پذیرش پروندههای کیفری بینالملل- دکتر حسام رحیمی
پذیرش پروندههای کیفری بینالملل
پذیرش پروندههای کیفری بینالمللی توسط «دیوان کیفری بینالمللی» (ICC) بر اساس «اصل صلاحیت تکمیلی» و معیارهای گزینشی اولیه و ثانویه انجام میشود؛ یعنی اولویت با رسیدگی در دادگاههای ملی است و دیوان تنها زمانی وارد عمل میشود که دولت ملی توانایی یا تمایل به رسیدگی به جرایم بینالمللی را نداشته باشد. معیارهایی برای احراز عدم توانایی یا عدم تمایل دولتها توسط اساسنامه دیوان تعیین شده است تا عدالت کیفری بینالمللی محقق شود.
مبانی پذیرش پروندهها
- اصل صلاحیت تکمیلی:
دیوان کیفری بینالمللی تنها زمانی صلاحیت رسیدگی به پرونده را دارد که دولت ملی صلاحیتدار یا قادر به رسیدگی نباشد یا اقدام به رسیدگی نکند.
- معیارهای گزینشی اولیه و ثانویه:
دیوان برای پذیرش پروندهها، معیارهایی را بر اساس احراز صلاحیت و منافع تحقق عدالت بررسی میکند.
دلایل عدم توانایی یا عدم تمایل دولت ملی
- عدم توانایی:
اشاره به نظام قضایی ناتوان یا ضعیف یک کشور دارد.
- عدم تمایل:
مفهومی ذهنی است که به عدم اراده برای رسیدگی به پرونده اشاره دارد و ایراد اتهام به دولت محسوب میشود.
روند بررسی و پذیرش
- دیوان سعی میکند با احصای نشانههای عینی، عدم تمایل و عدم توانایی دولت ملی را تشخیص دهد.
- بر اساس این تشخیص، دیوان به موارد عدم تمایل یا عدم توانایی دولت صلاحیتدار ملی رسیدگی میکند.
- هدف نهایی، تحقق عدالت کیفری بینالمللی از طریق محاکمه و مجازات جنایتکاران بینالمللی است.