شروط باطل و مبطل ضمن عقد نکاح

زمانی که زن و مردی قصد دارند به عقد ازدواج یکدیگر در آیند ، به لحاظ عرفی برخی از شروط ضمن عقد تحت عنوان شروط دوازده گانه مندرج در سند ازدواج را طی حضور در دفترخانه برای بستن عقد نکاح آنها را امضا می کنند . با این حال خود آنها نیز این امکان را دارند تا با نگارش برخی از شروط خاص ، مواردی را نیز به آنها اضافه کنند که در صورتی که طرف مقابل آن شروط را امضا کند ، بدان متعهد شده و طرف مقابل می تواند انجام آن را مطالبه کند که برخی از مهم ترین شروط مذکور را ضمن مقاله بهترین شروط ضمن عقد نکاح مورد بررسی قرار داده ایم . با این حال ممکن است که زن و مرد ضمن عقد نکاح اقدام به نگارش شروطی نمایند که این شروط بنا به دلایل حقوقی و قانونی باطل باشند که آگاهی از شروط باطل ضمن عقد ازدواج برای همه افرادی که قصد درج شرط ضمن عقد ازدواج را دارند امری ضروری است . به همین دلیل در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی این سوالات بپردازیم که شروط باطل و مبطل ضمن عقد نکاح کدامند و انواع آن را نیز بیان کنیم که شروط باطل ضمن عقد نکاح خود شامل شروط باطل و شروط مبطل یا باطل کننده می باشد .

شروط باطل ضمن عقد نکاح

همانگونه که زن و مرد ممکن است به صورت درج شروط صحیح ضمن عقد ازدواج شروطی را مشخص کنند تا طرف مقابل در صورت توافق به آن پایبند باشد ، این امکان وجود دارد که گاهی شروط درج شده ضمن عقد نکاح به دلایلی باطل باشد که شروط باطل ضمن عقد نکاح خود به دو گونه هستند :

الف ) برخی از شروط ضمن عقد باطل تاثیری در اصل نکاح ندارند و فقط خود شرط باطل است .

ب ) در مقابل ، برخی از شروط ضمن عقد نکاح باطل کننده اصل نکاح نیز می باشند که توجه به این شروط باطل ضمن عقد نکاح حائز اهمیت فراوان است .

به همین دلیل شروط باطل ضمن عقد نکاح را در دو قسمت شروطی که باطل است ولی مبطل عقد نیست و شروطی که باطل و مبطل عقد است مورد بررسی قرار خواهیم داد .

شروطی که باطل است ولی مبطل عقد نیست

برخی از شروط ضمن عقدی که زن و مرد در عقد نکاح درج می کنند ، خودشان باطل هستند ولی باطل کننده عقد نکاح نمی باشند . شروطی که باطل بوده ولی به صحت عقد نکاح لطمه ای وارد نمی سازند در قانون مدنی ذکر شده اند که بر اساس ماده 232 قانون مدنی این شروط باطل عقد ازدواج را می توان به سه دسته تقسیم کرده و مورد بررسی قرار داد که عبارتند از :

1 ) شرطی که انجام آن غیر مقدور باشد : مثلا اگر ضمن عقد نکاح شرط شود که شوهر مرده ای را زنده کند و یا یک زبان خارجی را ظرف یک روز به طور کامل فرا گیرد ، این شرط غیر مقدور باطل است ولی عقد نکاح را باطل نمی کند .

2 ) شرطی که در آن نفع و فایده ای نباشد : مثلا شرط شود که یکی از زوجین فاصله بین دو استان را با پای پیاده طی کند که در این صورت نیز شرط باطل است ولی عقد نکاح صحیح است و شرط بدون نفع به صحت عقد نکاح خللی وارد نمی سازد .

3 ) شرطی که نامشروع باشد : مثل اینکه زن با شوهر خود شرط کند که کاملا در معاشرت های خود آزاد بوده و یا اینکه ریاست خانواده با زن باشد ، به دلیل اینکه این شروط مخالف شرع و قانون مدنی هستند می توان قایل به این مطلب شد که شروط مذکور نامشروع بوده و باطل هستند . لکن به صحت عقد نکاح لطمه ای وارد نمی کنند . 

شروطی که باطل و مبطل عقد است

علاوه بر شروطی که ذکر شدند ، برخی از شروط باطل ضمن عقد نکاح هستند که به صحت عقد نکاح خلل وارد می کنند و سبب بطلان عقد نکاح خواهند شد . طبق ماده 233 قانون مدنی شروطی که باطل و مبطل عقد نکاح هستند شروطی هستند که مخالف مقتضای عقد نکاح باشند .

به طور کلی شرط خلاف مقتضای عقد نکاح یعنی شرطی که با آنچه ذات و طبیعت عقد نکاح اقتضا می کند مخالفت داشته باشد . به عنوان مثال در صورتی که در عقد ازدواج شرط شود که زن و یا شوهر وظایف زوجیت خود را در مقابل یکدیگر انجام نداده و تمکین خاص یا رابطه زوجیت میان آنها پدید نیاید ، چنین شرطی به دلیل اینکه خلاف مقتضای ذات عقد نکاح می باشد ، علاوه بر اینکه خود شرط باطل است ، باطل کننده عقد نکاح نیز می باشد و سبب بطلان عقد نکاح خواهد شد .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد شروط باطل و مبطل ضمن عقد نکاح به سایت عدل نوین مراجعه کنید . کارشناسان مرکز عدل نوین نیز آماده اند تا به سوالات شما عزیزان پاسخ دهند.