ابطال نامه شماره 773/33 مورخ 26/1/82 مدیرکل راه و ترابری استان تهران
ابطال نامه شماره 773/33 مورخ 26/1/82 مدیرکل راه و ترابری استان تهران
تاریخ: 30/9/1382 شماره دادنامه: 400 کلاسه پرونده: 82/627
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: آقای عباس مهرانی و غیره.
موضوع شکایت و خواسته: ابطال نامه شماره 773/33 مورخ 26/1/82 مدیرکل راه و ترابری
استان تهران.
مقدمه:
شکات طی شکایتنامه تقدیمی اعلام داشتهاند، ویژگی راههای روستائی عرض کم و حریم
محدود بوده و می باشد. حداکثر حریمی که تاکنون قانون برای این قبیل جادهها تعیین
کرده است از وسط جاده 5/12 متر میباشد. بعد از واگذاری راههای روستائی به وزارت
راه و ترابری واگذار گردید. متاسفانه در بهمن ماه سال 81 مدیرکل راه و ترابری
استان تهران بر خلاف همه قوانین و مقررات طی بخشنامهای حریم راه روستائی را
همانند بزرگراهها و راهآهن تعیین نموده است.
بر اساس این بخشنامه حریم راه روستائی همانند راهآهن یا بزرگراه یکصدمتر تعیین
شده و هرگونه احداث دیوار یا ساخت و ساز در حریم یکصد متری ممنوع و منوط به کسب
مجوز از وزارت راه و ترابری شده است. استدعا داریم نسبت به لغو این بخشنامه و رفع
محدودیتهای بیمورد اقدام فرمایید.
مدیرکل دفتر حقوقی وزارت راه و ترابری در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 3416/
42 مورخ 2/9/82 اعلام داشتهاند:
1ـ برابر ماده 17 قانون اصلاحی قانون ایمنی راهها و راهآهن مصوب 11/2/79 ایجاد
هرگونه ساختمان و دیوارکشی و تأسیسات بعمق صد متر بعد از حریم قانونی راهها بدون
اجازه وزارت راه و ترابری ممنوع میباشد و نامه شماره 773/33 مورخ 26/1/82 اداره
کل راه و ترابری استان تهران نیز که با عنوان معاون راه روستائی میباشد در همین
رابطه بوده و بر اجرای دقیق ماده 17 قانون اصلاح قانون ایمنی راهها و راهآهن مصوب
11/2/79 تأکید گردیده است. تصور شاکیان در اعمال مقررات ماده 17 قانون مرقوم بر
این اساس بوده است که وزارت راه و ترابری حریم راهآهن و بزرگراهها را در مورد
راههای روستائی نیز اعمال نموده است، در حالی که چنین نیست و حریم قانونی راهها از
جمله راههای روستائی با محدودیت موضوع ماده 17 قانون مرقوم کاملاً متفاوت میباشند.
زیرا در حریم قانونی راهها اساساً هیچگونه عملیاتی جز در موارد خاص آن هم با مجوز
وزارت راه و ترابری امکان پذیر نیست و حریم قانونی راه ملک وزارت راه و ترابری
محسوب میگردد، در حالی که اراضی واقع در شعاع 100 متری موضوع ماده 17 قانون مرقوم
به تملک دولت در نیامده و متعلق به مالکین است لیکن ساخت و ساز در این قسمت منوط
به صد
ور مجوز از وزارت راه و ترابری گردیده است. محدودیت قانون ایجاد شده بشرح فوق معنی
افزایش حریم راههای روستائی و یا اعمال حریم بزرگراهها به راههای روستائی نیست.
2ـ در ماده 17 قانون اصلاح قانون ایمنی راهها و راهآهن مصوب 79 لفظ راهها بصورت
مطلق استفاده شده است و شامل کلیه راهها اعم از بزرگراهها و راههای روستائی و غیره
میگردد و همه این راهها دارای محدودیت یکسان در عمق یک صد متری از منتهیالیه
حریم قانونی آنها میباشند و هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در رأی شماره 205 مورخ
12/12/74 که در خصوص مورد دیگری صادر شده است لفظ جاده را شامل کلیه راهها و
جادههای اصلی و فرعی و منجمله راه روستائی دانسته و بر همین اساس موجبی برای
ابطال تصویبنامه هیأت وزیران ندانسته است و از این جهت نیز ادعای شکات مردود
میباشد. با توجه به مراتب فوق از آنجا که دستورالعمل صادره از اداره کل راه و
ترابری استان تهران منطبق با ماده 17 قانون اصلاح قانون ایمنی راهها و راه آهن
مصوب 79 بوده و موجبی برای ابطال آن نمیباشد لذا تقاضای رد شکایت را دارد.
هیأت عمومـی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین
درینجفآبادی و باحضور رؤسـای شعب بدوی و رؤسـا و مستشاران شعب تجدیدنظـر تشکیل و
پس از بحـث و بررسـی و انجام مشـاوره بـا اکثریت آراء بشرح آتی مبادرت بصدور رأی
مینماید.
رأی هیأت عمومی
با عنایت باینکه مفاد ماده 17 قانون اصلاح قانون ایمنی راهها و راهآهن مصوب 79
ناظر بر راهآهن و جادههای اصلی کشور است و راه روستائی وصف خاص دارد بنابراین
اطلاق بخشنامه شماره 773/33 مورخ 26/1/82 مدیرکل راه و ترابری استان تهران مبنی بر
لزوم رعایت حریم مذکور در ماده 17 و تسری آن به راههای روستائی فاقد وجاهت قانونی
بوده فلذا بموجب قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال میگردد.
تاریخ: 30/9/1382 شماره دادنامه: 400 کلاسه پرونده: 82/627
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: آقای عباس مهرانی و غیره.
موضوع شکایت و خواسته: ابطال نامه شماره 773/33 مورخ 26/1/82 مدیرکل راه و ترابری
استان تهران.
مقدمه:
شکات طی شکایتنامه تقدیمی اعلام داشتهاند، ویژگی راههای روستائی عرض کم و حریم
محدود بوده و می باشد. حداکثر حریمی که تاکنون قانون برای این قبیل جادهها تعیین
کرده است از وسط جاده 5/12 متر میباشد. بعد از واگذاری راههای روستائی به وزارت
راه و ترابری واگذار گردید. متاسفانه در بهمن ماه سال 81 مدیرکل راه و ترابری
استان تهران بر خلاف همه قوانین و مقررات طی بخشنامهای حریم راه روستائی را
همانند بزرگراهها و راهآهن تعیین نموده است.
بر اساس این بخشنامه حریم راه روستائی همانند راهآهن یا بزرگراه یکصدمتر تعیین
شده و هرگونه احداث دیوار یا ساخت و ساز در حریم یکصد متری ممنوع و منوط به کسب
مجوز از وزارت راه و ترابری شده است. استدعا داریم نسبت به لغو این بخشنامه و رفع
محدودیتهای بیمورد اقدام فرمایید.
مدیرکل دفتر حقوقی وزارت راه و ترابری در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 3416/
42 مورخ 2/9/82 اعلام داشتهاند:
1ـ برابر ماده 17 قانون اصلاحی قانون ایمنی راهها و راهآهن مصوب 11/2/79 ایجاد
هرگونه ساختمان و دیوارکشی و تأسیسات بعمق صد متر بعد از حریم قانونی راهها بدون
اجازه وزارت راه و ترابری ممنوع میباشد و نامه شماره 773/33 مورخ 26/1/82 اداره
کل راه و ترابری استان تهران نیز که با عنوان معاون راه روستائی میباشد در همین
رابطه بوده و بر اجرای دقیق ماده 17 قانون اصلاح قانون ایمنی راهها و راهآهن مصوب
11/2/79 تأکید گردیده است. تصور شاکیان در اعمال مقررات ماده 17 قانون مرقوم بر
این اساس بوده است که وزارت راه و ترابری حریم راهآهن و بزرگراهها را در مورد
راههای روستائی نیز اعمال نموده است، در حالی که چنین نیست و حریم قانونی راهها از
جمله راههای روستائی با محدودیت موضوع ماده 17 قانون مرقوم کاملاً متفاوت میباشند.
زیرا در حریم قانونی راهها اساساً هیچگونه عملیاتی جز در موارد خاص آن هم با مجوز
وزارت راه و ترابری امکان پذیر نیست و حریم قانونی راه ملک وزارت راه و ترابری
محسوب میگردد، در حالی که اراضی واقع در شعاع 100 متری موضوع ماده 17 قانون مرقوم
به تملک دولت در نیامده و متعلق به مالکین است لیکن ساخت و ساز در این قسمت منوط
به صد
ور مجوز از وزارت راه و ترابری گردیده است. محدودیت قانون ایجاد شده بشرح فوق معنی
افزایش حریم راههای روستائی و یا اعمال حریم بزرگراهها به راههای روستائی نیست.
2ـ در ماده 17 قانون اصلاح قانون ایمنی راهها و راهآهن مصوب 79 لفظ راهها بصورت
مطلق استفاده شده است و شامل کلیه راهها اعم از بزرگراهها و راههای روستائی و غیره
میگردد و همه این راهها دارای محدودیت یکسان در عمق یک صد متری از منتهیالیه
حریم قانونی آنها میباشند و هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در رأی شماره 205 مورخ
12/12/74 که در خصوص مورد دیگری صادر شده است لفظ جاده را شامل کلیه راهها و
جادههای اصلی و فرعی و منجمله راه روستائی دانسته و بر همین اساس موجبی برای
ابطال تصویبنامه هیأت وزیران ندانسته است و از این جهت نیز ادعای شکات مردود
میباشد. با توجه به مراتب فوق از آنجا که دستورالعمل صادره از اداره کل راه و
ترابری استان تهران منطبق با ماده 17 قانون اصلاح قانون ایمنی راهها و راه آهن
مصوب 79 بوده و موجبی برای ابطال آن نمیباشد لذا تقاضای رد شکایت را دارد.
هیأت عمومـی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین
درینجفآبادی و باحضور رؤسـای شعب بدوی و رؤسـا و مستشاران شعب تجدیدنظـر تشکیل و
پس از بحـث و بررسـی و انجام مشـاوره بـا اکثریت آراء بشرح آتی مبادرت بصدور رأی
مینماید.
رأی هیأت عمومی
با عنایت باینکه مفاد ماده 17 قانون اصلاح قانون ایمنی راهها و راهآهن مصوب 79
ناظر بر راهآهن و جادههای اصلی کشور است و راه روستائی وصف خاص دارد بنابراین
اطلاق بخشنامه شماره 773/33 مورخ 26/1/82 مدیرکل راه و ترابری استان تهران مبنی بر
لزوم رعایت حریم مذکور در ماده 17 و تسری آن به راههای روستائی فاقد وجاهت قانونی
بوده فلذا بموجب قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال میگردد.