دعاوی مالی و غیر مالی

یکی از تقسیم بندی هایی که به موجب قانون آیین دادرسی مدنی در خصوص دعاوی مطرح شده در دادگاه می توان ارائه داد ، تفکیک دعاوی به دعاوی مالی و غیر مالی است . همانگونه که از نام این دو نوع دعوا مشخص است ، دعوای مالی به دعوایی گفته می شود که در خصوص موضوعات مالی و مادی مطرح است و در مقابل دعوای غیر مالی مربوط به امور غیر مالی می باشد . البته در قانون نیز مصادیقی از این دو نوع دعوا نام برده شده است . مطابق قانون آیین دادرسی مدنی ، تفکیک دعوا به دعوای مالی و غیر مالی حائز اهمیت فراوانی است . به همین دلیل ، در این مقاله به بررسی دعاوی مالی ، دعاوی غیر مالی و تفاوت دعاوی مالی و دعوای غیر مالی خواهیم پرداخت .

دعاوی مالی

برای تشخیص دعاوی مالی از دعاوی غیر مالی در درجه اول باید حق مالی از حق غیر مالی را از هم تفکیک کرد . بر این اساس ، حق مالی حقی است که اجرای آن مستقیما برای دارنده ایجاد منفعتی نماید که قابل تقویم به پول باشد ؛ مانند حق مالکیت نسبت به یک خانه که بطور مستقیم برای دارنده ی حق ، ارزش پولی دارد . از جمله حقوق مالی می توان به حق مالکیت و حق فسخ قراردادهای مالی و حق شفعه اشاره کرد . بنابراین ، زمانیکه حقی که مورد دعوا قرار می گیرد مالی باشد ، دعوا نیز عنوان مالی به خود خواهد گرفت . از جمله آن دعوای مطالبه اجرت المثل ، دعوای مطالبه وجه چک ، دعوای مطالبه سهم الارث ، دعوای مطالبه مهریه و غیره که همگی آنها در صورت اثبات شدن حق ، سبب بدست آوردن مال و یا منفعتی مادی می شوند .  

دعاوی غیر مالی

به همین ترتیب ، در صورتی که حقی که مورد دعوا قرار گرفته است ، از جمله حقوق غیر مالی باشد ، به تبع آن ، دعوا نیز غیر مالی خواهد بود . به عنوان مثال زوجیت ، نسب ، ولایت ، طلاق ، وکالت و ... . اما نکته مهمی که در این رابطه وجود دارد آن است که به موجب قانون آیین دادرسی مدنی ، دعاوی غیر مالی را می توان به دو نوع دعاوی غیر مالی ذاتی و دعاوی غیر مالی اعتباری تقسیم بندی کرد . منظور از دعاوی غیر مالی ذاتی دعاوی هستند که حق مورد ادعا از جمله حقوق غیر مالی است مانند حق طلاق یا حق زوجیت . اما دعاوی غیر مالی اعتباری به دعاوی گفته می شود که ذاتا مالی هستند ؛ اما قانونگذار بنا به دلایلی آنها را در حکم دعاوی غیر مالی قرار داده است . مانند دعوای مزاحمت ، دعوای ممانعت از حق و تصرف عدوانی در مال غیر منقول . 

تفاوت دعاوی مالی و دعاوی غیر مالی

همانگونه که گفتیم دعاوی مالی و غیر مالی با هم متفاوتند . تفاوت دعاوی مالی و غیر مالی از این جهت مهم است که مالی بودن یک دعوا یا غیر مالی بودن آن سبب بوجود آمدن آثاری می شود . از جمله اینکه مالی یا غیر مالی بودن دعوا تکلیف تجدیدنظر خواهی و فرجام خواهی از رأی را مشخص می کند . همچنین ، هزینه دادرسی مربوط به دعاوی مالی و دعاوی غیر مالی نیز با یکدیگر متفاوت است . برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص تفاوت دعاوی مالی و غیر مالی کلیک کنید .