سکوت و عدم ادای سوگند توسط مدعی علیه در دادگاه

1403/1/5 19:02

سکوت و عدم ادای سوگند توسط مدعی علیه در دادگاه

يکي از مهم ترین انواع ادله اثبات دعوا در حقوق ، سوگند یا قسم می باشد که احکام و قواعد مربوط به آن در قانون آیین دادرسی مدنی و قانون آیین دادرسی کیفری مورد بررسی قرار گرفته است ؛ با این توضیح که گاهی مدعی در دادگاه ادعایی را مطرح کرده و هیچ دلیلی برای اثبات ادعای خود ندارد که در چنین حالتی ،  قاضی از مدعی عليه می خواهد تا نظر خود را درباره ادعای مطرح شده توسط مدعی بيان کند . در اینجا ممکن است که مدعی عليه ادعا را پذیرفته يا آن را انکار کند که هر کدام از اين دو حالت ، پیامدهای خاص خود را دارد ؛ ولی ممکن است که مدعی عليه درباره ادعای طرح شده سکوت اختيار کند ؛ يعني نه آن را رد کند و نه آن را بپذيرد که در چنین فرضی می توان از عدم ادای سوگند توسط مدعی علیه یا سکوت مدعی علیه سخن گفت .

سکوت مدعی علیه و عدم ادای سوگند

بر اساس ماده 272 قانون آیین دادرسی مدنی یکی از اقسام سوگند ، سوگند قاطع دعوا است که در صورتی یاد می شود که دعوایی در دادگاه مطرح شده باشد و مدعی برای اثبات ادعای خود دلیلی به دادگاه ارائه نکرده باشد و مدعی علیه نیز ادعای مدعی را انکار کند ، به تقاضای مدعی ، منکر ادای سوگند می نماید و به موجب آن ، ادعا ساقط می شود . علاوه بر این ، به موجب ماده 273 قانون آیین دادرسی مدنی چنانچه خوانده از ادای سوگند امتناع ورزد و سوگند را به خواهان واگذار نماید ، با سوگند وی ادعایش ثابت می شود و در صورت نکول ، ادعای او ساقط و به موجب آن حکم صادر می گردد . اما گاهی مدعی علیه در جلسه دادرسی از ادای سوگند خودداری کرده و سکوت اختیار می کند . سکوت مدعی علیه از ادای سوگند در ماده 276 قانون آیین دادرسی مدنی مشخص شده است که بر اساس این ماده هر گاه مدعی علیه در جلسه دادرسی در قبال ادعای بی دلیل مدعی سکوت نماید و این سکوت به علت عارضه ای از قبیل لکنت زبان ، لال بودن و عدم توانایی صحبت کردن به صورت موقت باشد ، برابر بخش نخست این ماده عمل خواهد شد و دادگاه از طریق استفاده از مترجم یا متخصص اقدام به کشف مراد مدعی علیه می نماید . بر اساس این ماده : " هرگاه خوانده در جلسه دادرسي در قبال ادعای خواهان به علت عارضه ‌ای از قبيل لكنت زبان يا لال بودن سكوت نمايد ، قاضی دادگاه ‌رأسا يا به وسيله مترجم يا متخصص امر ، مراد وی را كشف يا عارضه را بر طرف می نمايد " . 

پیامد سکوت مدعی علیه

در قسمت قبل به بررسی مفهوم سکوت مدعی علیه از ادای سوگند پرداخته شد و همانگونه که مطرح شد ، سکوت مدعی علیه ممکن است به این علت باشد که وی قادر به صحبت کردن نیست و توانایی ادای سوگند را ندارد که در چنین حالتی ، دادگاه از طریق مقتضی اقدام کرده و سکوت مدعی علیه بی اثر می گردد . اما در مواردی ممکن است که سکوت مدعی علیه و عدم اتیان سوگند توسط مدعی علیه به علت ناتوانی وی از سخن گفتن و ادای سوگند نبوده باشد ؛ بلکه سکوت از سوی مدعی علیه به خاطر وقفه در جریان رسیدگی به دعوا و به صورت عمدی باشد که در این حالت ، سکوت مدعی علیه از ادای سوگند پیامدهایی را به همراه خواهد داشت . بر اساس قسمت دوم ماده 276 قانون آیین دادرسی مدنی : " چنانچه سكوت خوانده و استنكاف وی از باب تعمد و ايذاء ‌باشد ، دادگاه ضمن تذكر عواقب شرعی و قانونی كتمان حقيقت ، سه بار به خوانده اخطار مي ‌نمايد كه در نتيجه استنكاف ، ناكل شناخته مي‌شود . در اين ‌صورت با سوگند خواهان ، دعوا ثابت و حكم بر محكوميت خوانده صادر خواهد شد " . لذا بر اساس این ماده پیامد خودداری از ادای سوگند یا پیامد سکوت مدعی علیه از ادای سوگند آن است که دادگاه سه دفعه به وی اخطار می کند تا یا سوگند یاد کند و یا اینکه سوگند را به مدعی رد کند . در صورتی که پس از اخطار سه گانه دادگاه ، شخص مدعی همچنان سکوت کرده و از ادای سوگند خودداری نماید و سوگند را نیز به طرف مقابل رد نکند ، عمل وی به منزله نکول سوگند تلقی می شود و پیامد نکول سوگند را خواهد داشت . به این معنا که دادگاه سوگند را به مدعی رد می کند و در صورتی که مدعی سوگند یاد کند ، ادعای وی ثابت شده و حکم به محکومیت خوانده یعنی شخصی که سکوت نموده است ، صادر خواهد شد .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد رسکوت و عدم ادای سوگند توسط مدعی علیه در دادگاه ، موارد و مهلت آن به سایت عدل نوین مراجعه کنید . کارشناسان مرکز عدل نوین نیز آماده اند تا به سوالات شما عزیزان پاسخ دهند.


نویسنده: عاطفه جمالی دسته بندی: ادله اثبات دعوی تاریخ ثبت: 19:02 1403/1/5 344 نفر بازدید