1403/8/21 17:33
کیفر حبس به عنوان یکی از مجازتهای اصلی در قوانین جزایی اکثر کشورها از جمله ایران در گذشته و حال بوده است. ولی در قرن بیستم علی الخصوص سالیان پس از جنگ جهانی دوم تحت تاثیر اقدامات جنبش دفاع اجتماعی با تاکید بر رعایت حقوق بشر و سازمان های بین المللی با صدور اسنادی مانند: میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی (1966) و قواعد توکیو (1990) و نیز تحت تاثیر مطالعات سنجش، گستردگی استفاده از مجازات حبس زیر سوال رفته و سلب آزادی برای موارد مهم و خطرناک مجاز شمرده شده است.
موج این تحولات اخیراً به ایران هم رسیده که تدوین لایحه قانونی مجازات اجتماعی بیانگر این امر می باشد. با توجه به نو بودن موضوع جایگزین های حبس در ایران، در حال تصویب بودن لایحه مذکور و توجه ناچیز و اندک قانونگذار کیفری ایران به این موضوع، در این تحقیق به بحران عملی و نظری مجازات حبس (عوامل عملی و نظری موثر بر طرح جایگزین های حبس)، مبانی قانونی و مفهوم و اهداف ویژگی ها و شرایط کلی جایگزینهای حبس و نیز جایگاه برنامه ها و راهکارهای اتخاذ شده در قبال این بحران ها و قواعد و مقررات مربوط به جایگزین های حبس در حقوق کیفری ایران جایگزین های سنتی و جدید (از باب تسامح ) نسبی و مطلق در حقوق کیفری ایران پرداخته شده است.
نتایج بدست آمده در این تحقیق با توجه به سوالات آن بیانگر موارد زیر بوده است: طبق آمارها و مطالعات انجام شده مجازات حبس از لحاظ نظری و عملی (ناتوانی در رسالت ها و اهدافش و مشکلات وارده بر زندان مانند مشکلات اقتصادی، اجتماعی، بهداشتی و روانی) با بحران و ناکارامدی روبرو بوده است.
- منظور از جایگزین های حبس، مفهوم موسع آن است و اجرای مفید و موثر روش های جایگزین حبس نیازمند داشتن قانونی صریح و کامل و نیز فرهنگ سازی لازم می باشد.
- علی رغم پیش بینی جایگزین هایی در حقوق کیفری ایران برای مجازات حبس، همواره این مجازات به عنوان بهترین واکنش در مقابل بزهکار به شمار می رود.