اعلام تعارض آراء صادره از شعب 14 و 17 بدوی و 4 و 7 تجدیدنظر
تاریخ: 15/7/
1386
شماره دادنامه:
524
کلاسه پرونده: 85/292
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: وزارت جهاد کشاورزی.
موضوع شکایت و خواسته: اعلام تعارض آراء صادره از شعب 14 و 17 بدوی و 4 و 7
تجدیدنظر.
مقدمه: الف-1- شعبه سوم دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 78/2017 موضوع شکایت آقای
عربعلی حاج امینی به طرفیت، هیأت تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات اداری وزارت جهاد
کشاورزی به خواسته، اعتراض به رأی 55/78ت2 مورخ 4/11/78 به شرح دادنامه شماره 1159
مورخ 8/6/1379چنین رأی صادر نموده است، شاکی اشعار داشته، دستگاهها و مؤسسات مشمول
قانون رسیدگی به تخلفات داری در ماده 18 قانون و ماده 2 آییننامه اجرائی احصاء
گردیده که ذکری از جهاد نصر به عنوان فهرست نهادها و مؤسسات عمومی غیر دولتی به
میان نیامده با مداقه محتویات پرونده و لایحه دفاعیه مشتکیعنه و سوابق رسیدگی
هیأت ملاحظه میشود، که اساسنامه جهاد نصر در تاریخ 14/2/79 به تصویب هیأت وزیران
رسیده و از شرکتهای دولتی وابسته به جهاد سازندگی میباشد، در زمرۀ مؤسسه غیر
دولتی محسوب میشود. هر چند شاکی به دلیل اینکه تخلف انتسابی را قبل از مصوبه
اشاره رفته میداند که اجرای قانون رسیدگی در خصوص پرسنل جهاد نصر را خلاف قانون
اعلام داشته، لیکن با وحدت ملاک از تبصره یک ماده 2 آییننامه اجرائی قانون رسیدگی
به تخلفات اداری که مقررات مالی، اداری و استخدامی و تشکیلات جهاد سازندگی مصوب
1367 و نظام هماهنگ پرداخت حقوق نیز در خصوص کارکنان جهاد نصر عمل گردیده و
میشود. مضافاً تصویب اساسنامه نیز بر اساس مؤسسه عمومی غیر دولتی بودن انجام
پذیرفته، لذا ایراد شاکی بر خلاف بودن تسری قانون تخلفات اداری نسبت به پرسنل جهاد
غیر موجه تشخیص، مضافاً رأی معترضعنه که دلیلی بر مخدوش بودنش اقامه نشده خالی از
اشکال بوده بنابمراتب شکایتش بی وجه، رأی به رد شکایت مطروحه اعلام میدارد.
الف-2- شعبه چهارم تجدیدنظر در رسیدگی به پرونده کلاسه 79/1747 موضوع تقاضای
تجدیدنظر جهاد سازندگی به خواسته تجدیدنظر در دادنامه شماره 1159 مورخ 8/6/79 شعبه
سوم بدوی دیوان چنین رأی صادر نموده است، اولاً شاکی به صورت قراردادی مشغول کار
بوده است و نتیجتاً اداره طرف شکایت بدون طرح موضوع تخلف در هیأتهای رسیدگی به
تخلفات اداری میتوانست مطابق قرارداد اقدام و یا از تمدید آن خودداری نماید.
ثانیاً رسیدگی بـه تخلفات شاکی در هیأتهای رسیدگی، رعایت شئونـات کارمند قراردادی
تلقی مـیگردد، زیـرا طی رسیدگی به دفاعیات شاکی توجه گردیده و از این حیث اظهارات
شاکی تلقی شده است. علیهذا با توجه به مراتب فوق تجدیدنظر خواهی شاکی موجب فسخ رأی
قطعی هیأت رسیدگی به تخلفات اداری نبوده، ضمن رد تجدیدنظر خواهی دادنامه بدوی
نتیجتاً تایید میگردد. ب-1- شعبه چهاردهم دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 83/2833
موضوع شکایت آقای عبداله کام خواه به طرفیت، هیأت تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات اداری
کارکنان وزارت جهاد کشاورزی به خواسته، ابطال رأی شماره 32/183ت مورخ 11/9/83 به
شرح دادنامه شماره 654 مورخ 3/3/84 چنین رأی صادر نموده است، حیطۀ صلاحیت مراجع
رسیدگی به تخلفات اداری مقرر در قانون رسیدگی به تخلفات اداری، رسیدگی به تخلفات
اداری ارتکابی از سوی مستخدمینی که در محیط اداری و یا خارج از آن هنگام انجام
وظایف اداری مربوطه میباشد و ارتکاب تخلفی خارج از محیط کار و خارج از زمان مقرر
اداری و غیر مرتبط با شغل و وظیفه اداری و همچنین ارتکاب جرم عمومی در خارج از وقت
اداری توسط مستخدم خارج از حدود صلاحیت مرجع رسیدگی به تخلفات اداری قرار داشته و
به حسب موضوع در حوزه صلاحیت دادگاه عمومی جزائی یا مرجع صالح دیگر قرار میگیرد.
در مانحن فیه علاوه بر اینکه نسبت به اتهام کیفری انتسابی در دادسرای صالح حسب
محتویات پرونده تخلفاتی واصله قرار تعلیق تعقیب صادر گردید و محکومیت قطعی کیفری
حاصل نشد، نظر به اینکه اتهام انتسابی ارتکابی در خارج از وقت اداری و بدون ارتباط
با وظیفه و مسئولیت اداری بوده است بنابراین اساساً هیأت رسیدگی به تخلفات اداری
اعم از بدوی و تجدیدنظر صلاحیت ورود در موضوع را نداشته و بدین ترتیب حکم قطعی
معترضعنه نقض میگردد. ب-2- شعبه هفتم تجدیدنظر دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه
84/594 موضوع تقاضای تجدیدنظر وزارت جهاد کشاورزی (هیأت تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات
اداری) به خواسته، تجدیدنظر نسبت به دادنامه شماره 654 مورخ 3/3/84 شعبه چهاردهم
بدوی، چنین رأی صادر نموده است، با توجه به محتویات پرونده نظر به اینکه از طرف
تجدیدنظر خواه نسبت به دادنامه تجدیدنظر خواسته اعتراض موجه و مؤثری بعمل نیامده و
با بررسی سوابق امر به کیفیت رسیدگی و اعمال مقررات نیز ایراد و اشکالی که فسخ
دادنامه بدوی را ایجاب نماید، مشهود نیست. بنابراین با رد تجدیدنظر خواهـی
دادنامـه بـدوی عیناً تایید و استـوار میگردد. ج- شعبه 17 دیـوان در رسیـدگی بـه
پرونـده کلاسـه
83/3551 موضوع شکایت آقای نصرالله اسدی به طرفیت، هیأت بدوی رسیدگی به تخلفات
اداری جهاد کشاورزی به خواسته، اعتراض به رأی هیأت بدوی و تجدیدنظر رسیدگی به
تخلفات اداری وزارت جهاد کشاورزی به شرح دادنامه شماره 3805 مورخ 16/12/83 چنین
رأی صادر نموده است، شاکی با مدرک تحصیلی سیکل با 16 سال سابقه کار در پست سازمانی
تکنسین تغذیه مهندسی بهداشت جایگاه دام در استان کردستان در شهرستان قروه خدمت
میکرده که به اتهام رعایت نکردن شئون و شعایر اسلامی در شعبه اول دادگاه عمومی
قروه به تحمل هشتاد ضربه شلاق محکوم و نیز به دو سال اقامت اجابری به شهرستان
دیواندره مکلف گردیده است. پس از آن در هیأتهای بدوی و تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات
اداری وزارت جهاد کشاورزی به اتهام عدم رعایت شئون و شعایر اسلامی به مجازات تغییر
محل جغرافیائی خدمت به مدت 5 سال به اسلام دشت محکوم گردیده و نامبرده مدعی است که
مرتکب تخلف اداری نگردیده، لذا رأی هیأتهای بدوی و تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات
اداری مبنی بر مجازات مجدد و تغییر محل جغرافیایی خدمت توجیه قانونی ندارد و نسبت
به آن اعتراض نموده، اما از نظر دیوان عدالت اداری با توجه به اینکه اولاً، محکومیت
در محاکم عمومی دادگستری و یا تبرئه از اتهام انتسابی در آن مراجع ارتباطی به
محکومیت و یا برائت حاصل از رأی هیأت بدوی و یا تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات اداری
ندارد و بین آنها ملازمه نمیباشد و امکان دارد در محاکم عمومی جرم به اثبات نرسد
و شخص تبرئه گردد، اما در هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری محکوم گردد. ثانیاً، عدم
رعایت شئونات کارمندی در ماده 8 قانون رسیدگی به تخلفات اداری یکی از موارد تخلف
شمرده شده است. ثالثاً، بین مجازات تعیین شده در رأی دادگاه عمومی و رأی هیأت
تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات اداری، هیچگونه تعارضی وجود ندارد. با توجه به اینکه هر
دو مجازات تغییر محل جغرافیائی و اقامت در دو محل جداگانه است، به ترتیب زمان صدور
آراء قابل اجرا میباشند، بنابراین آراء صادره از هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری
منطبق با موازین قانونی تشخیص داده شده، لذا شکایت شاکی غیر وارد تشخیص و قرار رد
آن صادر میگردد. هیأت عمومـی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسا و
مستشاران و دادرسان علیالبدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره
با اکثریت آراء بـه شرح آتی مبادرت بـه صدور رأی مینماید.
رأی هیأت عمومی
اولاً با توجه به محتویات پروندههای فوقالذکر و دادنامههای صادره، وجود تناقض
بین آراء شعب سوم بدوی و چهارم تجدیدنظر با آراء شعب 14 بدوی و هفتم تجدیدنظر محرز
است. ثانیاً، ارتکاب اعمال خلاف شئون و شعائر اسلامی موضوع بند 21 ماده 8 قانون
رسیدگی به تخلفات اداری مصوب 7/9/1372 با توجه به اطلاق حکم مزبور مقید و محدود به
محل و محیط و ساعات کار اداری نیست و به صراحت ماده 19 آن قانون نیز هر گاه
خطای اداری واجد عنوان یکی از جرائم مندرج در قوانین جزائی باشد، هیأت رسیدگی به
تخلفات اداری ذیصلاح مکلف است به تخلف مستخدم خاطی رسیدگی و رأی مقتضی صادر و
مراتب را جهت رسیدگی به اصل جرم به مرجع قضائی ذیصلاح اعلام نماید. بنابراین
دادنامه شماره 1159 مورخ 17/6/1379 شعبه سوم بدوی دیوان مبنی بر رد اعتراض شاکی
نسبت به رأی قطعی هیأت تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات اداری که به موجب دادنامه شماره
455 مورخ 2/3/1381 شعبه چهارم تجدیدنظر دیوان تایید شده در حدی که متضمن مراتب
فوقالذکر است، صحیح و موافق قانون تشخیص داده میشود. این رأی به استناد بند 2
ماده 19 و ماده 43 قانون دیوان عدالت اداری برای شعب دیوان و سایر مراجع اداری
ذیربط در موارد مشابه لازم الاتباع است./
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضائی دیوان عدالت اداری
مقدسیفرد