ابطال نظریه شماره 53636/4245-5/30 مورخ 10/11/1372 معاون درآمدهای مالیاتی وزارت امور اقتصادی و دارائی
ابطال نظریه شماره 53636/4245-5/30 مورخ 10/11/
1372 معاون درآمدهای مالیاتی وزارت امور اقتصادی و دارائی
تاریخ: 6/7/1382 شماره دادنامه: 249 کلاسه پرونده: 81/242
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: سازمان زیباسازی، بهسازی و نوسازی اطراف حرم مطهر حضرت معصومه.
موضوع شکایت و خواسته: ابطال نظریه شماره 53636/4245-5/30 مورخ 10/11/1372 معاون
درآمدهای مالیاتی وزارت امور اقتصادی و دارائی.
مقدمه:
شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، سازمان بهسازی اطراف حرم مطهر از
سازمانهای وابسته به شهرداری قم میباشد که با استناد به ماده 74 قانون شهرداریها
تأسیس و اساسنامه آن به تصویب وزارت کشور رسیده است. این سازمان با هدف اصلی
بهسازی و نوسازی اطراف حرم مطهر تشکیل شده و در واقع شهرداری قم با تشکیل این
سازمان بخشی از وظایف خود را در رابطه با اجرای طرح جامع به این سازمان محول نموده
است.
این سازمان در رابطه با اجرای وظایف خود از قانون حاکم بر شهرداریها استفاده
مینماید از جمله برای خرید املاک واقع در طرح از لایحه قانونی خرید و تملک اراضی
و املاک برای اجرای برنامههای عمومی، عمرانی، نظامی دولت مصوب 7/11/1358 شورای
انقلاب جمهوری اسلامی ایران استفاده مینماید که در ماده یک این قانون تصریح شده
که شهرداریها نیز میتوانند برای اجرای طرحهای خود از این قانون استفاده نمایند.
ضمناً در قسمت آخر ماده قید گردیده که دستگاه اجرائی میتواند مورد نیاز را مستقیماً
یا توسط هر سازمان خاصی که مقتضی بداند طبق مقررات مندرج در این قانون خریداری و
تملک نماید. مشکلی که سازمان با آن مواجه میباشد انتقال اسناد املاک خریداری شده
در طرح میباشد، زیرا که دفتر اسناد رسمی جهت تنظیم اسناد نیاز به مفاصا حساب از
اداره دارائی و غیره دارد که متاسفانه اداره دارائی در هنگام مراجعه مالکین از
اجرای ماده 70 قانون مالیاتهای مستقیم که اشعار میدارد، املاک واقع در طرحهای
دولت و شهرداریها از پرداخت مالیات نقل و انتقال معاف میباشند در رابطه با این
سازمان امتناع مینماید که استناد دارائی نامه 53636/4245-5/30 مورخ 10/11/1372
معاون درآمدهای
مالیاتی وزارت امور اقتصاد و دارائی میباشد که اعلام شده، ماده 70 قانون مزبور
ناظر به خرید املاک توسط دولت و شهرداریها میباشد (نه مؤسسات وابسته به شهرداری)
که این تفسیر از قانون مانع اجرای این ماده قانونی در رابطه با این سازمان شده
است. تفسیر معاون درآمدهای مالیاتی به نظر میرسد تفسیر درستی نباشد ضمن اینکه
تفسیر قانون از وظایف و اختیارات مرجع قانونگذاری میباشد. لذا درخواست ابطال این
نظریه را داریم
معاون قضائی دفتر حقوقی وزارت امور اقتصادی و دارائی در پاسخ به شکایت مذکور طی
نامه شماره 22449/91 مورخ 24/10/1381 اعلام داشتهاند:
1ـ در ماده 70 قانون مالیاتهای مستقیم صرفاً کلمه «شهرداری» ذکر گردیده و از
«مؤسسات وابسته به شهرداری» یاد نشده، علیرغم ادعای شاکی معاونت درآمدهای مالیاتی
وزارت متبوع تفسیر از قانون مارالذکر ننموده بلکه این شاکی است که ماده قانونی فوق
الذکر را به نفع خویش تفسیر مینماید و چنانچه به ادعای شاکی مبنی بر اینکه «تفسیر
قانون از وظایف و اختیارات مرجع قانونگذاری میباشد» معتقد باشیم، شاکی در تفسیر
قانون غیر صالح بوده، عمل مذکور فاقد وجاهت قانونی و از مصادیق تفسیر موسع است.
2ـ برابر ماده 59 قانون پیش گفته هرگونه نقل و انتقال قطعی املاک و حق واگذاری،
مشمول مالیات میباشد در نقل و انتقال املاک اصل بر شمول مالیات است مگر اینکه
قانون صراحتاً خلاف آن را تصریح نموده باشد. ماده 70 قانون مالیاتهای مستقیم از
موارد استثناء این اصل کلی است که جز به تصریح قانون نمیتوان به موارد استثناء
دیگری غیر از آنچه در متن ماده، مذکور افتاده قائل گردید.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین
درینجفآبادی و با حضور رؤسای شعب بدوی و رؤسا ومستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس
از بحث و بررسی وانجام مشاوره با اکثریت آراء بشرح آتی مبادرت بصدور رأی مینماید.
رأی هیأت عمومی
قطع نظر از شمول معافیت موضوع ماده 70 قانون مالیاتهای مستقیم نسبت به اراضی و
املاکی که باستناد لایحه قانونی نحوه خرید و تملک اراضی و املاک مصوب 17/11/1358
شورای انقلاب اسلامی و بمنظور توسعه و بهسازی و نوسازی اطراف حرم مطهر حضرت معصومه
(س) حسب مورد توسط سازمان شاکی خریداری و تملک میگردد و الزام و تکلیف مالکین
اینگونه املاک به فروش و واگذاری آن، اصولاً چون تفسیر قانون ودایره و قلمرو شمول
آن از وظایف و اختیارات اختصاصی مقنن و به مجلس شورای اسلامی راجع است بنابراین
نظریه شماره 53636/4254-5/30 مورخ 10/11/1372معاون درآمدهای مالیات وزارت امور
اقتصادی ودارائی در مقام تبیین و تفسیر عدم شمول معافتی موضوع ماده مذکور به
مؤسسات وابسته به شهرداریها از جمله سازمان شاکی بهر تقدیر خارج از حدود اختیارات
قوه مجریه تشخیص داده میشود و به استناد قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت
اداری ابطال میگردد.
1372 معاون درآمدهای مالیاتی وزارت امور اقتصادی و دارائی
تاریخ: 6/7/1382 شماره دادنامه: 249 کلاسه پرونده: 81/242
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: سازمان زیباسازی، بهسازی و نوسازی اطراف حرم مطهر حضرت معصومه.
موضوع شکایت و خواسته: ابطال نظریه شماره 53636/4245-5/30 مورخ 10/11/1372 معاون
درآمدهای مالیاتی وزارت امور اقتصادی و دارائی.
مقدمه:
شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، سازمان بهسازی اطراف حرم مطهر از
سازمانهای وابسته به شهرداری قم میباشد که با استناد به ماده 74 قانون شهرداریها
تأسیس و اساسنامه آن به تصویب وزارت کشور رسیده است. این سازمان با هدف اصلی
بهسازی و نوسازی اطراف حرم مطهر تشکیل شده و در واقع شهرداری قم با تشکیل این
سازمان بخشی از وظایف خود را در رابطه با اجرای طرح جامع به این سازمان محول نموده
است.
این سازمان در رابطه با اجرای وظایف خود از قانون حاکم بر شهرداریها استفاده
مینماید از جمله برای خرید املاک واقع در طرح از لایحه قانونی خرید و تملک اراضی
و املاک برای اجرای برنامههای عمومی، عمرانی، نظامی دولت مصوب 7/11/1358 شورای
انقلاب جمهوری اسلامی ایران استفاده مینماید که در ماده یک این قانون تصریح شده
که شهرداریها نیز میتوانند برای اجرای طرحهای خود از این قانون استفاده نمایند.
ضمناً در قسمت آخر ماده قید گردیده که دستگاه اجرائی میتواند مورد نیاز را مستقیماً
یا توسط هر سازمان خاصی که مقتضی بداند طبق مقررات مندرج در این قانون خریداری و
تملک نماید. مشکلی که سازمان با آن مواجه میباشد انتقال اسناد املاک خریداری شده
در طرح میباشد، زیرا که دفتر اسناد رسمی جهت تنظیم اسناد نیاز به مفاصا حساب از
اداره دارائی و غیره دارد که متاسفانه اداره دارائی در هنگام مراجعه مالکین از
اجرای ماده 70 قانون مالیاتهای مستقیم که اشعار میدارد، املاک واقع در طرحهای
دولت و شهرداریها از پرداخت مالیات نقل و انتقال معاف میباشند در رابطه با این
سازمان امتناع مینماید که استناد دارائی نامه 53636/4245-5/30 مورخ 10/11/1372
معاون درآمدهای
مالیاتی وزارت امور اقتصاد و دارائی میباشد که اعلام شده، ماده 70 قانون مزبور
ناظر به خرید املاک توسط دولت و شهرداریها میباشد (نه مؤسسات وابسته به شهرداری)
که این تفسیر از قانون مانع اجرای این ماده قانونی در رابطه با این سازمان شده
است. تفسیر معاون درآمدهای مالیاتی به نظر میرسد تفسیر درستی نباشد ضمن اینکه
تفسیر قانون از وظایف و اختیارات مرجع قانونگذاری میباشد. لذا درخواست ابطال این
نظریه را داریم
معاون قضائی دفتر حقوقی وزارت امور اقتصادی و دارائی در پاسخ به شکایت مذکور طی
نامه شماره 22449/91 مورخ 24/10/1381 اعلام داشتهاند:
1ـ در ماده 70 قانون مالیاتهای مستقیم صرفاً کلمه «شهرداری» ذکر گردیده و از
«مؤسسات وابسته به شهرداری» یاد نشده، علیرغم ادعای شاکی معاونت درآمدهای مالیاتی
وزارت متبوع تفسیر از قانون مارالذکر ننموده بلکه این شاکی است که ماده قانونی فوق
الذکر را به نفع خویش تفسیر مینماید و چنانچه به ادعای شاکی مبنی بر اینکه «تفسیر
قانون از وظایف و اختیارات مرجع قانونگذاری میباشد» معتقد باشیم، شاکی در تفسیر
قانون غیر صالح بوده، عمل مذکور فاقد وجاهت قانونی و از مصادیق تفسیر موسع است.
2ـ برابر ماده 59 قانون پیش گفته هرگونه نقل و انتقال قطعی املاک و حق واگذاری،
مشمول مالیات میباشد در نقل و انتقال املاک اصل بر شمول مالیات است مگر اینکه
قانون صراحتاً خلاف آن را تصریح نموده باشد. ماده 70 قانون مالیاتهای مستقیم از
موارد استثناء این اصل کلی است که جز به تصریح قانون نمیتوان به موارد استثناء
دیگری غیر از آنچه در متن ماده، مذکور افتاده قائل گردید.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین
درینجفآبادی و با حضور رؤسای شعب بدوی و رؤسا ومستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس
از بحث و بررسی وانجام مشاوره با اکثریت آراء بشرح آتی مبادرت بصدور رأی مینماید.
رأی هیأت عمومی
قطع نظر از شمول معافیت موضوع ماده 70 قانون مالیاتهای مستقیم نسبت به اراضی و
املاکی که باستناد لایحه قانونی نحوه خرید و تملک اراضی و املاک مصوب 17/11/1358
شورای انقلاب اسلامی و بمنظور توسعه و بهسازی و نوسازی اطراف حرم مطهر حضرت معصومه
(س) حسب مورد توسط سازمان شاکی خریداری و تملک میگردد و الزام و تکلیف مالکین
اینگونه املاک به فروش و واگذاری آن، اصولاً چون تفسیر قانون ودایره و قلمرو شمول
آن از وظایف و اختیارات اختصاصی مقنن و به مجلس شورای اسلامی راجع است بنابراین
نظریه شماره 53636/4254-5/30 مورخ 10/11/1372معاون درآمدهای مالیات وزارت امور
اقتصادی ودارائی در مقام تبیین و تفسیر عدم شمول معافتی موضوع ماده مذکور به
مؤسسات وابسته به شهرداریها از جمله سازمان شاکی بهر تقدیر خارج از حدود اختیارات
قوه مجریه تشخیص داده میشود و به استناد قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت
اداری ابطال میگردد.