اعلام تعارض آراء صادره از شعب اول و نهم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری
تاریخ: 18/6/
1386
شماره دادنامه:
417
کلاسه پرونده: 84/888
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: سازمان امور مالیاتی کشور.
موضوع شکایت و خواسته: اعلام تعارض آراء صادره از شعب اول و نهم تجدیدنظر دیوان
عدالت اداری.
مقدمه: الف-1- شعبه ششم در رسیدگی به پرونده کلاسه 81/1018 موضوع شکایت شرکت
مهندسی پروژههای آب و نیروی ایران (پانیر) به طرفیت وزارت امور اقتصادی و دارائی
و شورای عالی مالیاتی به شرح دادنامه شماره 1595 مورخ 24/6/1383 چنین رأی صادر
نموده است، شکایت شاکی بشرح مندرجات دادخواست تقدیمی وارد بنظر نمیرسد، زیرا شعبه
پنجم شورای عالی مالیاتی، مطابق مفاد بند 4 ماده 255 و 256 قانون مالیاتهای مستقیم
فقط وظیفه و اختیار این را دارد که بدون ورود به ماهیت امر و صرفاً از لحاظ رعایت
تشریفات و مقررات شکلی اقدامات و آراء معترضعنه را مورد رسیدگی قرار دهد. با
عنایت به اینکه اقدام حوزه مالیاتی مبنی بر عدم ارسال پرونده شاکی به کمیسیون حل
اختلاف به سبب عدم درخواست شاکی در مهلت مقرر در مقررات ماده 165 قانون مالیاتهای
مستقیم و آییننامه اجرائی آن بوده و در این اقدام از نظر تشریفات و مقررات شکلی
نقض قوانین و مقررات موضوعه ملاحظه نمیگردد. لذا در رأی معترضعنه تخلف از موازین
و مقررات موضوعه احراز نشده و قرار رد شکایت شاکی با کیفیت موجود صادر و اعلام
میگردد. الف-2- شعبه اول تجدیدنظر دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 83/792 موضوع
تجدیدنظر خواهی شرکت مهندسی پروژههای آب و نیروی ایران نسبت به دادنامه شماره
1595 مورخ 24/6/83 به شرح دادنامه 517 مورخ 11/3/84 چنین رأی صادر نموده است، با
توجه به محتویات پرونده نظر به اینکه از طرف تجدیدنظر خواه نسبت به دادنامه
تجدیدنظر خواسته اعتراض موجه و مؤثری بعمل نیامده و با بررسی سوابق امر بر کیفیت
رسیدگی و اعمال مقررات نیز ایراد و اشکالی که فسخ دادنامه بدوی را ایجاب نماید
مشهود نیست فلذا با رد تجدیدنظر خواهی رأی بدوی عیناً تایید و استوار میگردد. ب-1-
شعبه ششم دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 80/2001 موضوع شکایت شرکت مهندسی
پروژههای آب و نیروی ایران به طرفیت وزارت امور اقتصادی و دارائی و شورای عالی
مالیاتی به شرح دادنامه شماره 2821 مورخ 18/11/82
چنین رأی صادر نموده است، در خصوص دادخواست شرکت مهندسی پروژههای آب و نیروی
ایران به طرفیت وزارت امور اقتصادی و دارائی به خواسته نقض رأی 7819-4/30 مورخ 30/
8/79 شعبه پنجم شورای عالی مالیاتی با ملاحظه اوراق و محتویات پرونده عملکرد
مالیاتی مربوطه و لایحه دفاعیه طرف شکایت، نظر به اینکه شاکی مدعی است در مراحل
مختلف رسیدگی به عملکرد مالیاتی و هیأتهای حل اختلاف بدوی و تجدیدنظر اعلام نموده
که شرکت متحمل خسارت گردیده و تقاضای ارجاع پرونده جهت رسیدگی به کمیسیون خاص مقرر
در ماده 4 آییننامه اجرائی ماده 165 قانون مالیاتهای مستقیم نموده و این ادعا در
متن رأی معترضعنه نیز ذکر گردیده و مطرح شده است اما به دلیل اینکه ادعای فوق
الاشعار در فرجه و موعد مقرر قانونی از سوی مؤدی مطرح نشده لذا ادعا مؤدی موثر در
مقام تشخیص داده نشده و رأی هیأت حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر تایید شده است، حال
آنکه ماده 165 قانون مالیاتهای مستقیم و مواد 2 و 3 و 4 و 5 آییننامه اجرائی ماده
قانونی مرقوم مصوب 20/3/68 هیأت وزیران، ظهور بر این دارد که در اینگونه موارد که
مؤدی مدعی تحمل خسارت میباشد باید ادعای مطروحه در کمیسیون تخصصی مربوط مورد
رسیدگی و توجه قرار گیرد. علیهذا از این حیث رأی شماره 7819-4/30 مورخ 30/8/79
شعبه پنجم شورایعالی مالیاتی مخدوش به نظر رسیده حکم به نقض آن و رسیدگی مجدد در
شعبه همعرض صادر و اعلام میگردد. ب-2- شعبه نهم تجدیدنظر دیوان در رسیدگی به
پرونده کلاسه 83/2190 موضوع تقاضای تجدیدنظر خواهی سازمان امور مالیاتی کشور نسبت
به دادنامه شماره 2821 مورخ 18/11/82 به شرح دادنامه شماره 2126 مورخ 22/12/83
چنین رأی صادر نموده است، با بررسی اوراق پرونده و لایحه شماره 3305/39 – 3/3/83
سازمان تجدیدنظر خواه و اینکه به فرض خارج از مهلت بودن اعلام خسارت موجب سلب
صلاحیت کمیسیون تخصصی در رسیدگی و اظهارنظر آن مرجع، نفیاً یا اثباتاً نیست و علاوه
بر آن چنانچه سازمان تجدیدنظر خواه مدعی پرداخت و جبران خسارت توسط مرجع ذیصلاح
است، ارائه دلائل اثباتی از جمله وظایف آن سازمان است «براساس قاعده فقهی البینه
علی المدعی» لذا اعتراض مؤثری از ناحیه سازمان تجدیدنظر خواه نسبت به دادنامه
تجدیدنظر خواسته بعمل نیامده و از طرفی بر کیفیت رسیدگی و اصدار دادنامه معترضعنه
ایراد و اشکال قانونی کـه متضمن نقض آن باشد، مشهود نیست بنابراین ضمن ردتجدیدنظر
خواهی دادنامه تجدیدنظر خواسته تایید و استوار میگردد. هیأت عمومـی دیوانعـدالت
اداری در تـاریخ فـوق بـاحضور رؤسا و مستشـاران و دادرسان علیالبدل شعب دیوان
تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره مشاوره با اکثریت آراء بـه شرح آتی
مبادرت بـه صدور رأی مینماید.
رأی هیأت عمومی
در مورد خسارات وارده به مودی مالیاتی در نتیجه سوانح و حوادث غیر مترقبه مذکور در
ماده 165 قانون مالیاتهای مستقیم و عدم جبران آن به شرح مقرر در آن ماده، وزارت
امور اقتصادی و دارائی میتواند معادل خسارت وارده از درآمد مشمول مالیات مؤدی در
آن سال و سنوات بعد کسر نماید، مشروط بر آنکه مؤدی مالیاتی طبق ماده 5 آییننامه
اجرائی ماده 165 قانون فوقالذکر ظرف شش ماه از تاریخ وقوع حادثه و سانحه درخواست
خود را به همراه مدارک مربوط به حوزه مالیاتی محل وقوع حادثه تسلیم نماید. بنابه
جهات فوقالذکر دادنامه شماره 1595 مورخ 24/6/1383 شعبه ششم بدوی دیوان که مورد
تایید شعبه اول تجدیدنظر قرار گرفته و قطعیت یافته و متضمن رد شکایت شاکی بلحاظ
عدم رعایت مهلت و سایر شرایط قانونی مربوط است، صحیح و موافق قانون تشخیص داده
میشود. این رأی به استناد بند 2 ماده 19 و ماده 43 قانون دیوان عدالت اداری برای
شعب دیوان و سایر مراجع اداری ذیربط در موارد مشابه لازم الاتباع است.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضائی دیوان عدالت اداری
رهبرپور