ابطال بند 2 (2/3) ماده 3 بخشنامه شماره 36/710 مورخ 25/7/1378 وزارت آموزش و پرورش

تاریخ: 27/9/1386 شماره دادنامه:
1061 کلاسه پرونده: 83/103
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: آقای محمود ثابت نژاد.
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 2 (2/3) ماده 3 بخشنامه شماره 36/710 مورخ 25/7/
1378 وزارت آموزش و پرورش.
مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، وزارت آموزش و پرورش در
اجرای ماده 8 قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت، بخشنامه‎ای تصویب کرده است
که بند 2 ماده 3 آن مخالف قانون می‎باشد. در ماده 8 قانون مذکور مقرر می‎دارد
«حقوق و فوق‎العاده شغل دارندگان مدارک تحصیلی دکتری و فوق لیسانس و مدارک همتراز
از لحاظ استخدامی که در مراکز و یا واحدهای آموزشی، مطالعاتی و تحقیقاتی دستگاههای
مشمول این قانون اشتغال به کار دارند، نباید از 80 درصد مجموع حقوق و فوق‎العاده
شغل کارکنان مشابه مشمول قانون اعضای هیأت علمی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی
کمتر باشد.» ماده 16 آیین‎نامه اجرائی قانون موصوف نیز آورده است «همترازی حقوق و
فوق‎العاده شغل متصدیان دارای مدرک تحصیلی دکتری و کارشناسی ارشد و معادل آن که در
مشاغل مطالعاتی، تحقیقاتی و آموزشی انجام وظیفه می‎نمایند با مراتب اعضای هیأت
علمی برای تعیین حقوق و فوق‎العاده شغل موضوع ماده 8 قانون بر اساس دستورالعملی که
به پیشنهاد سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه و به تصویب شورای حقوق و
دستمزد می‎رسد، خواهد بود.» سازمان امور اداری و استخدامی نیز دستورالعمل اجرائی
ماده 8 را تصویب نموده است. همانگونه که ملاحظه می‎فرمایید در هیچ یک از مصوبات
فوق شرط دارا بودن تالیفات و تحقیقات در سطح ملی برای بهره مندی از امتیاز همترازی
وجود ندارد، بلکه دارا بودن سنوات و تجربه و مدارک مرتبط کافی دانسته شده است. اما
وزارت آموزش و پرورش طی بخشنامه شماره 36/710 مورخ 25/7/1378 چنین شرطی را برقرار
کرده است که خلاف شرع و قانون می‎باشد و بسیاری از افرادی را که دارای حق مکتسب
می‎باشند، از جمله اینجانب را از حق قانونی خود محروم می‎سازد. بنابراین تقاضای
ابطال بند 2/3 ماده 3 بخشنامه شماره 36/710 مـورخ 25/7/1378 وزارت آموزش و پرورش
را دارم. مدیـرکل امور اداری وزارت
آموزش و پرورش در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 42/42695 مورخ 18/6/1383
اعلام داشته‎اند، دستورالعمل اجرائی ماده 8 قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت
موضوع همترازی حقوق و فوق‎العاده شغل دارندگان مدارک تحصیلی فوق لیسانس، دکتری، که
در مشاغل آموزشی، مطالعاتی، تحقیقاتی به خدمت اشتغال دارند، با 80% حقوق و
فوق‎العاده شغل اعضای هیأت علمی دانشگاهها منوط به رعایت شرایط مندرج در بخشنامه
شماره 34037/2/2 مورخ 31/6/1378 و 2676/11 مورخ 26/4/1378 سازمان مدیریت و
برنامه‎ریزی کشور می‎باشد از آن جمله، 1- دارا بودن مدرک تحصیلی فوق لیسانس با
حداقل 16 سال تجربه در زمینه پست مورد تصدی بعد از اخذ مدرک فوق لیسانس 2- کسب
حداقل 27 امتیاز ارزشیابی به عمل آمده در سه سال متوالی یا پنج سال متناوب متصل به
سال همترازی در مورد دارندگان مدرک فوق لیسانس 3- گروه استحقاقی شغلی مستخدم در
هنگام تطبیق با این مقررات با طرح ارزیابی مشاغل تخصصی و تحقیقی با مدرک فوق
لیسانس گروه 15 بوده باشد. 4- دارا بودن تالیفات و تحقیقات و یا طرحهای ارزنده که
در سازمان مربوطه یا دستگاههای دیگر و یا در مراکز علمی و صنعتی و فرهنگی مورد
استفاده یا استناد قرار گرفته. 5- عملکرد مستخدم مورد تایید رضایت مسئولین مربوطه
باشد. با این وصف بخشنامه شماره 36/710 مورخ 25/7/1378 معاون اداری و مالی وزارت
متبوع متاثر از شیوه نامه مزبور بوده است. با امعان نظر به مراتب فوق تضییع حقی از
وی مشهود نبوده تقاضای رد شکایت و تایید مفاد بخشنامه مزبور را دارد. دبیر محترم
شورای نگهبان در خصوص ادعای خلاف شرع بودن بند دوم (2/3) ماده 3 بخشنامه 36/710
مورخ 25/7/1378 وزارت آموزش و پرورش طی نامه شماره 13898/30/84 مورخ 3/9/1384
اعلام داشته‎اند، موضوع بند دوم (2/3) ماده 3 بخشنامه 36/710 مورخ 25/7/1378 وزارت
آموزش و پرورش در جلسه مورخ 2/9/1384 فقهای محترم شورای نگهبان مطرح شد که خلاف
موازین شرع شناخته نشد. هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسا و
مستشاران و دادرسان علی‎البدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بـررسی و انجام
مشاوره با اکثریت آراء بـه شرح آتی مبادرت بـه صدور رأی می‎نماید.
رأی هیأت عمومی
اولاً، به موجب نظریه شماره 13898/30/84 مورخ 3/9/1384 فقهای محترم شورای نگهبان
بند 2/3 مـاده 3 بخشنامه شماره 36/710 مورخ 25/7/1378 وزارت آموزش و پرورش خلاف
موازین شرع تشخیص داده نشده است. ثانیاً، به موجب ماده 16 آیین‎نامه اجرائی قانون
نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت که در تاریخ 8/11/1370 به تصویب هیأت وزیران
رسیده مقرر گردیده است «حقوق و فوق‎العاده شغل کارکنان مراکز و واحدهای آموزشی،
مطالعاتی، تحقیقاتی موضوع ماده 8 قانون که دارای مدرک تحصیلی دکتری و کارشناسی
ارشد یا مدارک همترازی می‎باشند و تصدی مشاغل آموزشی، مطالعاتی و تحقیقاتی را به
عهده دارند، به میزان 80 درصد حقوق و فوق‎العاده شغل کارکنان مشابه مشمول قانون
اصلاح پاره‎ای از مقررات مربوط به پایه حقوق اعضاء رسمی هیأت علمی (آموزشی و
پژوهشی) شاغل و بازنشسته دانشگاهها و موسسات آموزش عالی مصوب 1368 به موجب
دستورالعملی که به پیشنهاد مشترک سازمان امور اداری و استخدامی کشور و وزارت علوم
تحقیقات و فناوری تهیه و به تصویب شورای حقوق و دستمزد می‎رسد، تعیین می‎شود.» نظر
به مراتب فوق‎الذکر و عنایت به مفاد ماده 8 قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت
و اینکه تعیین شرایط برخورداری از حقوق و فوق‎العاده شغل موضوع ماده مذکور توسط
وزارت آموزش و پرورش متکی به اذن مقنن نیست، بنابراین بند 2/3 ماده 3 بخشنامه
شماره 36/710 مورخ 25/7/1378 وزارت آموزش و پرورش در زمینه تعیین شرایط برخورداری
از حقوق و فوق‎العاده شغل مقرر در ماده 8 قانون فوق‎الذکر خارج از اختیارات آن
وزارتخانه در وضع مقررات دولتی تشخیص داده می‎شود و مستنداً به قسمت دوم اصل 170
قانون اساسی و ماده یک و بند یک ماده 19 و ماده 42 قانون دیوان عدالت اداری ابطال
می‎شود./

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضائی دیوان عدالت
اداری
مقدسی‎فرد