ابطال دستورالعمل شماره 111594/1100 مورخ 15/12/1379 و بخشنامه‎های مستند به آن به شماره 1707/5000 مورخ 18/2/1380 و 29502/5000 مورخ 12/4/1380 و 42775/5000 مورخ 22/5/1380 سازمان تأمین اجتماعی

1404/9/28 04:49

ابطال دستورالعمل شماره 111594/1100 مورخ 15/12/1379 و بخشنامه‎های مستند به آن به شماره 1707/5000 مورخ 18/2/1380 و 29502/5000 مورخ 12/4/1380 و 42775/5000 مورخ 22/5/1380 سازمان تأمین اجتماعی

ابطال دستورالعمل شماره 111594/1100 مورخ 15/
12/1379 و بخشنامه‎های مستند به آن به شماره 1707/5000 مورخ 18/2/1380 و 29502/
5000 مورخ 12/4/1380 و 42775/5000 مورخ 22/5/1380 سازمان تأمین اجتماعی

تاریخ: 27/7/1382 شماره دادنامه: 276، 277
کلاسه پرونده: 80/355، 380
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: 1- کانون کارکنان بازنشسته سازمان تأمین اجتماعی 2- سازمان بازرسی کل کشور.
موضوع شکایت و خواسته: ابطال دستورالعمل شماره 111594/1100 مورخ 15/12/1379 و
بخشنامه‎های مستند به آن به شماره 1707/5000 مورخ 18/2/1380 و 29502/5000 مورخ 12/
4/1380 و 42775/5000 مورخ 22/5/1380 سازمان تأمین اجتماعی.
مقدمه:
1- کانون کارکنان بازنشسته سازمان تأمین اجتماعی به موجب ماده یک قانون نظام
هماهنگ حقوق بازنشستگی و وظیفه مصوب 23/6/1373 مجلس شورای اسلامی در عداد مشمولین
این قانون بوده که بموجب آن از دریافت کامل حقوق بازنشستگی خود به اندازه یک‎سوم
مـازاد بر سقف مقرر در مـاده 16 قانون نظام هماهنگ کارکنان دولت قانوناً منع و کسر
گردیده است که این امر از 1/1/1373 توسط سازمان تأمین اجتماعی اجراء شده است. این
ممنوعیت بموجب ماده 6 و 10 و 13 قانون اصلاح پاره‎ای از مقررات مربوط به حقوق
بازنشستگی ... مصوب 13/2/1379 مجلس شورای اسلامی حذف و مقرر گردیده این قانون برای
کلیه مشمولین ماده یک قانون نظام هماهنگی حقوق بازنشستگی و وظیفه از 1/1/1379
لازم‎الاجراء و قوانین مغایر لغو و دستورالعمل اجرائی حسب مورد توسط وزارت بهداشت
و درمان (برای مشمولین تامین اجتماعی) تهیه و ابلاغ گردد.
سازمان تأمین اجتماعی علیرغم صراحت قانون اخیرالذکر و بر خلاف آن بعـد از گذشت
حدود یکسال از تصویب قانون بر اساس دستورالعمل شماره 111594/1100 مورخ 15/12/1379و
بخشنامه مستند به آن به شماره 1707/5000 مورخ 18/2/1380 و 29502/5000 مورخ 12/4/
1380 و 42775/5000 مورخ 22/5/1380 اولاً تاریخ اجرای قانون را از 1/1/79 به 1/1/80
تغییر داده و ثانیاً در بنـد 5 دستورالعمل اجرائی قانون یاد شده افزایشهای سنواتی
موضوع ماده 96 قانون تأمین اجتماعی را ناظر به یک‎سوم کسر شده از حقوق بازنشستگـی
موضوع ماده یک قانون نظام هماهنگ حقوق بازنشستگی که بموجب ماده 6 و 10 قانون
اخیرالذکر احیاء گردیده ندانسته که چون این یک‎سوم جزئی از کل حقوق بازنشستگی است
بر خلاف ماده 96 قانون تأمین اجتماعی افزایشهای آن در دستورالعمل و بخشنامه‎های
مربوط نادیده گرفته شده است. دلایل خلاف قانون بودن دستورالعمل و بخشنامه
فوق‎الذکر:
1ـ به صراحت ماده 10 قانون اصلاح پاره‎ای از مقررات مربوط به حقوق بازنشستگی مصوب
13/2/1379 اجرای این قانون برای مشمولان تأمین اجتماعی که نام آنها در ماده یک
قانون هماهنگ حقوق بازنشستگی دقیقاً ذکر شده مشمول این قانون بوده و به صراحت این
ماده اجرای این قانون برای آنها از1/1/1379 لازم‎الاجراء و تغییر تاریخ اجرا در
دستورالعمل 111594/1100 مورخ 15/12/1379 سازمان تأمین اجتماعـی و بخشنامه‎های
مستند به آن خلاف این ماده قانون است.
2ـ بموجب ماده 6 قانون اصلاح پاره‎ای از مقررات حقوق بازنشستگی مصوب 12/2/79 و
تبصره 2 ماده 2 قانون نظام هماهنگ بازنشستگی و وظیفه مصوب 23/6/1373 و محدودیت
حداکثر حقوق بازنشستگی و وظیفه حذف می‎گردد و در هر حالـت معدل تمامی حقوق و
مزایای دریافتی که ملاک محاسبه کسور بازنشستگی است در دو سال آخر خدمت با اعمال
آخرین ضریب حقوق سال بازنشستگی مبنای تعیین حقوق بازنشستگی یا وظیفه خواهد بود با
حذف عبارت دوسوم و محدودیت حداکثر در ماده یک قانون نظام هماهنگ پرداخت حقوق
بازنشستگی عملاً یک‎سوم کسر شده احیاء و حقوق واقعی و کامل بازنشستگی با آخرین ضریب
حقوق سال بازنشستگی باید اعمـال شود. از طرفی چون این مقررات طبق ماده 20 قانون
اخیرالذکر بایستی برای افرادی که قبلاً بازنشسته فوت و از کار افتاده شده‎اند هم
اجرا گردد لذا مبلغ یک‎سوم کسر شده هر فرد با افزایشات سنواتی آن باید از 1/1/79
پرداخت شود. زیرا طبق ماده 96 قانون تأمین اجتماعی جهت بخش اصلی حقوق بازنشستگی و
مستمری بگیران افزایشات سنواتی همه ساله محاسبه و پرداخت شده است. بنابراین بـرای
این یک‎سوم کسر شده حقوق بازنشستگی که بموجب این قانون احیاء شده و جزئی از کل
حقوق بازنشستگی است ب
اید افزایشات سنواتی محاسبه و پایه پرداخت از 1/1/1379 به بعد قرار گیرد. لذا
دستورالعمل سازمان تأمین اجتماعی در این مورد خلاف ماده 96 قانون تأمین اجتماعی و
همچنین ماده 6 و ماده 10 قانون اخیرالذکر است. با عنایت به مراتب و اینکه
دستورالعمل و بخشنامه‎های مذکور دقیقاً خلاف ماده 6 و 10 قانون اصلاح پاره‎ای از
مقررات بازنشستگی مصوب 13/2/1379 و ماده 96 قانون تأمین اجتماعی می‎باشد. این
کانون ضمن درخواست ابطال دستورالعمل و بخشنامه‎های خلاف قانون سازمان تأمین
اجتماعی خواستار اجرای دقیق قانون مذکور از طرف سازمان تأمین اجتماعی می‎باشد.
معاون امور فرهنگـی و اجتماعـی سازمان بازرسی کل کشور طی نامه شماره 23397/6/1
مورخ 11/9/1380 دستورالعمل شماره 1707/5000 مورخ 18/2/1380 سازمان تأمین اجتماعی
را خلاف صریح قانون اصلاح پاره‎ای از مقررات بازنشستگی که تاریخ اجرای قانون را از
1/1/79 اعلام کرده دانسته است و درخواست ابطال دستورالعمل مذکور را نموده است.
معاون حقوقی و امور مجلس سازمان تأمین اجتماعی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه
شماره 29963/7100 مورخ 30/9/1381 اعلام داشته‎اند:
1ـ در خصوص ادعای اول شکات مبنی بر تاریخ اجرای قانون اصلاح پاره‎ای از مقررات
مربوط به حقوق بازنشستگی ... مصوب 1379 از 1/1/1380 بموجب دستورالعمل و
بخشنامه‎های معترض‎عنهم اشعار می‎دارد، اولاً اگر چه در مصوبه مورخ 15/12/1379 هیأت
مدیره سازمان تاریخ اجرا از اول فروردین 1380 ذکر گردیده است باید دید علت در نظر
گرفتن تاریخ 1/1/1380 چه بوده است. ثانیاً، واقعیت این است که هدف اولیه از تصویب
قانون اصلاح پاره‎ای از مقررات مربوط به حقوق بازنشستگی ... مصوب 1379 صرفاً اصلاح
مواد 81 و 82 و 87 و 88 و ... قانون استخدام کشوری بوده است ولی متأسفانه با وضع
ماده (10) آن اصلاحات موضـوع قانون به کلیه صندوقهـای بیمه‎ای و بازنشستگی از جمله
سازمان تأمین اجتماعی تسری داده شد. سازمان تأمین اجتماعی بدون اینکه در اجرای
وظایف عمومی خود از بودجه عمومی ارتزاق نماید ناگهان مواجه با مقرراتی گردید که
اجرای آن مستلزم پادار بودن و دارا بودن منابع مالی بوده است. لذا چنانچه هیأت
مدیره نیز در تبعیت از کانون تاریخ اجرای آن را از 1/1/1379 قرار مـی‎داد به دلیل
عدم تأمین بار مالی عملاً اجرای قانون در فاصله زمانی 1/1/79 تا 1/1/80 معطل
می‎ماند. فلذا هیأت
مدیره با اتخاذ موضـوع واقع بینانه و صادقانه و در واقع با صدور دستورالعمل
معترض‎عنه اجرای آن را برای سازمان از تاریخ 1/1/80 مقدور و عملی دانست.
2ـ در خصوص ادعا دوم (تعلق افزایش سنواتی به یک‎سوم مکسور در سالهای 73 تا 79) به
استحضار می‎رساند ادعای مذکور خلاف قوانین و مقررات و لذا مندفع می‎باشد، زیرا:
اولاً ممنوعیت دریافت یک‎سوم مازاد بر سقف مقرر در ماده 16 قانون نظام هماهنگ
پرداخت کارکنان دولت مصوب 1369 مستند به ماده یک قانون نظام هماهنگ حقوق بازنشستگی
وظیفه مصوب 1373 مجلس شورای اسلامی می‎باشد. با این ترتیب منطقاً نمی‎توان قایل به
افزایش سنواتی موضوع ماده 96 قانون تأمین اجتماعی در رابطه با آن دانست زیرا از یک
طرف افزایش سنواتی مذکور ناظر به مستمری دریافتی است و نه غیر قابل دریافت، از سوی
دیگر منطقاً چگونه می‎توان اصل یک‎سوم را ممنوع‎التادیه دانست اما عین حال یک‎سوم
مذکور را مستعد رشد سنواتی دانست. ثانیاً همانگونه ظاهر ماده 10 و سایر مواد قانون
اصلاح پاره‎ای از مقررات... نشانگر آن است چنین افزایش سنواتی در طول سالهای کسر
یک‎سوم یعنی سالهای 73 تا 79 در نظر نبوده و در قانون عینیت و تجلی پیدا ننموده
است. ثانیاً، با توجه به اینکه افزایش سنواتی مذکور مستلزم بار بودجه‎ای و مالی نیز
بوده است چنانچه چنین امری واقعاً مد نظر قانون بوده است بالصراحه در قانون ذکر م
ی‎شد. رابعاً، بر خلاف تصور شکات هیچگونه ملازمه منطقی و قانونی میان رفع ممنوعیت
پرداخت یک‎سوم و لزوم احتساب افزایش سنواتی بر یک‎سومهای مکسوره وجود ندارد.
هیأت عمومــی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجت‎الاسلام‎والمسلمین
دری‎نجف‎آبادی و با حضور رؤسـای شعب بدوی و رؤسـا ومستشاران شعب تجدیدنظـر تشکیل و
پس از بحـث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بشرح آتی مبادرت بصدور رأی
می‎نماید.
رأی هیأت عمومی
در ارتباط با شکایت اولاً با صدور بخشنامه شماره 387/5000 مورخ 19/1/82 مبنی بر
پذیرش تاریخ اجرای قانون اصلاح پاره‎ای از مقررات مربوط به حقوق بازنشستگی، بانوان
شاغل، خانواده‎ها و سایر کارکنان مصوب 1379 از 1/1/79 موضوع این بخش از شکایت
منتفی است و موجبی برای رسیدگی و صدور رأی نیست. ثانیاً نظر به اینکه افزایش سنواتی
موضوع ماده 96 قانون تأمین اجتماعی با توجه به ماده یک قانون نظام هماهنگی
بازنشستگی و وظیفه مصوب 73 نسبت به دوسوم مازاد بر سقف مذکور در ماده 16 قانون
اعمال شده است و چون محدودیت یک‎سوم مذکور درماده 9 قانون نظام هماهنگ بازنشستگی
بموجب ماده 6 قانون اصلاح پاره‎ای از مقررات بازنشستگی مصوب 13/2/79 رفع گردیده
است که حسب مفاد ماده 10 قانون اخیرالذکر مفاد ماده 6 از 1/1/79 قابل اجراء است،
بنابراین تسری افزایش سنواتی موضوع ماده 96 قانون تأمین اجتماعی نسبت به یک‎سوم
مکسوره به ماقبل از سال 79 (از سال 73 لغایت 78) که پرداخت آن ممنوع بوده است فاقد
وجهه قانونی است در نتیجه بخشنامه مورد اعتراض در این بخش نیز مغایر با قانون و
خارج از حدود اختیار تشخیص نگردید.

نویسنده: علیرضا مقیمی دسته بندی: قوانین کیفری تاریخ ثبت: 04:49 1404/9/28 41 نفر بازدید