رأی دیوان عدالت اداری در خصوص ابطال ماده 9 آیین نامه مرخصی ها (678)
رأی دیوان
عدالت اداری در خصوص ابطال ماده 9 آیین نامه مرخصیها (678)
نقل از شماره 16003-1378.11.13 روزنامه رسمی
شماره هـ 59.77. 1378.8.20
تاریخ1378.6.20 شماره دادنامه :257 کلاسه پرونده :59.77
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای قربانعلی سعیدی
موضوع شکایت و خواسته :ابطال ماده 9 آیین نامه مرخصیها و بخشنامه شماره
100.710.101 مورخ 1373.4.19 وزارت آموزش وپرورش
مقدمه: شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، برابر ماده 47 قانون استخدامی
کشوری قانونگذار به طور مطلق به کارکنان دولت حق استفادهاز یک ماه مرخصی استحقاقی
را در سال با استفاده از حقوق و مزایا داده است، لیکن در هنگام تدوین آیین نامه
اجرائی، هیأت دولت بدون توجه بهاطلاق عام قانون قایل به تفسیر گردیده و برابر
ماده 9 آیین نامه مرخصیها و همچنین بخشنامه شماره 100.710.101 مورخ 1373.4.19
معاونتمالی و اداری وزارت آموزش و پرورش چنانچه مستخدمی به دلایل مختلف موفق به
استفاده از مرخصی استحقاقی خود نشود مازاد بر پانزده روز آنغیرقابل ذخیره اعلام و
به زیان مستخدم حذف میشود. لذا با عنایت به اطلاق عام قانون در خواست ابطال مفاد
ماده 9 آیین نامه مرخصیها و بخشنامهمذکور را مینماید. مدیر کل دفتر امور حقوقی
دولت در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 45399.4001 مورخ 1377.7.23 مبادرت به
ارسالتصویر نامه شماره 1.53.10862 مورخ 1377.7.8 دفتر حقوقی سازمان اموراداری و
استخدامی کشور نمودهاند. درنامه مذکورآمده است درماده 47قانون استخدام کشوری در
خصوص ذخیره مرخصی استحقاقی حکمی پیش بینی نشده است لذا طبق ماده 6 آیین نامه
مرخصیها موض
وع مواد 47 و48 و 49 قانون استخدام کشوری مصوب 1346.7.22 هیأت وزیران و اصلاحات
بعدی آن مستخدم اساساًباید از مرخصی استحقاقی موضوع مادهفوق الذکر استفاده نماید،
معهذا با توجه به مفاد ماده 9 آیین نامه مورد بحث در صورتی که به دلیل عدم موافقت
دستگاه ذیربط با مرخصی استحقاقیمستخدم نتواند از مرخصی استحقاقی زاید بر 15 روز
استفاده نماید، مرخصی مورد نظر ذخیره خواهد شد. بنابراین ماده 9 آیین نامه مورد
بحث درجهتحفظ حقوق مستخدمین میباشد و همانطور که شاکی در برگ دادخواست خود اعلام
داشته ماده 47 قانون استخدامی کشوری صرفاًراجع به میزانمرخصی استحقاقی سالانه است
و طبق ماده 50 قانون مزبور ترتیب تحصیل مرخصیهای موضوع مواد 47 و 48 و 49 قانون
یاد شده بموجب آییننامهای که به تصویب هیأت وزیران میرسد معین میشود بنابراین
آیین نامه مرخصیهابه استناد ماده 50 مزبور به منظور تسهیل اجراء و تشریح
موادمذکور درقانون مزبور به تصویب هیأت وزیران رسیده است و درصورتی که هیأت
وزیران مجاز به ذکر احکامی درخصوص نحوه اجرای مواد 47 و 48 و49 مورد بحث نمیبود،
هیچ یک از مواد مزبور عملاً قابلیت اجرائی نمیداشتند. بنابراین ترتیب مندرج درماده
9 آیین نامه
مرخصیها که با توجه بهاختیارات حاصله از ماده 50 یاد شده به تصویب هیأت وزیران
رسیده است وفق مقررات مربوط میباشد. مدیرکل اموراداری وزارت آموزش و پرورشنیز در
پاسخ به شکایت شاکی طی نامه شماره 710.22797.1 مورخ 1377.9.23 اعلام داشتهاند، در
اجرای ماده 9 آیین نامه مرخصیها هیچمستخدمی به اختیار نمیتواند در هرسال بیش از
15 روز از مرخصی استحقاقی سالانه خود را ذخیرهنماید و هرگاه از بقیه مرخصی مذکور
به اختیاراستفاده نکند مدت زائد بر 15 روز ذخیره نخواهد شد که در راستای ماده
مزبور معاون وقت اداری و مالی وزارت آموزش و پرورش در جهت رفاه وتقویت روحی جسمی
و آسایش خاطر کارکنان مبادرت به صدور بخشنامه شماره 100.710.101 مورخ 1373.4.19
نموده است که از تاریخ اجرایآن مخالفت با مرخصی مستخدمین تا پانزده روز موردی
نداشته و به طبع آن حداکثر مرخصی ذخیره سالیانه کارکنان پانزده روز میباشد.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجهْْ الاسلام و المسلمین دری
نجف آبادی و باحضور رؤسای شعب بدوی و رؤساء ومستشاران شعب تجدید نظر دیوان تشکیل
و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آرا بشرح آتی مبادرت به صدور رأی
مینماید.
[z]رأی هیأت عمومی
به موجب ماده 47 لایحه قانونی استخدام کشوری از یک ماه مرخصی در هرسال با دریافت
حقوق و فوق العادههای مربوط به عنوان یکی از حقوقاستخدامی مستخدمین رسمی مشمول
آن قانون تبیین و تثبیت شده و درتبصره ماده 3 قانون نحوه تعدیل نیروی انسانی
دستگاههای دولتی مصوب1366.10.27 مجلس شورای اسلامی برخورداری از حقوق و فوق
العادههای مربوط به ایام مرخصیهای استحقاقی استفاده نشده و یا احتساب آنجزء
سابقه خدمت از لحاظ تعیین حقوق بازنشستگی یاازکارافتادگی علی الاطلاق و بدون قید و
شرط و هرگونه محدودیتی از حیث مدت تجویز وتصریح گردیده است، بنابراین ماده 9 آیین
نامه مرخصیها که برخورداری از مرخصی استفاده نشده را نتیجتاًمقید و محدود به مدت
معین کرده استمغایر قانون تشخیص داده میشود و به استناد قسمت دوم ماده 25 قانون
دیوان عدالت اداری ابطال میگردد. و باابطال ماده مذکور موضوع بخشنامهشماره
100.710.101 مورخ 1373.4.19 وزارت آموزش وپرورش هم قهراًباطل و کان لم یکن اعلام
میشود
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری - قربانعلی دری نجف آبادی
عدالت اداری در خصوص ابطال ماده 9 آیین نامه مرخصیها (678)
نقل از شماره 16003-1378.11.13 روزنامه رسمی
شماره هـ 59.77. 1378.8.20
تاریخ1378.6.20 شماره دادنامه :257 کلاسه پرونده :59.77
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای قربانعلی سعیدی
موضوع شکایت و خواسته :ابطال ماده 9 آیین نامه مرخصیها و بخشنامه شماره
100.710.101 مورخ 1373.4.19 وزارت آموزش وپرورش
مقدمه: شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، برابر ماده 47 قانون استخدامی
کشوری قانونگذار به طور مطلق به کارکنان دولت حق استفادهاز یک ماه مرخصی استحقاقی
را در سال با استفاده از حقوق و مزایا داده است، لیکن در هنگام تدوین آیین نامه
اجرائی، هیأت دولت بدون توجه بهاطلاق عام قانون قایل به تفسیر گردیده و برابر
ماده 9 آیین نامه مرخصیها و همچنین بخشنامه شماره 100.710.101 مورخ 1373.4.19
معاونتمالی و اداری وزارت آموزش و پرورش چنانچه مستخدمی به دلایل مختلف موفق به
استفاده از مرخصی استحقاقی خود نشود مازاد بر پانزده روز آنغیرقابل ذخیره اعلام و
به زیان مستخدم حذف میشود. لذا با عنایت به اطلاق عام قانون در خواست ابطال مفاد
ماده 9 آیین نامه مرخصیها و بخشنامهمذکور را مینماید. مدیر کل دفتر امور حقوقی
دولت در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 45399.4001 مورخ 1377.7.23 مبادرت به
ارسالتصویر نامه شماره 1.53.10862 مورخ 1377.7.8 دفتر حقوقی سازمان اموراداری و
استخدامی کشور نمودهاند. درنامه مذکورآمده است درماده 47قانون استخدام کشوری در
خصوص ذخیره مرخصی استحقاقی حکمی پیش بینی نشده است لذا طبق ماده 6 آیین نامه
مرخصیها موض
وع مواد 47 و48 و 49 قانون استخدام کشوری مصوب 1346.7.22 هیأت وزیران و اصلاحات
بعدی آن مستخدم اساساًباید از مرخصی استحقاقی موضوع مادهفوق الذکر استفاده نماید،
معهذا با توجه به مفاد ماده 9 آیین نامه مورد بحث در صورتی که به دلیل عدم موافقت
دستگاه ذیربط با مرخصی استحقاقیمستخدم نتواند از مرخصی استحقاقی زاید بر 15 روز
استفاده نماید، مرخصی مورد نظر ذخیره خواهد شد. بنابراین ماده 9 آیین نامه مورد
بحث درجهتحفظ حقوق مستخدمین میباشد و همانطور که شاکی در برگ دادخواست خود اعلام
داشته ماده 47 قانون استخدامی کشوری صرفاًراجع به میزانمرخصی استحقاقی سالانه است
و طبق ماده 50 قانون مزبور ترتیب تحصیل مرخصیهای موضوع مواد 47 و 48 و 49 قانون
یاد شده بموجب آییننامهای که به تصویب هیأت وزیران میرسد معین میشود بنابراین
آیین نامه مرخصیهابه استناد ماده 50 مزبور به منظور تسهیل اجراء و تشریح
موادمذکور درقانون مزبور به تصویب هیأت وزیران رسیده است و درصورتی که هیأت
وزیران مجاز به ذکر احکامی درخصوص نحوه اجرای مواد 47 و 48 و49 مورد بحث نمیبود،
هیچ یک از مواد مزبور عملاً قابلیت اجرائی نمیداشتند. بنابراین ترتیب مندرج درماده
9 آیین نامه
مرخصیها که با توجه بهاختیارات حاصله از ماده 50 یاد شده به تصویب هیأت وزیران
رسیده است وفق مقررات مربوط میباشد. مدیرکل اموراداری وزارت آموزش و پرورشنیز در
پاسخ به شکایت شاکی طی نامه شماره 710.22797.1 مورخ 1377.9.23 اعلام داشتهاند، در
اجرای ماده 9 آیین نامه مرخصیها هیچمستخدمی به اختیار نمیتواند در هرسال بیش از
15 روز از مرخصی استحقاقی سالانه خود را ذخیرهنماید و هرگاه از بقیه مرخصی مذکور
به اختیاراستفاده نکند مدت زائد بر 15 روز ذخیره نخواهد شد که در راستای ماده
مزبور معاون وقت اداری و مالی وزارت آموزش و پرورش در جهت رفاه وتقویت روحی جسمی
و آسایش خاطر کارکنان مبادرت به صدور بخشنامه شماره 100.710.101 مورخ 1373.4.19
نموده است که از تاریخ اجرایآن مخالفت با مرخصی مستخدمین تا پانزده روز موردی
نداشته و به طبع آن حداکثر مرخصی ذخیره سالیانه کارکنان پانزده روز میباشد.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجهْْ الاسلام و المسلمین دری
نجف آبادی و باحضور رؤسای شعب بدوی و رؤساء ومستشاران شعب تجدید نظر دیوان تشکیل
و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آرا بشرح آتی مبادرت به صدور رأی
مینماید.
[z]رأی هیأت عمومی
به موجب ماده 47 لایحه قانونی استخدام کشوری از یک ماه مرخصی در هرسال با دریافت
حقوق و فوق العادههای مربوط به عنوان یکی از حقوقاستخدامی مستخدمین رسمی مشمول
آن قانون تبیین و تثبیت شده و درتبصره ماده 3 قانون نحوه تعدیل نیروی انسانی
دستگاههای دولتی مصوب1366.10.27 مجلس شورای اسلامی برخورداری از حقوق و فوق
العادههای مربوط به ایام مرخصیهای استحقاقی استفاده نشده و یا احتساب آنجزء
سابقه خدمت از لحاظ تعیین حقوق بازنشستگی یاازکارافتادگی علی الاطلاق و بدون قید و
شرط و هرگونه محدودیتی از حیث مدت تجویز وتصریح گردیده است، بنابراین ماده 9 آیین
نامه مرخصیها که برخورداری از مرخصی استفاده نشده را نتیجتاًمقید و محدود به مدت
معین کرده استمغایر قانون تشخیص داده میشود و به استناد قسمت دوم ماده 25 قانون
دیوان عدالت اداری ابطال میگردد. و باابطال ماده مذکور موضوع بخشنامهشماره
100.710.101 مورخ 1373.4.19 وزارت آموزش وپرورش هم قهراًباطل و کان لم یکن اعلام
میشود
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری - قربانعلی دری نجف آبادی