اعلام تعارض آراء صادره از شعب 14 بدوی و 10 و 11 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری

شماره هـ/85/
827 15/2
/1387
تاریخ: 2/10/1386 شماره دادنامه: 1128 کلاسه پرونده: 85/827
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: آقای مصطفی قنادها.
موضوع شکایت و خواسته: اعلام تعارض آراء صادره از شعب 14 بدوی و 10 و 11 تجدیدنظر
دیوان عدالت اداری.
مقدمه: الف ـ1ـ شعبه20 دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه84/1738 موضوع شکایت پرویز
رنجدوست به طرفیت گمرک ایران به خواسته تقاضای صدور حکم مبنی بر استرداد وجوه
اضافی و الزام به تبعیت از دادنامه شماره یک مورخ 18/1/1381 هیأت عمومی دیوان و
قوانین مربوط، به شرح دادنامه شماره 1707 مورخ 12/6/1384 چنین رأی صادر نموده است،
نظر به اینکه اخذ حقوق گمرکی متعلقه در خصوص کالای موضوع پرونده از سوی گمرک ایران
براساس بخشنامه لاحق به شماره 37194/113/350/73/85 ـ 11/3/1377 صورت گرفته، لذا
تخلفی از مقررات مشهود نبوده و حکم به رد شکایت مطروحه در این خصوص صادر می‎نماید.
در خصوص خواسته دیگر شاکی دائر بر استرداد سود بازرگانی اضافی نظر به اینکه مطابق
مفاد رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره 1ـ 18/1/1381 وضع قاعده خاص علاوه
بر حکم مقنن و عطف به ماسبق نمودن آن در خصوص مورد خلاف ماده فوق‎الذکر و ماده 4
قانون مدنی است، لذا اخذ سود بازرگانی اضافی از سوی کمیته 4 نفره فاقد محمل قانونی
و حکم به ورود شکایت شاکی صادر و اعلام می‎نماید. الف ـ2ـ شعبه دهم تجدیدنظر دیوان
در رسیدگی به پرونده کلاسه 84/1071 موضوع تقاضای تجدیدنظر دفتر حقوقی و قضائی گمرک
ایران نسبت به دادنامه شماره 1707 مورخ 12/6/1384 شعبه 20 دیوان به شرح دادنامه
شماره 115 مورخ 29/1/1385 با رد تجدیدنظرخواهی، دادنامه معترض‎عنه مبنی بر رد بخش
نخست و ورود بخش اخیر را تایید و استوار نموده است. ب ـ 1ـ شعبه 10 دیوان عدالت
اداری در رسیدگی به پرونده کلاسه 82/4219 موضوع شکایت علی پورحسین هریس به طرفیت
گمرک ایران ـ وزارت بازرگانی به خواسته، ابطال نامه شماره 12996ـ2/8/1378 وزارت
بازرگانی و نامه 10698/307/7951/73 مورخ 28/1/1379 معاونت مدیرکل دفتر امـور
واردات گمرک بـه شرح دادنامه شماره 1262 مورخ 3/6/1383 چنین رأی صادر نموده است،
طبق رأی شماره 1ـ 18/1/1381 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مصوبه کمیسیون 4 نفره
شماره 7802414ـ 25/2/1378 مبنی بر تعلیق ترخیص قطعی کالای ورود موقت به پرداخت سود
بازرگانی اضافی، مغایر ماده 12 قانون صادرات و واردات مصوب 1372 اعلام و ابطال شده
است و از آنجا که کالای مورد نظر ماده 12 قانون مذکور با کالاهای موضوع ماده 29
قانون امور گمرکی تفاوت و تغایر دارد، بدین نحو که کالاهای موضوع ماده 29 مرقوم،
کالاهای ساخته‌شده و آماده برای استفاده است ولیکن کالاهای موضوع ماده 12
فوق‎الاشعار، مواد اولیه‎ای است که پس از ورود مجاز به کشور و ایجاد تغییراتی در
آن به صورت کالاهای آماده بهره‎برداری درآمده و قابل صدور به خارج از کشور
می‎گردد، اخذ هرگونه وجه اضافی از قبیل سود بازرگانی و غیره، غیر موجه تشخیص و لذا
شکایت شاکی موجه تشخیص و نامه 12996ـ2/8/1378 وزارت بازرگانی و نامه 10698/307/
7951/73ـ 28/1/1379 معاونت مدیرکل دفتر امور واردات گمرک ابطال می‎گردد. ب ـ2ـ
شعبه 11 تجدیدنظر دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه84/1687 موضوع تقاضای تجدیدنظر
علی پورحسین‌هریس نسبت به دادنامه شماره 1262 مورخ 3/6/1383 شعبه 10 بشرح دادنامه
شماره 282 مورخ 4/2/1385 چنین رأی صادر نموده است، نظر به اینکه در شعبه بدوی در
راستای خواسته مندرج در دادخـواست تقدیمی مبنی بر ابطال مصوبه کمیسیون شماره
529450/ت22231هـ‍ مورخ دی ماه سال 1378 هیأت وزیران و نامه شماره 12996 مورخ 2/8/
1378 وزارت بازرگانی و نامه شماره 1698/307/7307959ـ 28/10/1379 گمرک ایران حکم
صادر گردیده است و تجدیدنظرخواهی آن مرجع بلحاظ عدم جری تشریفات قانونی و رفع نقص
منتهی به قرار رد دادخواست از ناحیه دفتر شعبه و قطعیت حکم صادره نسبت به آن اداره
شده است، اعتراض آقای علی پورحسین‌هریس صرفاً در خصوص لایحه تقدیمی ثانوی به دادگاه
بدوی دایر بر (محاسبه حقوق و سود عوارض بر مبنای ماخذ زمان ترخیص و استرداد وجوه
اضافی دریافتی از بابت سود اضافی بازرگانی و تفاوت و مازاد دریافتی به نسبت حقوق
متعلقه سال 1376 به سال 1379) بلحاظ بعد ترافعی، خارج از صلاحیت دیوان و مواد
مندرج در ماده 11 قانون دیوان عدالت اداری می‎باشد. بناء علیهذا تجدیدنظر خواهی
مشارالیه نسبت به مورد خواسته مارالذکر (استرداد وجوه دریافتی و ...) مـردود اعلام
می‎گردد. ج ـ شعبـه چهاردهم در رسیدگی بـه پرونده کلاسه 85/1636 مـوضوع شکایت شرکت
ابرسی تجارت تهران به طرفیت گمرک ایران به خواسته ابطال اقدامات گمرک و 35 فقره
ابلاغیه کسری دریافتی به شرح دادنامه شماره 1198 و 1197 مورخ 23/8/1386 چنین رأی
صادر نموده است، نظر به اینکه به استناد مواد 51 و 52 قانون امور گمرکی مصوب 30/3/
1350 با اصلاحات بعدی آن، مرجع رسیدگی به اختلافات گمرکی بدواً در صلاحیت
کمیسیونهای بدوی و تجدیدنظر مقرر در مواد مذکور می‎باشد، قبل از اتخاذ تصمیم و
صدور رأی در کمیسیونهای مربوط رسیدگی نسبت به مطالبه کسری دریافتی گمرکی موضوع
ابلاغیه‎های معترض‎عنه مستنداً به ماده 13 قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1385 خارج
از حدود اختیارات و صلاحیت دیوان بوده در نتیجه شکایت وکیل شرکت شاکی از حیث ابطال
35 فقره ابلاغیه مطالبه کسری گمرکی با شرایط موصوف قابلیت طرح و استماع را نداشته،
قرار رد آن صادر می‎گردد اما با عنایت به اینکه شرکت شاکی به هر حال به 35 فقره
مطالبه کسری دریافتی گمرکی معترض می‎باشد و با توجه به اینکه مستند به مواد 51 و
52 قانون فوق‌الاشعار رسیدگی به اختلافات گمرکی در صلاحیت کمیسیونهای بدوی و
تجدیدنظر گمرکی می‎باشد لذا شکایت شرکت شاکی در حدی که متضمن الزام گمرک مشتکی‎عنه
به ارجاع موضوع اختلاف مانحن فیه به کمیسیون باشد، وارد تشخیص و حکم به ورود آن
صادر و اعلام می‎گردد. هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسا و
مستشاران و دادرسان علی‎البدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بـررسی و انجام
مشاوره با اکثریت آراء بـه شرح آتی مبادرت بـه صدور رأی می‎نماید.

رأی هیأت عمومی
مطابق ماده 51 قانون امور گمرکی مصوب 1350 (مرجع رسیدگی به اختلافات در تشخیص نوع
کالا و تطبیق مشخصات آن با مندرجات تعرفه گمرکی و سایر اختلافات ناشی از اجرای
مقررات گمرکی و مقررات صادرات و واردات، کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی است...)
و آراء کمیسیون مزبور ظرف 20 روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض در کمیسیون تجدیدنظر
و آراء قطعی کمیسیونهای فوق‎الذکر به تجویز بند 2 ماده 13 قانون دیوان عدالت اداری
قابل اعتراض و رسیدگی در دیوان عدالت اداری است. بنا به جهات فوق‎الذکر و اینکه
رسیدگی به مطالبات مورد ادعای شاکیان در امور گمرکی مزبور منوط به تعیین تکلیف
اختلاف اشخاص مذکور و گمرک ایران در مراجع ذیصلاح فوق‎الذکر است، بنابراین دادنامه
شماره 1198 و 1197 مورخ 23/8/1386 شعبه 14 دیوان عدالت اداری در حدی که مبین این
معنی می‎باشد صحیح و موافق قانون است. این رأی به استناد بند 2 ماده 19 و ماده 43
قانون دیوان عدالت اداری برای شعب دیوان و سایر مراجع اداری ذیربط در موارد مشابه
لازم الاتباع است.
هیأت عمومی دیوان عدالت
اداری
معاون قضائی دیوان عدالت اداری ـ مقدسی‌فرد