ابطال تبصره 2 ماده واحده قانون تردد وسایل نقلیه خارجی مصوب 1373 و ماده 20 آییننامه اجرائی قانون مذکور
تاریخ: 4/6/
1386
شماره دادنامه:
391
کلاسه پرونده: 84/237
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: شرکت فولاد خوزستان.
موضوع شکایت و خواسته: ابطال تبصره 2 ماده واحده قانون تردد وسایل نقلیه خارجی
مصوب 1373 و ماده 20 آییننامه اجرائی قانون مذکور.
مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، تبصره 2 ماده واحده قانون
تردد وسایل نقلیه خارجی مصوب 12/4/1373 و ماده 20 آییننامه اجرائی آن مصوب 11/8/
1373 هیأت وزیران، در قسمت وصول عوارض به میزان 10% کل کرایه حمل کالای مورد حمل
از سوی صاحب کالا که از طریق زمینی یا دریایی یا هوائی وارد کشور میشوند، با متن
ماده واحده که اختصاصاً مربوط به تردد وسایل نقلیه زمینی است، مغایرت دارد و وصول
عوارض مذکور از کالاهائی که از طریق هوا و دریا وارد کشور میشوند مخالف نظر مقنن
در وضع ماده واحده است. لذا تقاضای طرح موضوع در هیأت عمومی دیوان عدالت اداری و
ابطال تبصره 2 ماده واحده مارالذکر و ماده 20 آییننامه اجرائی آن را در قسمتی که
مربوط به ورود کالا از طریق هوا و دریا میباشد، دارد. مدیرکل دفتر امور حقوقی
دولت در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 51829 مورخ 29/8/84 اعلام داشتهاند،
1- ابطال تبصره 2 ماده واحده قانون تردد وسایل نقلیه خارجی اساساً خارج از حیطه
وظایف قانونی دیوان عدالت اداری میباشد. 2- اولاً، مستند قانونی ماده 20 آییننامه
همانطور که در این ماده تصریح شده، تبصره 2 قانون است نه متن ماده واحده که به زعم
شاکی مربوط به وسایل نقلیه زمینی است و تبصره مذکور که ناظر به «عوارض حمل کالا
توسط ناوگان غیر ایرانی» است، موضوع مستقلی میباشد، ثانیاً، واژه «مجوز حمل کالا»
مندرج در تبصره 2 ماده واحده با «پروانه تردد» مندرج در متن ماده واحده تفاوت دارد
و در نتیجه مقررات اجرائی این دو نیز با یکدیگر متفاوت خواهد بود. ثالثاً، با توجه
به کاربرد مطلق «ناوگان ایرانی» مندرج در تبصره 2 ماده واحده، عبارت «ناوگان
ایرانی» شامل همه ناوگانهای موجود (دریائی، زمینی، هوایی) میشود . هیأت عمومـی
دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسا و مستشـاران و دادرسان علیالبدل شعب
دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بـه شرح آتی
مبادرت بـه صدور رأی مینماید.
رأی هیأت عمومی
الف- نظر به اینکه هیأت عمومی دیوان مرجع رسیدگی به اعتراض نسبت به تصویبنامهها
و آییننامهها و سایر نظامات دولتی از جهت مغایرت با قانون و یا خروج آنها از
حدود اختیارات قوه مجریه است و اعتراض به قانون از مصادیق مقررات دولتی محسوب
نمیشود و قابل اعتراض و رسیدگی در هیأت عمومی دیوان عدالت اداری نمیباشد،
بنابراین موردی برای رسیدگی و اتخاذ تصمیم درباره اعتراض شاکی نسبت به تبصره 2
ماده واحده قانون تردد وسایل نقلیه خارجی مصوب 1373 وجود ندارد. ثانیاً، به موجب
تبصره 2 ماده واحده قانون مقررات تردد وسایل نقلیه خارجی مصوب 1373 «کالاهای
ایرانی که در صورت وجود ناوگان ایرانی با ناوگان غیر ایرانی وارد کشور میشوند،
مشمول پرداخت عوارضی به میزان 10% کل کرایه حمل کالای مورد حمل از سوی صاحب کالا
خواهد بود که در زمان صدور مجوزهای حمل کالا توسط وزارت راه و ترابری اخذ و به
حساب خزانه واریز میشود.» نظر به اینکه واژه ناوگان بدون قید و وصف چه در لفظ و
چه در اصطلاح دلالت بر انواع مختلف ناوگانها اعم از زمینی، دریائی، هوائی دارد و
هدف مقنن از وضع حکم مزبور با عنایت به اطلاق آن مفید شمول عوارض به میزان 10% کل
کرایه حمل کالای مورد حمل به کالاهای ایرانی است که با وجود ناوگان ایرانی از طریق
ناوگان غیر ایرانی به کشور حمل میشود، بنابراین ماده 20 آییننامه اجرائی قانون
مذکور در قسمت مورد اعتراض مغایرتی با قانون ندارد و خارج از حدود اختیارات قوه
مجریه در وضع مقررات دولتی نمیباشد./
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضائی دیوان عدالت اداری
رهبرپور