ابطال مواد 11 و 18 آییننامه داروخانهها به شماره 2982/د مورخ 18/3/1383 مصوب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
تاریخ: 4/6/
1386
شماره دادنامه:
388
کلاسه پرونده: 85/560
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: آقای رضا یعقوبی.
موضوع شکایت و خواسته: ابطال مواد 11 و 18 آییننامه داروخانهها به شماره 2982/د
مورخ 18/3/1383 مصوب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، برای گرفتن مجوز تأسیس
داروخانه موانع متعددی وجود دارد که عبارتند از 1- حداقل امتیاز شهر مربوطه 2-
محدودیت جمعیت 3- محدودیت فاصله. این موانع عرصه را برای فعالیت تعداد زیادی از
داروسازان به شدت تنگ نموده است. آییننامه داروخانهها و مواد 11 و 18 آن به
استناد قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و داروئی مصوب 1334 (ماده یک) و اصلاحات
بعدی آن مصوب 1367 (ماده 20) و بندهای 11 و 12 و 13 (ماده 10) قانون وظایف وزارت
بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تدوین شده است. هر چند مقررات اخیرالذکر تعیین
استانداردها و ضوابط و مقررات لازم در قالب آییننامههای مربوط را به عهده
وزارتخانه مزبور گذاشته است ولی قانون اساسی و سیاستهای کلی نظام و مواد 37، 38،
39، 41، 135، 136 و 140 قانون برنامه چهارم توسعه بر جلوگیری از انحصارات و توسعه
بخش خصوصی، اشتغال مولد و ... تاکید دارند. ب- هر چند بر طبق ماده 20 اصلاحی قانون
مربوط به مقررات امور پزشکی و داروئی مصوب 1367 و ماده یک این قانون مصوب 1334 و
همچنین بند 12 (ماده یک) قانون وظایف وزارت بهداشت و درمان، تعیین صلاحیت متقاضیان
از کمیسیونهای تشخیص و صدور مجوز تاسیس برای آنها از وظایف وزارتخانه مزبور
میباشد ولی با توجه به قانون اساسی و قانون برنامه چهارم نمیتوان با دلایل غیر
موجه همچون محدودیت جمعیت و فاصله حقوق متقاضیان تاسیس داروخانه را تضییع نمود. در
پایان ابطال مواد 11 و 18 آییننامه داروخانهها مور تقاضا میباشد. مدیرکل دفتر
امور حقوقی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه
شماره 311464ح/ن مورخ 20/9/1385 اعلام داشتهاند، 1- وزارت بهداشت، درمان و آموزش
پزشکی به استناد قانون تشکیلات و وظایف این وزارتخانه مصوب سال 1367 و مـاده 24
قانون مربوط به مقررات امور پزشکی، داروئی و مواد خوردنی و آشامیدنی مصوب 1334 و
اصلاحات بعدی عهده دار تنظیم و تصویب آییننامههای اجرائی و تعیین ضوابط مرتبط
میباشد. ضوابط مذکور در آییننامه جامع و مانع به منظور دسترسی عادلانه مردم و
تنظیم بازار خدمت رسانی در امور درمانی و بهداشتی اجرایی گردیده است. هیأت عمومـی
دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسا و مستشاران و دادرسان علیالبدل شعب
دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بـه شرح آتی
مبادرت بـه صدور رأی مینماید.
رأی هیأت عمومی
با توجه به ماده یک قانون مربوط به مقررات امور پزشکی، داروئی و مواد خوردنی و
آشامیدنی مصوب 1334 که ایجاد هرگونه مؤسسه پزشکی از جمله داروخانه را منوط به
اجازه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نموده و بر اساس ماده 24 قانون مذکور
تهیه آییننامههای اجرائی قانون فوقالذکر متضمن تعیین شرایط و ضوابط مربوط به
تاسیس مراکز پزشکی و نظر به ضرورت توزیع عادلانه دارو و تدارک امکان تسهیلات لازم
به منظور دسترسی به آن برای عموم افراد در سراسر کشور با توجه به میزان جمعیت و
اینکه تشخیص مسائل مذکور از نوع امور فنی و تخصصی و تعیین آن از وظایف و
مسئولیتهای خاص وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است، بنابراین مادتین 11 و 18
آییننامه داروخانهها در خصوص تعداد داروخانههای لازم و فواصل آنها در شهرها و
روستاها مغایرتی با قانون ندارد./
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضائی دیوان عدالت اداری
رهبرپور