رای دیوان عدالت اداری در مورد ابطال بخشنامه سازمان تامین اجتماعی درخصوص برخورداری از حق بیمه بیکاری(707)
رای دیوان عدالت اداری در مورد ابطال بخشنامه سازمان
تامین اجتماعی درخصوص برخورداری از حق بیمه بیکاری(707)
نقل از شماره 16012ـ1378.11.24 روزنامه رسمی
شماره هـ 207.78. الی غیر 1378.11.2
تاریخ 1378.10.26 شماره دادنامه: 367 الی 378
کلاسهپرونده:207.78ـ208.78ـ214.78ـ215.78ـ
220.78ـ278.78ـ286.78ـ322.78ـ323.78ـ
328.78ـ375.78ـ378.78
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای محمدعلی محمی جمالوئی، مدیر گروه بازرسی وزارت کارـ تامین اجتماعی و
بیمههای همگانی سازمان بازرسی کل کشور، آقای جهانگیرقاسمی، آقای اسماعیل نوروزی،
آقای ایزد آزادی، آقای حسن نظری بابلی، آقای اقبال گشکی سنجابی، آقای علی مختاری،
آقای جمانارویی، آقایحبیب اله راستگوییان و آقای عباس نریمانی .
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخشنامه شماره 5000.669 مورخ 1378.1.18 سازمان تامین
اجتماعی
مقدمه: شکات طی دادخواستهای تقدیمی خلاصتا" اعلام داشتهاند، مفاد بخشنامه شماره
5000.669 مورخ 1378.1.18 برخلاف قانون اساسی درباب حق مساوی اشتغال و تامین
اجتماعی برای کلیه آحاد کشور و نیز مخالف با قانون بیمه بیکاری، مواد 1ـ2ـ3و4
ماده 7 و تبصره آن و ماده 11 و 14که مرجع تصویب آئین نامه بیمه بیکاری صرفا" هیات
وزیران میباشد، و همچنین مخالف با آیین نامه اجرائی قانون بیمه بیکاری مصوب
1369.10.12هیات وزیران میباشد بنابه مراتب تقاضای ابطال بخشنامه شماره 5000.669
مورخ 1378.1.18 معاون فنی و درآمد سازمان تامین اجتماعی را دارد.
معاون حقوقی و امور مجلس سازمان تامین اجتماعی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه
شماره .14958 د7100.و.14959د.7100 مورخ1378.10.16 اعلام داشتهاند، بموجب ماده
7 قانون تامین اجتماعی قانونگذار استفاده از مستمری بازنشستگی را مشروط به داشتن
حداقل ده سالسابقه پرداخت حق بیمه و رسیدن به سن 60 سال تمام دانسته است و از سوی
دیگر بموجب تبصره ذیل بند الف ماده 7 قانون بیمه بیکاری افراد مسنمشمول قانون
مزبور که دارای 55 سال سن و بیشتر میباشند مادامی که مشغول به کار نشدهاند
میتوانند تا رسیدن به سن بازنشستگی تحت پوششبیمه بیکاری قرار گیرند. با در نظر
گرفتن اینکه مقررات مزبور مکمل یکدیگرند و مقررات علی القاعده باید بصورت یک
مجموعه هماهنگ مورد توجه وتفسیر قرار گیرند به وضوح روشن است که عبارت تا رسیدن
به سن بازنشستگی در تبصره اخیرالذکر مفید این معناست که غیر از شرط سن که
صریحا"مستثنی شده شرط دیگر (حداقل 10 سال سابقه پرداخت حق بیمه) لزوما" باید
حاصل باشد چه در غیر این صورت به این نتیجه نامطلوب خواهیمرسید که فرد 55 ساله
بیکار شده تا رسیدن به سن 60 سالگی از بیمه بیکاری برخوردار و در سن مزبور محروم
از حقوق بازنشستگی باشد که مسل
ما" باهدف مقنن سازگاری ندارد. این ناهماهنگی متضمن نوعی تبعیض نیز هست بدین معنا
که با تعبیر شاکی فرد 55 سالهای که فقط شش ماه حق بیمهپرداخته با فرد 55 سالهای
که ده سال یا بیشتر اقدام به پرداخت حق بیمه نموده است به یک میزان ازبیمه بیکاری
برخوردار خواهند شد که این تبعیض وتوالی غیرمتعارف از قانونگذار بعید و بلکه
غیرممکن است.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست آیت الله موسوی تبریزی و
باحضور رؤسای شعب بدوی و رؤساء و مستشاران شعبتجدید نظر دیوان تشکیل و پس از بحث
و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آرا بشرح آتی مبادرت به صدور رأی مینماید.
[z]رأی هیأت عمومی
نظر به اینکه در ماده 14 قانون بیمه بیکاری مصوب 1366 مجلس شورای اسلامی تصریح
شده است که «آئین نامه اجرائی این قانون ظرف یک ماهتوسط وزارت کار و امور
اجتماعی و سازمان تامین اجتماعی تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید». بنابر
این مصوبه شماره 5000.669 مورخ1378.1.18 سازمان تامین اجتماعی که تحت عنوان
دستورالعمل اجرائی با تعیین ضوابط و قواعد خاصی در باب برخورداری از حق بیمه
بیکاری درواقع و نفس الامر در حد قانون و آئین نامه اجرائی نموده است خارج از
حدود اختیارات سازمان مذکور تشخیص داده میشود و مصوبه مذکور مستندا"به قسمت دوم
ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال میگردد.
رئیس هیات عمومی دیوان عدالت اداری ـ سید ابوالفضل موسوی تبریزی
تامین اجتماعی درخصوص برخورداری از حق بیمه بیکاری(707)
نقل از شماره 16012ـ1378.11.24 روزنامه رسمی
شماره هـ 207.78. الی غیر 1378.11.2
تاریخ 1378.10.26 شماره دادنامه: 367 الی 378
کلاسهپرونده:207.78ـ208.78ـ214.78ـ215.78ـ
220.78ـ278.78ـ286.78ـ322.78ـ323.78ـ
328.78ـ375.78ـ378.78
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای محمدعلی محمی جمالوئی، مدیر گروه بازرسی وزارت کارـ تامین اجتماعی و
بیمههای همگانی سازمان بازرسی کل کشور، آقای جهانگیرقاسمی، آقای اسماعیل نوروزی،
آقای ایزد آزادی، آقای حسن نظری بابلی، آقای اقبال گشکی سنجابی، آقای علی مختاری،
آقای جمانارویی، آقایحبیب اله راستگوییان و آقای عباس نریمانی .
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخشنامه شماره 5000.669 مورخ 1378.1.18 سازمان تامین
اجتماعی
مقدمه: شکات طی دادخواستهای تقدیمی خلاصتا" اعلام داشتهاند، مفاد بخشنامه شماره
5000.669 مورخ 1378.1.18 برخلاف قانون اساسی درباب حق مساوی اشتغال و تامین
اجتماعی برای کلیه آحاد کشور و نیز مخالف با قانون بیمه بیکاری، مواد 1ـ2ـ3و4
ماده 7 و تبصره آن و ماده 11 و 14که مرجع تصویب آئین نامه بیمه بیکاری صرفا" هیات
وزیران میباشد، و همچنین مخالف با آیین نامه اجرائی قانون بیمه بیکاری مصوب
1369.10.12هیات وزیران میباشد بنابه مراتب تقاضای ابطال بخشنامه شماره 5000.669
مورخ 1378.1.18 معاون فنی و درآمد سازمان تامین اجتماعی را دارد.
معاون حقوقی و امور مجلس سازمان تامین اجتماعی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه
شماره .14958 د7100.و.14959د.7100 مورخ1378.10.16 اعلام داشتهاند، بموجب ماده
7 قانون تامین اجتماعی قانونگذار استفاده از مستمری بازنشستگی را مشروط به داشتن
حداقل ده سالسابقه پرداخت حق بیمه و رسیدن به سن 60 سال تمام دانسته است و از سوی
دیگر بموجب تبصره ذیل بند الف ماده 7 قانون بیمه بیکاری افراد مسنمشمول قانون
مزبور که دارای 55 سال سن و بیشتر میباشند مادامی که مشغول به کار نشدهاند
میتوانند تا رسیدن به سن بازنشستگی تحت پوششبیمه بیکاری قرار گیرند. با در نظر
گرفتن اینکه مقررات مزبور مکمل یکدیگرند و مقررات علی القاعده باید بصورت یک
مجموعه هماهنگ مورد توجه وتفسیر قرار گیرند به وضوح روشن است که عبارت تا رسیدن
به سن بازنشستگی در تبصره اخیرالذکر مفید این معناست که غیر از شرط سن که
صریحا"مستثنی شده شرط دیگر (حداقل 10 سال سابقه پرداخت حق بیمه) لزوما" باید
حاصل باشد چه در غیر این صورت به این نتیجه نامطلوب خواهیمرسید که فرد 55 ساله
بیکار شده تا رسیدن به سن 60 سالگی از بیمه بیکاری برخوردار و در سن مزبور محروم
از حقوق بازنشستگی باشد که مسل
ما" باهدف مقنن سازگاری ندارد. این ناهماهنگی متضمن نوعی تبعیض نیز هست بدین معنا
که با تعبیر شاکی فرد 55 سالهای که فقط شش ماه حق بیمهپرداخته با فرد 55 سالهای
که ده سال یا بیشتر اقدام به پرداخت حق بیمه نموده است به یک میزان ازبیمه بیکاری
برخوردار خواهند شد که این تبعیض وتوالی غیرمتعارف از قانونگذار بعید و بلکه
غیرممکن است.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست آیت الله موسوی تبریزی و
باحضور رؤسای شعب بدوی و رؤساء و مستشاران شعبتجدید نظر دیوان تشکیل و پس از بحث
و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آرا بشرح آتی مبادرت به صدور رأی مینماید.
[z]رأی هیأت عمومی
نظر به اینکه در ماده 14 قانون بیمه بیکاری مصوب 1366 مجلس شورای اسلامی تصریح
شده است که «آئین نامه اجرائی این قانون ظرف یک ماهتوسط وزارت کار و امور
اجتماعی و سازمان تامین اجتماعی تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید». بنابر
این مصوبه شماره 5000.669 مورخ1378.1.18 سازمان تامین اجتماعی که تحت عنوان
دستورالعمل اجرائی با تعیین ضوابط و قواعد خاصی در باب برخورداری از حق بیمه
بیکاری درواقع و نفس الامر در حد قانون و آئین نامه اجرائی نموده است خارج از
حدود اختیارات سازمان مذکور تشخیص داده میشود و مصوبه مذکور مستندا"به قسمت دوم
ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال میگردد.
رئیس هیات عمومی دیوان عدالت اداری ـ سید ابوالفضل موسوی تبریزی