبار
به شر ح زیر تعیین میگردد:
بخش اقتصادی سهم براساس درصد
کشاورزی 25
صنعت و معدن 33.5
مسکن و ساختمان 29
صادرات 8
بازرگانی داخلی خدمات متفرقه 4.5
جمع 100
ماده 2 - بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است از تاریخ تصویب این آیین نامه
حداکثر ظرف مدت پانزده روز نسبت به تعیین و ابلاغ سهمهریک از بانکهای عامل برحسب
استان اقدام نماید.
تبصره 1 - بانکهای عامل موظفند حداکثر ظرف مدت پانزده روز پس از ابلاغ سهم تعیین
شده توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، مراتب رابرای اجرا به کلیه واحدهای
اجرایی ذی ربط در سراسر کشور ابلاغ نمایند.
تبصره 2 - سازمان برنامه و بودجه موظف است حداکثر ظرف مدت یک ماه از تصویب این
آیین نامه طرحهای دولت که مشمول تضمین دولت قرارخواهند گرفت را تعیین، تضمین و
ابلاغ نمایند.
تبصره 3 - تعریف مناطق محروم در سال 1378 توسط سازمان برنامه و بودجه و دفتر
مناطق محروم ریاست جمهوری تعیین و به بانک مرکزیجمهوری اسلامی ایران و دستگاههای
اجرای ذی ربط ابلاغ خواهد شد.
تبصره 4 - تغییر درمانده شش هزار میلیارد ریالی موضوع این آیین نامه بر اساس مبلغ
اصل تسهیلات، قبل از اضافه شدن سود و کارمزد متعلق حسابمیشود.
ماده 3 - باز پرداخت تمام یا قسمتی از تسهیلات بانکی به شرح جداول موضوع این آیین
نامه حسب مورد توسط سازمان برنامه و بودجه به نیابت ازطرف دولت تضمین و تعهد
میگردد سازمان برنامه و بودجه مکلف است اعتبار لازم جهت تأمین و پرداخت تفاوت سود
و کارمزد سهم دولت وهمچنین مانده مطالبات معوق لاوصول بانکهای عامل ناشی از
اعطای تسهیلات اعتباری موضوع این آیین نامه را که از طریق بانک مرکزی
جمهوریاسلامی ایران اعلام میگردد در لایحه بودجه سالهای بعد پیش بینی و منظور
نماید تا از طریق بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به بانکهای عاملپرداخت شود.
تضمین دولت نافی وظایف بانکها جهت وصول مطالبات ناشی از اعطای تسهیلات این تبصره و
بررسی و تأیید توجیه اقتصادی طرحهانبوده و استفاده کنندگان از این تسهیلات مکلف
به باز پرداخت به موقع مانده مطالبات بانکها از محل تسهیلات تکلیفی میباشند.
بانکهای عاملموظفند برای حفظ حقوق خود، اقدامات قانونی و نظارت لازم را جهت مصرف
و باز پرداخت تسهیلات اعطایی متناسب با پیشرفت اجرای طرح بهعمل آورند تسهیلات بخش
دولتی به شرح جداول موضوع این آیین نامه با تضمین و تعهد سازمان برنامه و بودجه
توسط بانک عامل پرداخت
میگرددو در مواردی که اعطاء تسهیلات به شرکتها و دستگاههای دولتی توسط سازمان
برنامه و بودجه تضمین و تعهد نگردد، در این صورت اعطای تسهیلاتبه این قبیل شرکتها
و دستگاههای دولتی غیر تکلیفی بوده و صرفاً" براساس دریافت تأمینهای کافی و لازم
توسط بانک عامل امکانپذیر خواهد بود.پرداخت تسهیلات سرمایهای به شرکتهای دولتی
منوط به باز پرداخت اقساط سررسید شده وام قبلی است.
ماده 4 - ارقام مندرج در جداول این آیین نامه با توافق بانک مرکزی جمهوری اسلامی
ایران و سازمان برنامه و بودجه تا پایان آذر ماه 1378 حداکثر تا دهدرصد(10%) از
محل کاهش سایر ارقام جداول مذکور برای یکبار قابل افزایش میباشد، مشروط بر اینکه
سهم بخش غیر دولتی از شصت و پنجدرصد(65%) شامل (40%) بخش خصوصی و (25%) بخش
تعاونی، کاهش نیابد.
ماده 5 - بانکهای عامل موظفند هر سه ماه یکبار گزارش تسهیلات اعطایی در قالب این
آیین نامه را به تفکیک موارد مصرف به بانک مرکزی جمهوریاسلامی ایران و دستگاههای
ذی ربط و دفتر هیأت دولت منعکس نمایند تا از طریق بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
مراتب به کمیسیونهای برنامه وبودجه، امور اقتصادی و دارایی و تعاون، دیوان
محاسبات و بودجه و امور مالی مجلس، اصول (88) و (90) قانون اساسی مجلس شورای
اسلامیگزارش گردد.
فصل دوم - تسهیلات اعطایی به بخش دولتی شامل سرمایه در گردش و سرمایه گذاری به
شرح زیر میباشد.
بخش اول - سرمایه در گردش بخش دولتی
ماده 6 - بانکهای عامل موظفند سرمایه در گردش مورد نیاز دستگاههای دولتی برای
خرید محصولات اساسی کشاورزی و دامی، تهیه و تدارکنهادههای کشاورزی و تنظیم بازار
به شرح قسمت (ج) جدول شماره (1) ( خدمات و تنظیم بازار) و جدول شماره (3) پیوست
این آیین نامه را بهصورت تسهیلات کوتاه مدت و براساس جدول گردش نقدینگی تأیید شده
توسط سازمان برنامه و بودجه، تأمین و اعطا نمایند.
تبصره - درصورتیکه تعاونیها و اتحادیههای تخصصی تأمین بخشی از این نهادهها را
به عهده بگیرند متناسب با آن از تسهیلات موضوع این ماده به آنانواگذار خواهد شد.
ماده 7 - چنانچه دستگاههای اجرایی ذی ربط به دلیل ضرر و زیان خرید تضمینی محصولات
کشاورزی و دامی در سالهای گذشته به بانک عامل ماندهبدهکاری داشته باشند، تأمین و
پرداخت اعتبار تصویبی مندرج در ماده (6)این آیین نامه توسط بانکهای عامل صرفاً"
منوط به باز پرداخت اقساطتسهیلات قبلی سررسید شده دستگاههای بدهکار به آنان بوده
و سازمان برنامه و بودجه موظف است در خصوص پوشش و باز پرداخت بدهیهایمذکور به
بانکهای عامل اقدامات لازم را به عمل آورد تا امکان اعطای تسهیلات به دستگاههای
مذکور توسط بانکهای عامل فراهم گردد.
ماده 8 - اعطای تسهیلات اعتباری توسط بانکهای عامل به دستگاهها و شرکتهای دولتی
صرفاً بر اساس مبالغ مندرج در قسمت ششم و مندرجات بند"ب " تبصره (2) قانون بودجه
سال 1378 کل کشور به ترتیبی مجاز است که رشد تسهیلات اعطایی به بخش دولتی در مجموع
از سی و پنج در صدتجاوز ننماید.
بخش دوم - سرمایه گذاری بخش دولتی
ماده 9 - بانکهای عامل موظفند تسهیلات اعتباری را بابت طرحهای سرمایه گذاری به
شرح جدول شماره (2) پیوست این آیین نامه که به صورتموردی بر حسب طرح (تا سقف
مجاز تسهیلات) توسط سازمان برنامه و بودجه به نیابت از طرف دولت تضمین و تعهد
میگردد، تأمین و پرداختنمایند.
تبصره - با توجه به ملاحظات مندرج در بند "ب" تبصره (2) قانون بودجه سال 1378 کل
کشور پرداخت هر گونه تسهیلات به دستگاهها و شرکتهایدولتی خواه به صورت تسهیلات
جاری یا تسهیلات سرمایهای منوط به باز پرداخت اقساط سر رسید شده تسهیلات قبلی
آنها خواهد بود.
فصل سوم - تسهیلات اعطایی به بخش غیر دولتی
تسهیلات اعطایی به بخش غیر دولتی شامل بخش سرمایه در گردش و بخش سرمایه گذاری به
شرح زیر خواهد بود:
بخش اول - سرمایه در گردش بخش غیر دولتی
ماده 10 - بانکهای عامل موظفند سرمایه در گردش مورد نیاز اشخاص حقیقی و حقوقی بخش
غیر دولتی از تسهیلات اعتباری تخصیصی به شرحجدول شماره (6) پیوست این آیین نامه
را حسب مورد با معرفی دستگاه ذی ربط در اختیار معرفی شدگان مربوط که در زمینههای
تهیه و تدارک و توزیعنهادهها و عوامل تولید بخشهای کشاورزی و صنایع وابسته و
تهیه و توزیع کالاها و مایحتاج ضروری کارکنان دولت، نیروهای مسلح، عشایر و
سایراقشار مردم، همچنین تهیه و تدارک مواد لازم برای قالیبافان تحت پوشش
وزارتخانههای جهاد سازندگی و تعاون، شرکت سهامی فرش ایران، سازمانصنایع دستی و
سایر مؤسسات حمایتی فرش فعالیت دارند و همچنین سرمایه در گردش سایر موارد صنعتی
،تأمین و در اختیار متقاضی قرار دهند.
ماده 11 - توزیع اعتبارات ماده (10) این آیین نامه و سهم هریک از دستگاههای
اجرایی ذی ربط به تفکیک منابع قرض الحسنه و سایر منابع سیستمبانکی و نیز اعتبارات
موضوع تبصره (4) قانون بودجه سال 1376 کل کشور بر اساس دستورالعمل جداگانهای است
که مشترکاً توسط سازمان برنامه وبودجه و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تهیه و
حداکثر ظرف پانزده روز از تاریخ ابلاغ این آیین نامه ابلاغ خواهد شد.
بخش دوم - سرمایه گذاری بخش غیر دولتی
ماده 12 - بانکهای عامل موظفند تسهیلات اعتباری بابت طرحهای سرمایه گذاری در بخش
غیر دولتی به شرح جدول شماره (7) پیوست و تسهیلاتموضوع ماده (22) این آیین نامه
را در سطح ملی و استانی و با اولویت پرداخت به طرحهای مصوب نیمه تمام سالهای گذشته
خود که از منابع اعتباریتبصرههای قوانین بودجه سنواتی استفاده نمودهاند در
چارچوب ضوابط این آیین نامه اعطا نمایند.
تبصره 1 - کمیتههای برنامه ریزی استان و بانکهای عامل موظفند بررسی و تصویب
طرحها را با در نظر گرفتن حجم عملیات ،مدت زمان اجرا، کلهزینههای سرمایهای و
جاری و سایر شاخصهای مؤثر مورد توجه قرار دهند تا اطمینان لازم برای تکمیل طرح
مطابق برنامه زمان بندی پیش بینی شدهحاصل شود. فهرست طرحهای مصوب و نیاز آموزش و
اشتغال طرحها هرماهه به ادارات کار و امور اجتماعی استانها داده خواهد شد.
تبصره 2 تشخیص ملی یا استانی بودن طرحهای معرفی شده به سیستم بانکی با رعایت
ضوابط این آیین نامه به عهده دستگاه اجرایی ذی ربط خواهدبود.
تبصره 3 - بانکهای عامل موظفند یک نسخه از قرارداد با مجریان طرحهای سرمایه گذاری
بخش غیر دولتی موضوع این آیین نامه را بلافاصله با ذکرتعداد اشتغال پیش بینی شده
به ادارات کل کار و امور اجتماعی استانها ارسال نمایند.
ماده 13 - طرحهای نیمه تمام از نظر اینآیین نامه عبارتند از:
الف - طرحهایی که با استفاده از منابع اعتباری بانکهای عامل در قالب تبصرههای
سنواتی سالهای گذشته ایجاد شده است، لیکن تا کنون به عللی کهخارج از تعلل و قصور
مجری طرح بوده است راه اندازی نشده و به بهره برداری نرسیدهاند. علیهذا توجیهات
مالی، اقتصادی و فنی این قبیل طرحهاینیمه تمام برای استفاده از تسهیلات تکمیلی
باید ضرورتاً قبلاً به تأیید بانک عامل رسیده باشد.
تبصره - بخشهایی که مدت اجرای طرحهای آنها کمتر از یک سال میباشد (از قبیل
طرحهای آب و خاک، آبخیزداری ،منابع طبیعی، مسکن، حمل ونقل و تولید فیلم) یا طرح
نیمه تمام نداشته باشند، در اولویت میباشند و مجازند پس از ابلاغ این آیین نامه
نسبت به معرفی طرح جدید در قالب ضوابطو جداول این آیین نامه اقدام نمایند.
ب - طرحهایی که قبلاً از تسهیلات سیستم بانکی استفاده ننمودهاند لیکن از پیشرفت
فیزیکی بیش از شصت در صد برخوردارند در صورت موجه بودناز نظر بانک با اولویت دوم
میتوانند از منابع اعتباری موضوع این آیین نامه تسهیلات جهت تکمیل و به بهره
برداری رساندن دریافت نمایند.
ماده 14 - سهم آورده مجری در خصوص طرحهای سرمایه گذاری غیر دولتی در مورد طرحهای
مربوط به صنایع روستایی، مدارس غیر انتفاعی، خوداشتغالی، آبخیزداری، جنگل و مرتع،
زراعت و باغداری، بهسازی و نوسازی اماکن سنتی دامی ،طرحهای امور دامپزشکی، تکثیر
و پرورش ماهی ومیگو به پیشنهاد مرجع تصویب کننده طرح در حد توان مجری طرح و حداقل
هفت در صد(7%)و در مورد طرحهای پژوهشی و فرهنگی، خدمات فنیو مهندسی و آزمایشگاهی
و طرحهای تعاونی بانوان حداقل ده درصد (10%) مجموع سرمایه ثابت و سرمایه در گردش
تعیین میشود و طرحهایمربوط به آب و خاک، آبیاری و زهکشی، موضوع تبصره (76) قانون
برنامه پنجساله دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایرانو حوادث
غیر مترقبه و آبیاری تحت فشار بخش کشاورزی از سهم آورده مجری طرح معاف میباشند و
برای بقیه طرحها سی و پنج (35%) خواهد بود.
ماده 15 - تعاونیهایی که هفتاد درصد(70%) از اعضای آنان را ایثار گران شامل
رزمندگان، آزادگان، جانبازان و خانواده معظم شهدا،فارغ التحصیلاندانشگاهها و
مراکز آموزش عالی، مددجویان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان
بهزیستی و یا افراد ساکن در مناطق محروم کشور و یاترکیبی از آنان تشکیل میدهند
با تأیید وزارت تعاون از پرداخت تمام سهم آورده معاف میباشند.
ماده 16 - دستگاه تأیید کننده توجیه فنی و اقتصادی طرحهای فرهنگی، علمی، آموزشی و
خود اشتغالی حسب مورد سازمان صدا و سیمای جمهوریاسلامی ایران، وزارتخانههای
فرهنگ و ارشاد اسلامی، فرهنگ و آموزش عالی، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و کار و
امور اجتماعی میباشند.
ماده 17 - بانکهای عامل موظفند منابع اعتباری طرحهای مصوب اعم از ملی و استانی را
بر اساس شرایط مندرج در این آیین نامه و متناسب با پیشرفتاجرای طرح در هر مرحله
همزمان با مصرف سهم متقاضی به میزان تصویب شده در اختیار مجریان طرحها قرار دهند.
با احتساب طول مدت اجرایطرح، مدت زمان لازم برای باز پرداخت تسهیلات اعتباری
حداکثر ده سال برای طرحهای تولیدی، طرحهای آب و خاک، باغبانی، آبخیزداری و
منابعطبیعی، احداث ساختمان سینما، مدارس غیر انتفاعی و بیمارستانها و برای سایر
طرحها حداکثر هفت سال از زمان اولین پرداخت تسهیلات خواهد بود.تاریخ شروع باز
پرداخت پس از تاریخ پیش بینی شده برای بهره برداری طرح که در ابتدا مشخص میگردد،
تعیین میشود.
ماده 18 - ضوابط مربوط به وثیقه یا تضمین طرحهای ملی و استانی سرمایه گذاری بخش
غیر دولتی به شرح زیر خواهد بود:
الف - سازمان برنامه و بودجه به نیابت از طرف دولت مکلف است مانده مطالبات معوق
لاوصول بانکهای عامل، ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری بهطرحهای مصوب موضوع این
آیین نامه را در لوایح بودجه سالهای بعد منظور و از طریق بانک مرکزی جمهوری اسلامی
ایران به بانکهای عامل پرداختنماید.
ب - کلیه مستحدثات، اموال و داراییهای قابل توثیق ناشی از اجرای طرحهای موضوع این
آیین نامه در وثیقه بانکهای عامل قرار خواهند گرفت وچنانچه براساس ضوابط موجود
بانکها ،توثیق زمین محل اجرای طرح امکانپذیر نباشد، بانکهای عامل علاوه بر توثیق
مستحدثات و اموال و داراییهایپیش بینی شده در طرح که روی زمین احداث یا نصب
میشوند، میتوانند به منظور جبران نقیصه عدم امکان توثیق زمین از متقاضی سفته نیز
دریافتنمایند در مورد طرحهای زیر بنایی آب و خاک ،آبخیزداری و منابع طبیعی و بخش
فرهنگی تضمین تسهیلات اعتباری تنها از طریق دریافت سفته ازمتقاضی انجام خواهد شد.
همچنین بانکهای عامل میتوانند نسبت به قبول رهن اراضی موضوع مواد (31) و (32)
آیین نامه اجرایی لایحه قانوناصلاح قانون واگذاری و احیای اراضی در حکومت اسلامی
ایران - مصوب 1359 - براساس اجاره نامه و یا سند این اراضی اقدام نمایند. در این
مواردکل طرح اعم از زمین و محدثات ناشی از اجرای طرح توسط بانک به وثیقه گرفته
میشود.
ماده 19 - در اجرای بند "د" تبصره (3) قانون بودجه سال 1378 کل کشور، سازمان
برنامه و بودجه موظف است تفاوت سود و کارمزد تسهیلاتاعطایی به طرحهای سرمایه
گذاری بخش غیر دولتی در سطح ملی و استانی را با در نظر گرفتن نرخ سود و کارمزد
تعیین شده توسط شورای پول و اعتبارو سایر الزامات قانونی تعهد و با اعلام بانک
مرکزی جمهوری اسلامی ایران در سررسید تأمین نماید سهم دستگاههای اجرایی ملی و
استانها به تفکیکبخش از یارانه سود و کارمزد، ظرف دو ماه پس از ابلاغ این آیین
نامه توسط دستگاه اجرایی ملی و استانها به تفکیک بخش از یارانه سود و کارمزد
ظرفدو ماه پس از ابلاغ این آیین نامه توسط سازمان برنامه و بودجه تعیین و ابلاغ
میشود. سهم هر طرح در سطح ملی با توجه به سیاستهای برنامه دومتوسط دستگاه اجرایی
ذیربط و در سطح استان توسط کمیته برنامه ریزی استان و براساس سیاستهایی که توسط
وزارتخانه ذی ربط ابلاغ خواهد شد،تعیین و از طریق بانکهای عامل به متقاضیان
اختصاص خواهد یافت.
بخش سوم - تسهیلات ملی
ماده 20 - کلیه دستگاههای اجرایی (در مورد تعاونیهای وزارت تعاون) موضوع این
آیین نامه که به معرفی طرحها به بانکهای عامل میپردازند،موظفند حداکثر تا پایان
مرداد ماه 1378 فهرست طرحهای نیمه تمام خود را که واجد شرایط مندرج در ماده (13)
این آیین نامه میباشند به بانکهایعامل معرفی نمایند.
چنانچه مجموع سقف تسهیلات هر بخش نسبت به مبلغ تسهیلات مورد نیاز طرحهای نیمه
تمام همان بخش مازاد داشته باشد دستگاههای اجراییمرتبط با بخش نسبت به معرفی
طرحهای جدید به سازمان برنامه و بودجه اقدام مینمایند. دستگاههای اجرایی طرحهای
متقاضیان را به انضمام گزارشتوجیهی اقتصادی مطابق سهمهای مندرج در جداول پیوست
این آیین نامه و میزان یارانه سود و کارمزد مربوط را به بانکهای عامل معرفی خواهند
نمود.بانکهای عامل موظفند در مورد طرحهای موضوع بند "الف" ماده (13) این آیین
نامه ظرف مدت حداکثر (20) روز و در مورد طرحهایی که در بانکهایعامل سابقه ندارند
ظرف حداکثر سه ماه فهرست طرحهای تأیید شده خود را به دستگاه اجرایی ذی ربط اعلام
نمایند و حداکثر یک هفته پس از تکمیلمدارک نسبت به عقد قرارداد با صاحبان طرحها
اقدام نمایند.
تبصره 1 - تأیید مجدد دستگاه اجرایی ذی ربط صرفاً به لحاظ پوشش تفاوت سود مورد
تعهد دولت خواهد بود.
تبصره 2 - در صورتی که طرحهای متقاضی تسهیلات دارای شرایط مساوی باشند، اولویت در
اعطای تسهیلات با طرحی است که واجد اشتغال زاییبیشتری باشد.
ماده 21 - مهلت معرفی طرحهای سرمایه گذاری، غیر دولتی ملی به بانک عامل لغایت
بهمن ماه 1378 و مهلت عقد قرارداد بین مجریان و بانکهایعامل لغایت مرداد ماه 1379
میباشد.
بخش چهارم - تسهیلات استانی
ماده 22 - سهم هراستان براساس مفاد بند (الف) تبصره (11) قانون بودجه سال 1378
کل کشور تعیین و ابلاغ خواهد شد. سازمان برنامه و بودجهحداکثر ظرف (30) روز پس از
ابلاغ این سقفها نسبت به تعیین سهم بخشها و طرحهای خاص با اخذ نظر دستگاه ذی ربط
بر اساس قسمت (ب) جدولشماره (1) پیوست این آیین نامه اقدام و نتیجه را به بانک
مرکزی جمهوری اسلامی ایران و استانها ابلاغ خواهد نمود.
ماده 23 - گردش کار اعطای تسهیلات استانی بشرح زیر خواهد بود:
1 - هر یک از مجریان طرح ها اعم از طرحهای جدید یا نیمه تمام تقاضای خود را برای
استفاده از تسهیلات اعتباری موضوع تبصره (3) قانون بودجه بهدستگاه اجرایی ذی ربط
اعلام مینماید. دستگاه اجرایی طرحهای تعاونی (به استثنای طرحهای تعاونیهای
روستایی) اداره کل تعاون استان میباشد.افراد باز خرید شده موضوع تبصره (38)
قانون بودجه سال 1378 کل کشور برای استفاده از تسهیلات بانکی موضوع این آیین نامه
در اولویت قراردادند.
2 - دستگاههای اجرایی موظفند ظرف پانزده روز از تاریخ ابلاغ این آیین نامه طرحهای
مورد نظر با اولویت طرحهای نیمه تمام و اشتغال زایی بیشتر راانتخاب و به سازمان
برنامه و بودجه استان (دبیرخانه اجرایی تبصره) ارسال نمایند.
3 - بانکهای عامل موظفند ظرف پانزده روز از تاریخ ابلاغ این آیین نامه فهرست
طرحهای نیمه تمام را که از تسهیلات اعتباری تبصرههای تکلیفیسنواتی استفاده
نمودهاند به سازمان برنامه و بودجه استان ارسال نمایند.
4 - سازمان برنامه و بودجه استان با رعایت الزامات قانونی و سیاستهای منطقهای
مورد نظر کمیته برنامه ریزی استان، طرحهای موضوع فهرستهایدریافتی از بانکهای
عامل و دستگاههای اجرایی را در جلسات گروه کارشناسی کمینه برنامه ریزی استان متشکل
از نمایندگان استانداری، سازمانبرنامه و بودجه (دبیر) ،دستگاه اجرایی ذی ربط
(حسب مورد)، بانک عامل (حسب مورد) اداره کل تعاون، اداره کل کار و امور اجتماعی
و نماینده دفترمناطق محروم مستقر در استان (در مورد طرحهای مناطق محروم با حق
رأی) مطرح نموده و طرحهای موجه را به بانک عامل ارسال مینماید .
5 - بانکهای عامل موظفند حداکثر تا پانزده روز نتیجه بررسیهای خود را در مورد
طرحهای ارسالی همراه با تعیین میزان سهم آورده مجری و تسهیلاتاعتباری مورد نیاز
به تفکیک سرمایه گذاری ثابت و سرمایه در گردش به دبیرخانه کمیته برنامه ریزی استان
ارسال نمایند.
6 - کمیته برنامه ریزی استان طرحهای تأیید شده توسط بانک را بدون تغییر در اعتبار
پیشنهاد شده توسط بانک عامل تصویب یا رد مینماید.
تبصره - بانکهای عامل موظفند حسب مورد تغییرات مورد نظر کمیته برنامه ریزی استان
در خصوص مبانی طرحها (از قبیل ظرفیت، نوع تولید) رابررسی و نتیجه را مجدداً برای
تصویب به کمیته برنامه ریزی استان عودت نمایند.
7 - اعطای تسهیلات مربوط به طرحهای خود اشتغالی تا سقف پنج میلیون ریال با معرفی
اداره کل کار و امور اجتماعی استان و طرحهای آب و خاک وآبیاری تحت فشار با معرفی
سازمان کشاورزی استان و طرحهای آبخیزداری و منابع طبیعی و اصلاح مراتع، امور عشایر
و بهسازی و بهداشتی کردنکارگاههای قالیبافی با معرفی سازمان جهاد سازندگی استان
به بانک عامل ،مورد عمل قرار خواهد گرفت. به منظور رعایت الزامات قانونی، اداره
کل کارو امور اجتماعی و سازمان کشاورزی و سازمان جهاد سازندگی استان موظف به
ارسال همزمان فهرست طرحهای معرفی شده به سازمان برنامه و بودجهاستان (دبیرخانه
اجرایی تبصره) میباشند.
ماده 24 - زمان تصویب طرح در کمیته برنامه ریزی استان تا پایان سال 1378 و زمان
عقد قرار داد تا پایان مرداد ماه سال 1379 خواهد بود.
ماده 25 - حداقل چهل و هفت در صد از تسهیلات سهم هر استان به طرحهای تعاونی و
حداقل بیست و پنج درصد به طرحهای مناطق محروماختصاص دارد. همچنین یکصد میلیارد
ریال تسهیلات مربوط به سهم خدمات برای طرحهای خود اشتغالی با معرفی اداره کل کار و
امور اجتماعیاستان اختصاص مییابد.
تبصره - سرانه جهت اشتغال از محل سهم مناطق محروم حداکثر پنجاه میلیون
(50.000.000) ریال تعیین میشود.
فصل چهارم - موارد خاص
ماده 26 - نحوه اعطای تسهیلات مربوط به خود کفایی گوشت قرمز و پودر و روغن ماهی
به اشخاص حقیقی موضوع بند "هـ " تبصره (28) قانونبودجه سالجاری مطابق دستورالعمل
اجرایی تبصره (28) قانون بودجه سال 1377 کل کشور که توسط سازمان برنامه و بودجه و
وزارت جهاد سازندگیو بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ابلاغ گردیده است، خواهد
بود.
ماده 27 - بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در چار چوب اهداف مندرج در بند "الف"
جدول شماره (2) موضوع تبصره (3) قانون بودجه سال1378 کل کشور موظف است:
1 - در جهت تسهیل امر ازدواج ایثار گران و دانشجویان، مددجویان تحت پوشش کمیته
امداد امام خمینی (ره)، بهزیستی و سایر اقشار با استفاده ازمنابع اعتباری قرض
الحسنه بانکها و براساس دستورالعمل جداگانهای مشتمل بر سقف وام قابل پرداخت که
حداکثر تا پانزدهم خرداد ماه سال 1378تهیه خواهد نمود نسبت به اعطای وام قرض
الحسنه مورد نیاز جهت تحقق اهداف فوق اقدام نماید.
2 - با استفاده از منابع قرض الحسنه بانکهای عامل، تسهیلات مورد لزوم صندوقهای قرض
الحسنه رفاه دانشجویان وابسته به وزارتخانههای فرهنگ وآموزش عالی و بهداشت،
درمان و آموزش پزشکی و دیگر دانشگاههای کشور را حداکثر تا پایان خرداد ماه سال
1378 تأمین و به آنان ابلاغ نماید.
3 - در اجرای بند "ب" تبصره (15) قانون برنامه دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و
فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، تسهیلات بانکی مورد نیاز بامعرفی وزارت کشور در
اختیار مالکان واحدهای مسکونی، تجاری، صنعتی، معدنی، کشاورزی خسارت دیده از حوادث
غیر مترقبه در شهر و روستاقرار خواهد گرفت. خسارت دیدگان مذکور جهت لوازم خانگی و
همچنین ماشین آلاتی که ممر معاش آنها بوده و در اثر حوادث غیر مترقبه دچارخسارت
گردیدهاند، به تشخیص وزارت کشور میتوانند از تسهیلات اعتباری موصوف استفاده
نمایند. ما به التفاوت سود و کارمزد تسهیلات اعطاییاین بند تا نرخ بخش مربوط و
همچنین مانده مطالبات معوق سالهای قبل نظام بانکی توسط سازمان برنامه و بودجه
تأمین و پرداخت خواهد شد.
تبصره - وزارت کشور میتواند معرفی افراد مشمول استفاده از تسهیلات را به
دستگاههای اجرای ذی ربط واگذار نماید.
4 - به منظور رفع تنگناها و مشکلات خوابگاههای دانشجویی اعم از دانشجویان
دانشگاهها، طلاب مدارس علوم دینی و براساس دستورالعملجداگانهای که حداکثر تا
پایان خرداد ماه سال 1378 بوسیله بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و سازمان برنامه
و بودجه تهیه خواهد شد، بانکهایعامل نسبت به تأمین تسهیلات بانکی مورد لزوم جهت
تحقق اهداف فوق اقدام خواهند نمود.
5 - در اجرای ماده (8) قانون نحوه واگذاری سهام دولتی و متعلق به دولت، به ایثار
گران و کارگران، تسهیلات مورد نیاز جهت خرید سهام کارخانجاتو شرکتهای دولتی با
رعایت مواد (2) و (12) قانون مزبور در اختیار شرکت سرمایه گذاری شاهد و شرکتهای
تعاونی یا سهامی ایثارگران، رزمندگان وبسیجیان قرار خواهد گرفت دستورالعمل لازم
بطور جداگانه توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و سازمان برنامه و بودجه تهیه و
به بانکهایعامل ابلاغ خواهد شد.
6 - در اجرای بند "ط " تبصره (3) قانون بودجه سال 1378 کل کشور، با استفاده از
منابع بانکهای عامل و با معرفی ستاد امور آزادگان جهت تأمین واممسکن تعداد پنج
هزار نفر از آزادگان در سال 1378 اقدام به عمل خواهد آمد. منابع اعتباری مورد نیاز
این بند از محل اعتبار تبصره (52) قانون بودجهسال 1378 کل کشور میباشد .
تبصره - سقف اعطای تسهیلات بابت مسکن آزادگان به استناد بند "الف" تبصره مذکور
سی میلیون (30.000.000) ریال میباشد.
ماده 28 - در اجرای بند "و" تبصره (3) قانون بودجه سال 1378 کل کشور، در جهت رفع
حوایج ضروری کارکنان بازنشسته کشوری مبلغ دویستمیلیارد (200.000.000.000) ریال
تسهیلات اختصاص مییابد. پنجاه درصد (50%) از مبلغ مذکور توسط صندوق بازنشستگی
کشوری و پنجاهدرصد (50%) بقیه با استفاده از تسهیلات بانکی تأمین میشود.
تبصره 1 - پنجاه درصد (50%) سهم تعیین شده توسط صندوق بازنشستگی کشوری از طریق
بانک عامل با سود دوازده درصد (12%) تأمین و برایمدت سه سال در اختیار بازنشستگان
کشوری قرار میگیرد.
تبصره 2 - پنجاه درصد (50%) سهم سیستم بانکی به میزان یکصد میلیارد
(100.000.000.000) ریال برای مدت سه سال و با حداقل نرخ بخشخدمات تأمین و اعطاء
خواهد شد، بطوری که دوازده درصد(12%) از سود تسهیلات توسط بازنشسته و مابقی تا نرخ
سود بخش خدمات به عنوانتفاوت سود مورد تعهد دولت منظور و توسط دولت پرداخت خواهد
شد.
تبصره 3 - دستورالعمل اجرایی نحوه اعطای تسهیلات موضوع این ماده مشترکاً توسط بانک
مرکزی جمهوری اسلامی ایران و سازمان امور اداری واستخدامی کشور تهیه خواهد شد.
ماده 29 - از اعتبارات بخش خدمات معادل پنجاه میلیارد (50.000.000.000) ریال به
متقاضیان معرفی شده از سوی شرکت ملی گاز ایران برای لولهکشی گاز داخل منازل (به
ازای هر واحد مسکونی یک میلیون ریال) اعطاء خواهد شد .
حسن حبیبی ـ معاون اول رییس جمهوری