قسامه در امور کیفری

هر فردی زمانی که دعوای را مطرح می کند باید دلایل و مدارکی را برای اثبات ادعای خویش به مرجع قضایی ارائه نماید که از ادله اثبات جرم در امور کیفری می توان از اقرار ، شهادت ، قسامه و سوگند نام برد که قانونگذار آنها را در قانون مجازات اسلامی بیان کرده است . قسامه از کلمه قسم برگرفته شده و به معنای به شهادت طلبیدن خداوند برای بیان امری به سود خود و به ضرر دیگری می باشد قسامه باید به نام خداوند و صفات او باشد . قسامه برای ثابت کردن بسیاری از جرایم کاربرد دارد و حتی اثبات قتل و جنایت وارد بر اعضا مانند نقص عضو نیز با قسم میسر است که البته با نظر قاضی پذیرفته می گردد . به همین دلیل در این مقاله به بررسی قسامه چیست و اثبات دعوا با قسامه می پردازیم .  

قسامه چیست ؟

برای پاسخ به این سوال که قسامه چیست باید گفت که قسم یا قسامه به معنای سوگند خوردن یا گناه و شاهد قراردادن خداوند است بر اینکه فرد ادا کننده سوگند بیانات خود را درست می گوید .  

قسامه باید با نام خداوند متعال ادا شود و بین مسلمان و غیر مسلمان تفاوتی وجود ندارد .  

از شرایط قسم خوردگان که باید برای اثبات جرم لحاظ شود جنسیت ، رابطه خویشاوندی و معین کردن قاتل و مقتول و همچنین عالم بودن قسم خوردگان است که باید رعایت شود که در ذیل به بررسی مختصری از هر یک می پردازیم :  

جنسیت قسم خوردگان ، برای اقامه قسامه با توجه به شدت جرم دارای اهمیت است برای مثال برای اثبات قتل عمد مرد بودن قسم خوردگان شرط است و باید حتما مرد باشند مگر اینکه خود مدعی جز قسم خوردگان باشد که جنسیت وی تفاوتی ایجاد نخواهد کرد .

رابطه خویشاوندی در مورد قسم خوردگان باید گفت که فقط خویشاوندان نسبی مجاز به قسم خوردن می باشند به عنوان مثال برای اثبات قتل عمد جنسیت و رابطه خویشاوندی نسبی لازم است .

معین کردن قاتل و مقتول ، کسانی که قسم می خورند در قتل موظفند قاتل و مقتول را با اطمینان معین کنند و به اینکه به تنهایی جرم را انجام داده است یا معاونی داشته و یا نداشته تصریح کنند و در صورتی که نتوانند بیان نمایند قسامه آنها مورد پذیرش نخواهد بود .

از دیگر شرایطی که قسم خوردگان باید داشته باشند علم آگاهی است به این معنی که باید علم به ارتکاب قتل با یقین داشته باشند به عبارت دیگر از روی گمان و شک نباشد و قاضی باید به اینکه آیا واقعا قسم خوردگان عالم هستند یا خیر علم پیدا کند .

قسامه دارای شرایطی است که قسم خوردگان باید دارای تمام آنها باشند .  

اثبات دعوا با قسامه

همه جرایم و دعاوی مطرح در قانون با قسامه قابل اثبات نیست بلکه فقط جرایمی که مجازات آن قصاص و دیه ، ارش و ضرر و زیان ناشی از جرایم با قسامه یا سوگند قابل اثبات است و برخی از جرایمی که مجازات آن تعزیر و حدود است با قسامه ثابت نمی شود .

تعداد قسم یا قسامه با توجه به نوع جرم تعداد متفاوتی دارد به عنوان مثال حد نصاب قسامه در قتل عمد پنجاه قسم است ولی در قتل شبه عمد و خطای محض بیست و پنج قسم می باشد و همچنین در جراحات اگر موجب دیه کامل باشد شش قسم و در صورت کمترین جراحت با یک قسم انجام می شود .

نکته حائز اهمیت این است که در دعاوی مالی مانند دیه جنایات و همچنین دعاویی که مقصود از آن مال است مانند جنایت خطائی و شبه عمدی موجب دیه برای مدعی خصوصی امکان اقامه بینه شرعی نباشد ، وی می تواند با معرفی یک شاهد مرد یا دو شاهد زن به ضمیمه یک سوگند ادعاء خود را فقط از جنبه مالی اثبات کند .  

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد قسامه در امور کیفری ، موارد و مهلت آن به سایت عدل نوین مراجعه کنید . کارشناسان مرکز عدل نوین نیز آماده اند تا به سوالات شما عزیزان پاسخ دهند.