انحلال نکاح و موارد آن

ازدواج به عنوان پیوندی مقدس همواره مورد احترام قانونگذار قرار داشته است . به همین دلیل در شرع و قانون قواعد ویژه ای برای حفظ سلامت آن تدوین شده است . اما این رابطه همیشه به نتیجه مطلوب خود یعنی دوام زوجیت ختم نمی شود . چه بسا مشکلات فراوان خانوادگی ، درگیری ها و یا فوت هر یک از زوجین سبب شود تا این عقد منحل شود . به همین دلیل قانونگذار به پیروی از فقه اسلامی اسبابی را که موجب انحلال عقد نکاح می شوند بیان کرده است . در همین راستا ، در این مقاله به بررسی انحلال نکاح و اسباب انحلال نکاح خواهیم پرداخت .  

انحلال نکاح چیست؟

عقد ازدواجی که میان زن و مرد بسته می شود ممکن است که بدلیل برخی مسائل منحل بشود . انحلال عقد نکاح به معنی آن است که عقدی که با تمام شرایط صحت عقد نکاح به وجود آمده است و آثار خود را برجای گذاشته است ، پس از مدتی بدلیلی منحل شود . نکته مهمی که در خصوص انحلال عقد نکاح وجود دارد این است که آثاری که تا پیش از انحلال نکاح به سبب عقد نکاح بوجود آمده اند کماکان معتبر و صحیح هستند و انحلال نکاح خللی به آثاری که از قبل بوجود آمده است وارد نمی کند . مثلا در صورتی که پیش از انحلال نکاح فرزندی بدنیا آمده باشد ، نَسَب مشروعی دارد . این مورد یکی از تفاوت های انحلال نکاح با بطلان نکاح است . به این معنا که در صورتی نکاح باطل است که شرایط اساسی صحت عقد نکاح را نداشته یا یکی از موانع نکاح وجود داشته باشند . لذا اگر نکاح باطل باشد ، مثل این است که از همان ابتدا هیچگونه زوجیتی میان زن و مرد بوجود نیامده است . پس در صورتی که از این رابطه آثاری هم بوجود آمده باشد ، این آثار مورد شناسایی قانون قرار نمی گیرد .  

اسباب انحلال نکاح

در ماده 1120 قانون مدنی موارد و اسباب انحلال عقد نکاح مشخص شده اند . بر اساس این ماده " عقد نکاح به فسخ یا به طلاق یا به بذل مدت در عقد انقطاع منحل می شود " . بر اساس این ماده اسباب انحلال نکاح را می توان شامل موارد ذیل دانست :

- فسخ نکاح  

فسخ نکاح به عنوان یکی از موارد انحلال نکاح ، روشی است که به موجب آن هریک از زن و مرد می توانند در شرایط معین و بدون رعایت تشریفات طلاق ، از هم جدا شوند . مثلا در مورد عیوب زنان در فسخ نکاح یا عیوب مردان برای فسخ نکاح ، می توان نکاح را منحل کرد .   

- طلاق  

طلاق یکی دیگر از عوامل انحلال نکاح است . طلاق بعنوان شناخته شده ترین روشی که در عمل مورد استفاده زوجین قرار می گیرد ، شرایطی دارد که در صورت مراجعه به دادگاه خانواده می تواند بصورت طلاق توافقی ، طلاق از جانب مرد و طلاق به درخواست زن صورت پذیرد .

- بذل مدت

بذل مدت به معنای بخشیدن مدت باقی مانده عقد از طرف مرد به زن است . بذل مدت مخصوص عقد موقت است ؛ فلذا در عقد دائم راه ندارد؛ لذا بذل مدت روش انحلال عقد موقت است . برای مطالعه بیشتر در مورد بذل مدت در عقد موقت کلیک کنید . بعد از این ، زن می تواند با نگه داشتن عده بذل مدت ، با دیگری عقد کند .

- فوت یکی از زوجین  

علاوه بر مواردی که ذکر شد ، یکی دیگر از عللی که سبب انحلال عقد ازدواج می شود ، فوت زن یا مرد است . علاوه بر این ، در صورتی که فرد غایب مفقودالاثر هم شود ، با گذشت مدت زمانی از غیبت او می توان حکم موت فرضی وی را از دادگاه گرفت که به موجب آن عقد نکاح منحل می شود و زن می تواند پس از نگه داشتن عده وفات ، با دیگری ازدواج کند .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد انحلال نکاح و موارد آن به سایت عدل نوین مراجعه کنید . کارشناسان مرکز عدل نوین نیز آماده اند تا به سوالات شما عزیزان پاسخ دهند.