ابطال دستورالعمل سازمان تأمین خدمات درمانی پرسنل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی

ابطال دستورالعمل‌ سازمان تأمین خدمات درمانی پرسنل نیروهای مسلح
جمهوری اسلامی

تاریخ: 3/3/1383 شماره دادنامه: 71
کلاسه پرونده: 349/82
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای محمود خادم ثامنی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال دستورالعمل‌ سازمان تأمین خدمات درمانی پرسنل نیروهای
مسلح جمهوری اسلامی ایران درخصوص دریافت مبلغ 80.000 ریال بابت جریمه مفقود شدن
دفاتر درمانی.
مقدمه:
شاکی طی شکایتنامه تقدیمی اعلام داشته است، سازمان تأمین خدمات درمانی نیروهای
مسلح در رابطه با دفترچه خدمات درمانی فرزندم که مفقود گردیده مبلغ 80.000 ریال
جهت صدور المثنی مطالبه می‌نماید. این مبلغ بعنوان جریمه مفقود شدن دفتر درمانی
اخذ می‌گردد که دستورالعمل مورد شکایت از جمله دستورالعمل شماره 4 مورخ 23/1/82 و
تأیید و تنفیذ آن توسط مدیر عامل سازمان خدمات درمانی ارتش وجاهت قانونی ندارد و
خارج از حدود اختیارات مرجع تصویب می‌باشد. معاون حقوقی و امور مجلس وزارت دفاع در
پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 157/401/1168/24310 مورخ 6/3/83 مبادرت به
ارسال تصویرنامه شماره 6463/55/ب/ الف مورخ 16/12/82 سازمان تأمین خدمات درمانی
پرسنل نیروهای مسلح نموده است. در این نامه آمده است، هزینه صدور دفترچه خدمات
درمانی ـ اخذ مبالغ صدور المثنی از منابع مالی سازمان (موضوع فصل سوم قانون
اساسنامه سازمان) مستند به قانون بودجه سال 72 که وزارت بهداشت، درمان و آموزش
پزشکی را مکلف نموده تا بابت صدور دفترچه بیمه درمانی و دفاتر المثنی مبالغی را
دریافت نماید. همچنین مصوبه شماره 15/4/02/901 هـ مورخ 3/4/80 هیأت مدیره سازمان
که توجهاً در جلسه شماره 88
2 مورخ 22/5/82 هیأت مدیره مبالغ آن نیز تقلیل یافته است می‌باشد. همچنین جبران
خسارت سوء استفاده و قبول هزینه ناشی از تخلفات از دفترچه‌های مفقودی (موضوع
تعهدنامه) ناظر به موردی است که دفاتر مذکور در اثر تقصیر بیمه شده مفقود گردیده
باشد و علی‌الاصول شمول جبران خسارت و اخذ هزینه بابت صدور دفاتر المثنی در حوادث
قهری و غیر قابل پیش‌بینی تسری نمی‌یابد. بدیهی است در صورتی که عوامل سودجو و
متخلف غیر از بیمه شدگان موجبات ضرر و زیان را در این خصوص فراهم آورند با آنها
نیز برخورد قانونی خواهد شد. علیهذا با عنایت به موارد مطروحه و نظر به اینکه هر
یک از اوراق دفترچه درمانی در اختیار، دارای ارزش ریالی نامحدود بوده اتخاذ
تصمیمات و تمهیدات پیش‌بینی شده فوق در راستای جلوگیری از سوء استفاده‌های احتمالی
و عدم تضییع حقوق تحت پوشش و بیت‌المال می‌باشد. هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در
تاریخ فوق به ریاست حجت‌الاسلام والمسلمین دری نجف‌آبادی و با حضور رؤسای شعب بدوی
و رؤسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با
اکثریت آراء بشرح آتی مبادرت به‌صدور رأی می‌نماید.
رأی هیأت عمومی
طبق حکم صریح مقرر در ماده 14 قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در
موارد معین مصوب 73 هزینه صدور هر دفترچه بیمه درمانی مشمولین قانون تأمین خدمات
درمانی مستخدمین دولت مبلغ 250 ریال و هزینه صدور هر دفترچه المثنی مبلغ 1000 ریال
تعیین شده است. بنابراین بند 7 دستورالعمل شماره 52/01/902/د مورخ 13/4/80 مدیر
عامل سازمان تأمین خدمات درمانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران که هزینه صدور
المثنی دفترچه بیمه را برای بار اول 80.000 ریال و برای بار دوم مبلغ 150.000 ریال
تعیین کرده است خلاف حکم صریح مقنن و خارج از حدود اختیارات سازمان مزبور در وضع
مقررات دولتی تشخیص داده می‌شود و به استناد قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت
اداری ابطال می‌گردد.