ابطال بند 5 ماده 14 تصویبنامه شماره 58352/ت25960هـ مورخ 27/12/1380 هیأت وزیران

ابطال بند 5 ماده 14 تصویبنامه شماره 58352/ت25960هـ مورخ 27/12/1380
هیأت وزیران

تاریخ: 3/12/1382 شماره دادنامه: 463 الی 703
کلاسه پرونده: 82/324 و…
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: آقای عسگر محمدیان و غیره .
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 5 ماده 14 تصویبنامه شماره 58352/ت25960هـ مورخ
27/12/1380 هیأت وزیران.
مقدمه:
شکات بشرح دادخواستهای تقدیمی اعلام داشته‎اند، سازمان تأمین اجتماعی به بهانه
اینکه در حال حاضر از بیمه بیکاری استفاده می‎شود و شاغل نمی‎باشیم از پرداخت
مستمری خودداری می‎نماید با توجه به موارد ذیل تقاضای نقص و ابطال بند 5 ماده 14
تصویب‎نامه هیأت دولت در مشاغل سخت و زیان آور را دارم.
1- تأمین اجتماعی مرجع تفسیر قانون نمی‎باشد.
2- هیچ دستگاه دولتی حق ندارد تا زمانی که قانون صراحت دارد آیین‎نامه خلاف نص
صریح قانون تصویب کند.
3- با توجه به بند 6 لایحه اصلاح تبصره 2 الحاقی ماده 76 قانون اصلاح مواد 77 و 72
و تبصره ماده 76 قانون تأمین اجتماعی مصوب
54 و الحاق دو تبصره بماده 76 مصوب سال 71 که به صراحت اعلام می‎دارد کلیه بیمه
شدگان که دارای سابقه پرداخت بیمه بیکاری در کارهای سخت و زیان‎آور بتاریخ قبل از
تصویب این قانون را دارند نیز می‎توانند از مزایای مستمری بازنشستگی استفاده
نمایند، خواهان استفاده از حق مستمری بازنشستگی می‎باشم.
4- بنابر بند 3 ماده 13 آیین‎نامه فوق الذکر استفاده از مقرری بیمه بیکاری فقط
توالی را از بین می‎برد و تبدیل به تناوب می‎کند که بنابر آیین‎نامه فوق‎الذکر
شخصی که دارای 20 سال سابقه متوالی و 25 سال سابقه متناوب باشد می‎تواند از حق
مذکور استفاده نماید و درخواست بازنشستگی نماید که در این خصوص تقاضای رسیدگی به
موضوع را دارم.
معاون دفتر امور حقوقی دولت در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 45762 مورخ 5/11
/82 مبادرت به ارسال تصویر نامه شماره 23199/د/7100 مورخ 13/8/82 سازمان تأمین
اجتماعی و نامه شماره 70308 مورخ 19/8/82 وزارت کار و امور اجتماعی نموده است. در
نامه معاون حقوقی و امور مجلس سازمان تأمین اجتماعی آمده است.
1- اولاً حکم مقرر در بند (5) ماده 14 آیین‎نامه اجرائی بند 5 جزء (ب) ماده واحده
قانون اصلاح تبصره 2 الحاقی ماده 76 قانون اصلاح مواد 72 و 77 و تبصره ماده 76
قانون تأمین اجتماعی دال بر لزوم داشتن حداقل 20 سال متوالی و یا 25 سال متناوب
اشتغال در کارهای سخت و زیان‎آور بمنظور ارائه درخواست بازنشستگی نه تنها مغایرتی
با قانون ماده واحده 1380 ندارد بلکه کاملاً منطبق بر بند یک جزء ب ماده واحده یاد
شده می‎باشد که مقرر می‎دارد «افرادی که حداقل 20 سال متوالی و یا 25 سال متناوب
در کارهای سخت و زیان‎آور اشتغال داشته باشند و در هر مورد حق بیمه مدت مزبور را
به سازمان پرداخته باشند می‎توانند تقاضای مستمری بازنشستگی نمایند…» ثانیاً، بند 5
ماده 14 معترض‎عنه از حیث شمول آن نسبت به سوابقی که قبل از تصویب قانون ماده
واحده 80 توسط بیمه شدگان کسب شده است، کاملاً منطبق بر احکام ماده واحده مزبور به
ویژه بند 6 جزء ب آن بوده و بدین ترتیب بند 5 ماده 14 مزبور از این حیث که زمینه
تسری و شمول احکام ماده واحده را به قبل و بعد از تصویب آن فراهم نموده است، وفق
منطوق احکام ماده واحده بوده و شکایت مطروحه از این جهت نیز کاملاً قابل رد
می‎باشد.
2- شکایت مزبور در حدی که ناظر به اعتراض بنحوه احراز توالی و تناوب اشتغال در
مشاغل سخت و زیان‎آور می‎باشد نیز فاقد توجیه می‎باشد، زیرا اولاً مستنداً به منطوق
صریح بند (5) جزء ب ماده واحده مصوب 1380 تشخیص مشاغل سخت و زیان‎آور و نحوه احراز
توالی و تناوب اشتغال به آیین‎نامه‎آی تفویض شده است که توسط سازمان تأمین اجتماعی
و وزارتین بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و کار و امور اجتماعی تهیه و تصویب هیأت
وزیران می‎رسد. آیین‎نامه مزبور نیز پس از طی مراحل استصوابی لازم در قالب
تصویب‎نامه 58352/ ت25960هـ مورخ 27/12/80 تصویب و ابلاغ گردیده است. ثانیاً، از
جمله مواردی که لازم بود در آیین‎نامه مزبور مورد بررسی و حکم قرار گیرد، تعیین و
احصاء عواملی است که توالی اشتغال در کارهای سخت و زیان‎آور را از بین نمی‎برد
(موضوع ماده 13 آیین‎نامه) و یا بالعکس تعیین علل و عواملی است که موجب قطع توالی
اشتغال شده و آن را از حالت توالی به تناوب مبدل می‎نمایند. بدیهی است عدم تعیین
عوامل مزبور ممکن بود در عمل مشکلات اجرائی فراوانی را موجب شده و ای بسا باعث
اختلاف رویه در اعمال مقررات نسبت به موارد مشابه می‎گشت. ثالثاً، از جمله عوامل
قاطع توالی اشت
غال وقوع بیکاری است بدون اینکه منتهی به استحقاق دریافت مقرری بیکاری می‎گردد. در
توجیه اینکه بیکاری بدون دریافت مقرر بیکاری قاطع توالی است باید اظهار داشت،
علاوه بر اینکه تشخیص توالی و تناوب و تعیین موجبات و عوامل آنها مستنداً به بند 5
قسمت ب ماده واحده به آیین‎نامه هیأت وزیران محول شده است و تعیین مورد یاد شده
(بیکاری بدون دریافت مقرری) نیز داخل در صلاحیتهای تفویضی می‎باشد، اساساً به
استناد تبصره 2 ماده 6 قانون بیمه بیکاری مصوب 1369 صرفاً ایام دریافت مقرری بیمه
بیکاری جزو سوابق خدمت یا اشتغال بیمه شده محسوب می‎شود و دلیلی بر احتساب ایامی
غیر از ایام دریافت مقرری به عنوان سابقه وجود ندارد، لذا شکایت یاد شده از این
حیث نیز فاقد محمل قانونی بوده لذا قابل رد می‎باشد.
معاون روابط کار وزارت کار و امور اجتماعی نیز در پاسخ به شکایت شاکی اعلام
داشته‎اند، با توجه به بند 5 ماده 14 آیین‎نامه اجرائی کارهای سخت و زیان‎آور،
شاغل بودن متقاضیان جهت استفاده از مزایای بازنشستگی پیش از موعد ملاک قرار داده
شده و همچنین به استناد ردیف (د) از بند 2 ماده 13 آیین‎نامه مربوطه ایام استفاده
از مقرری بیمه بیکاری مشروط بر اینکه بیمه شده قبل از اتمام و یا بلافاصله پس از
اتمام دوره مزبور در مشاغلی که سخت و زیان‎آور شناخته شده مشغول بکار شود ملاک
قرار می‎گیرد. لذا نظر به اینکه شاکی در حال استفاده از بیمه بیکاری می‎باشد و
هنوز شاغل نشده، شامل مقررات آیین‎نامه مذکور قرار نمی‎گیرد.
هیأت عمومــی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجت‎الاسلام‎والمسلمین
دری‎نجف‎آبادی و با حضور رؤسـای شعب بدوی و رؤسـا ومستشاران شعب تجدیدنظـر تشکیل و
پس از بحـث و بررسـی و انجام مشـاوره بـا اکثریت آراء بشرح آتی مبادرت بصدور رأی
می‎نماید.
رأی هیأت عمومی
در بند یک جزء ب ماده واحده اصلاح تبصره 2 الحاقی ماده 76 قانون اصلاح مواد 72 و
77 و تبصره ماده 76 قانون تأمین اجتماعی مصوب 54 و الحاق دو تبصره بماده 76 مصوب
80 تصریح شده است که افرادی که حداقل 20 سال متوالی و یا 25 سال متناوب در کارهای
سخت و زیان‎آور اشتغال داشته باشند و در هر مورد حق بیمه مدت مزبور را به سازمان
پرداخته باشند، می‎توانند تقاضای مستمری بازنشستگی نمایند. بنابراین بند 5 ماده 14
تصویب‎نامه شماره 85352/ت25960هـ مورخ 27/12/80 هیأت وزیران که به تجویز بند 5 جزء
ب ماده واحده قانون مذکور و در مقام تبیین آن تنظیم و تصویب شده و مقرر داشته است
«بیمه شدگان شاغل که حداقل 20 سال متوالی یا 25 سال متناوب سابقه پرداخت حق بیمه
در مشاغل سخت و زیان‎آور مربوط به قبل از تاریخ تصویب قانون را داشته باشند و یاد
در آینده شرایط مذکور را احراز نمایند، می‎توانند درخواست بازنشستگی خود را با
رعایت بند 3 این ماده به سازمان تأمین اجتماعی تسلیم نمایند.» مغایرتی با قانون
ندارد.