آیین نامه جذب و نگهداری نیروی انسانی نخبه
آییننامه جذب و نگهداری نیروی انسانی نخبه
شماره : .17814ت 30987 ه¨
تاریخ : 1383.07.12
سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور
هیأت وزیران در جلسه مورخ 1383.6.29 بنا به پیشنهاد شماره 101.58983 مورخ 1383.4.7
سازمانمدیریت و برنامهریزی کشور و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی
جمهوری اسلامی ایران و ماده (6) قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت ـ مصوب
1370ـ آییننامه جذب و نگهداری نیروی انسانی نخبه را بهشرح زیر تصویب نمود:
آییننامه جذب و نگهداری نیروی انسانی نخبه
ماده 1 ـ نخبه فردی است باهوش، مستعد، خلاق، کارآفرین و با نبوغ فکری که با
فعالیت ذهنی خود و ایجادنوآوری، موجب سرعت بخشیدن به رشد و توسعه کشور میگردد.
ماده 2 ـ افرادی که دارای ویژگیهای زیر هستند، نخبه شناخته شده و مشمول این
تصویبنامه میباشند:
الف ـ برگزیدگان آزمون سراسری کارشناسی ارشد که به ازای هر پنجاه نفر پذیرفته شده
در هر رشته حداکثر سهنفر به ترتیب امتیازات علمی
ب ـ برگزیدگان المپیادهای علمی و تخصصی رسمی کشور، با داشتن حداقل مدرک تحصیلی
کارشناسی
ج ـ مخترعین و مکتشفین که اختراع و اکتشاف آنان در مراجع ذیربط به ثبت رسیده است
و برگزیدگان رتبههایاول تا سوم جشنواره خوارزمی، با داشتن مدرک تحصیلی حداقل
کارشناسی
د ـ رتبههای اول دارندگان مدارک تحصیلی کارشناسی ارشد و بالاتر که از طریق کنکور
سازمان سنجش آموزشکشور پذیرش گردیدهاند (با ورودی مشترک) و رتبههای اول
فارغالتحصیل مقطع کارشناسی ارشد دانشگاههایمعتبر خارج از کشور (با تشخیص وزارت
علوم، تحقیقات و فناوری)
ه¨ ـ فارغالتحصیلان مقطع کارشناسی دانشگاهها که در آزمون سراسری ورود به
دانشگاهها که توسط سازمانسنجش آموزش کشور برگزار میگردد، دارای رتبههای ذیل
میباشند:
1ـ رتبههای کل زیر 500 برای رشته ریاضی فیزیک
2ـ رتبههای کل زیر250 برای رشته علوم تجربی
3ـ رتبههای کل زیر 100 برای رشته علوم انسانی
4ـ رتبههای کل زیر 10 برای رشته هنر
و ـ دارندگان مدارک تحصیلی کارشناسی و بالاتر که در آزمون استخدام ادواری سازمان
سنجش آموزش کشور،دارای رتبههای ذیل میباشند:
1ـ هرکدام از گروههای فنی، مهندسی و فرابری دادهها با رتبه کمتر از 100
2ـ هرکدام از گروههای پزشکی، پیراپزشکی، کشاورزی و محیط زیست با رتبه کمتر از
70
3ـ هرکدام از گروههای اجتماعی، فرهنگی، آموزشی و طرح معلمان با رتبه کمتر از 40
4ـ هرکدام از گروههای اداری و مالی با رتبه کمتر از 20
ماده 3 ـ مشمولین این تصویبنامه از مزایای ذیل بهرهمند میباشند:
الف ـ برای استخدام در دستگاههای اجرایی از شرکت در آزمون استخدام ادواری و شرط
انتشار آگهی معافمیباشند. دستگاههای اجرایی میتوانند براساس سهمیههای
استخدامی از طریق آزمونهای تخصصی و مصاحبه واحراز شرایط عمومی گزینش نسبت به
استخدام پیمانی اینگونه افراد اقدام کنند.
ب ـ تا مبلغ یک میلیون و پانصد هزار (500.000ر1) ریال به عنوان فوقالعاده ویژه
نخبگان به صورتغیرمستمر ( علاوه بر فوقالعاده مقرر) قابل پرداخت است. این رقم
هر سال متناسب با رشد میزان ضریب کارکناندولت، افزایش مییابد.
ج ـ برای ارتقا به سطوح کارشناسی ارشد، خبره و عالی، موضوع تصویبنامه شماره
.4169ت25703ه¨ مورخ1381.5.23 امتیاز ویژهای به عنوان امتیاز نخبگان منظور
میگردد تا امکان کسب رتبه ارشد در ابتدای خدمت یاسالهای اولیه خدمت برای اینگونه
مستخدمین فراهم گردد.
د ـ میزان حقالتحقیق و حقالتألیف و ترجمه و حق حضور در جلسه برای مشمولین این
تصویبنامه پنجاهدرصد (50%) بیش از سایر مستخدمین منظور گردد.
ه¨ ـ به منظور خرید یک دستگاه خودرو از تولیدات داخلی معادل هفتاد درصد (70%) قیمت
خودرو، حداکثریکصد میلیون (100.000.000) ریال تسهیلات دراز مدت و با پنجاه درصد
(50%) نرخ سود بخش صنعت ازبانکهای کشور وام دریافت مینمایند. دستگاههای اجرایی
موظفند اعتبار معادل پنجاه درصد (50%) باقیمانده نرخسود تسهیلات بانکی پرداختی را
در بودجه سالانه پیشبینی نمایند. شورایعالی بانکها شش ماه پس از تصویب
اینمصوبه، تسهیلات ویژهای را برای برخورداری مشمولین این تصویبنامه از وام خرید
مسکن، تصویب و جهت اجرابه بانکهای عامل ابلاغ خواهد نمود.
تبصره ـ مشمولین این تصویبنامه حداقل پس از دو سال خدمت در دستگاه ذیربط و در
صورت رضایتدستگاه از خدمات آنان میتوانند از تسهیلات این بند استفاده نمایند.
ط ـ ساعات کار مشمولین این تصویبنامه در سقف (44) ساعت کار در هفته و با موافقت
مقامات مسؤول، بهصورت شناور قابل تنظیم است.
ی ـ دستگاههای اجرایی میتوانند میزان سوابق تجربی مورد نیاز برای انتصاب به
پستهای مدیریتی وسرپرستی این افراد را نسبت به سایر مستخدمین تا پنجاه درصد (50%)
کاهش دهند.
ک ـ در استفاده از بورسهای آموزشی کوتاه مدت داخلی و خارجی کشور در اولویت قرار
دارند.
ل ـ دستگاههای اجرایی موظفند مشمولین این تصویبنامه را که دوران خدمت وظیفه عمومی
خود را طیننمودهاند، در اولویت استفاده از سهمیه امریه قرار دهند و در صورتی که
سهمیهای برای امریه نداشته باشند از طریقسهمیه متمرکزی که سازمان مدیریت و
برنامهریزی کشور درخواست خواهد نمود، اقدام نمایند.
ماده 4 ـ دستگاههای اجرایی موظفند برای مشمولین این تصویبنامه اهداف کاری مشخصی
تعیین کنند وضمن پیشبینی آزادی عمل نسبی، آنان را متناسب با توانمندی برای انجام
امور ستادی از قبیل امور تحقیقاتی ،برنامهریزی و تنظیم سیاستها که موجب ایجاد
تحول و رشد و ارتقای کیفی دستگاه میگردد، به کار گیرند و نظارتمستمر در استفاده
از آنان صورت پذیرد تا از استعداد، خلاقیت و کارآفرینی این افراد به نحو مطلوب
استفاده گردد.
تبصره ـ مزایای پیشبینی شده در این تصویبنامه شامل افرادی میگردد که در پستهای
کارشناسی، مشاور ومدیریت و سایر مشاغل مشابه که به تصویب شورای امور اداری و
استخدامی کشور خواهد رسید، اشتغال یابند.
ماده 5 ـ استمرار برخورداری از مزایای مندرج در این تصویبنامه پس از دو سال اول
برخورداری از آنها،مشروط به حفظ توانمندیهای تخصصی، سطح دانش و مهارت و روحیه
تلاش و تحرک افراد مشمول اینتصویبنامه، قابل اجرا و پرداخت میباشد. درصورتی که
شرایط مذکور منتفی گردد، با پیشنهاد مدیر ذیربط و تأییدبالاترین مقام اجرایی
دستگاه، تمام یا بخشی از امتیازات مذکور در بندهای "ب، ج، د، هـ، ط" ماده (3)
اینتصویبنامه حذف میگردد.
ماده 6 ـ دستگاههای اجرایی مجازند به افرادی که دارای ویژگیهای خاص علمی و تخصصی
بوده و ازتوانمندیهای بالایی برخوردار میباشند، لکن مشمول ماده (2) این
تصویبنامه نمیشوند تا پنجاه درصد (50%)امتیازات مندرج در بندهای "ب، ج و د"
ماده (3) را اعطاء نمایند.
تبصره ـ ضوابط، ویژگیها و شرایط موضوع این ماده بنا به پیشنهاد سازمان مدیریت و
برنامهریزی کشور بهتصویب شورای امور اداری و استخدامی کشور خواهد رسید.
ماده 7 ـ دستگاههای اجرایی موظفند از طریق شوراها و کمیسیونهای تحول اداری بر
اجرای صحیح اینتصویبنامه نظارت کنند و نسبت به توجیه مدیران برای اجرای دقیق این
تصویبنامه اقدام نمایند.
ماده 8 ـ به منظور نظارت و راهبری بر حسن اجرای این تصویبنامه و ایجاد وحدترویه،
کارگروهی تحتعنوان کارگروه جذب و نگهداری نخبگان با ریاست رییس سازمان مدیریت و
برنامهریزی کشور یا یکی از معاونینسازمان یادشده تشکیل میگردد. اعضا و وظایف
کارگروه یادشده به تصویب شورای امور اداری و استخدامی کشورمیرسد.
ماده 9 ـ دستگاههای اجرایی موظفند یک نسخه از حکم استخدامی مشمولین این تصویبنامه
را برای سازمانمدیریت و برنامهریزی کشور ارسال دارند تا سازمان یادشده نسبت به
ایجاد بانک اطلاعات نخبگان کشور برایاستفاده در برنامههای آموزشی و پیشنهاد برای
سمتهای مدیریتی و سایر موارد اقدام نماید.
ماده 10 ـ دستورالعمل اجرایی این تصویبنامه توسط سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور
تهیه و بهدستگاههای اجرایی ابلاغ میگردد.
محمدرضا عارف - معاون اول رییسجمهور
شماره : .17814ت 30987 ه¨
تاریخ : 1383.07.12
سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور
هیأت وزیران در جلسه مورخ 1383.6.29 بنا به پیشنهاد شماره 101.58983 مورخ 1383.4.7
سازمانمدیریت و برنامهریزی کشور و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی
جمهوری اسلامی ایران و ماده (6) قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت ـ مصوب
1370ـ آییننامه جذب و نگهداری نیروی انسانی نخبه را بهشرح زیر تصویب نمود:
آییننامه جذب و نگهداری نیروی انسانی نخبه
ماده 1 ـ نخبه فردی است باهوش، مستعد، خلاق، کارآفرین و با نبوغ فکری که با
فعالیت ذهنی خود و ایجادنوآوری، موجب سرعت بخشیدن به رشد و توسعه کشور میگردد.
ماده 2 ـ افرادی که دارای ویژگیهای زیر هستند، نخبه شناخته شده و مشمول این
تصویبنامه میباشند:
الف ـ برگزیدگان آزمون سراسری کارشناسی ارشد که به ازای هر پنجاه نفر پذیرفته شده
در هر رشته حداکثر سهنفر به ترتیب امتیازات علمی
ب ـ برگزیدگان المپیادهای علمی و تخصصی رسمی کشور، با داشتن حداقل مدرک تحصیلی
کارشناسی
ج ـ مخترعین و مکتشفین که اختراع و اکتشاف آنان در مراجع ذیربط به ثبت رسیده است
و برگزیدگان رتبههایاول تا سوم جشنواره خوارزمی، با داشتن مدرک تحصیلی حداقل
کارشناسی
د ـ رتبههای اول دارندگان مدارک تحصیلی کارشناسی ارشد و بالاتر که از طریق کنکور
سازمان سنجش آموزشکشور پذیرش گردیدهاند (با ورودی مشترک) و رتبههای اول
فارغالتحصیل مقطع کارشناسی ارشد دانشگاههایمعتبر خارج از کشور (با تشخیص وزارت
علوم، تحقیقات و فناوری)
ه¨ ـ فارغالتحصیلان مقطع کارشناسی دانشگاهها که در آزمون سراسری ورود به
دانشگاهها که توسط سازمانسنجش آموزش کشور برگزار میگردد، دارای رتبههای ذیل
میباشند:
1ـ رتبههای کل زیر 500 برای رشته ریاضی فیزیک
2ـ رتبههای کل زیر250 برای رشته علوم تجربی
3ـ رتبههای کل زیر 100 برای رشته علوم انسانی
4ـ رتبههای کل زیر 10 برای رشته هنر
و ـ دارندگان مدارک تحصیلی کارشناسی و بالاتر که در آزمون استخدام ادواری سازمان
سنجش آموزش کشور،دارای رتبههای ذیل میباشند:
1ـ هرکدام از گروههای فنی، مهندسی و فرابری دادهها با رتبه کمتر از 100
2ـ هرکدام از گروههای پزشکی، پیراپزشکی، کشاورزی و محیط زیست با رتبه کمتر از
70
3ـ هرکدام از گروههای اجتماعی، فرهنگی، آموزشی و طرح معلمان با رتبه کمتر از 40
4ـ هرکدام از گروههای اداری و مالی با رتبه کمتر از 20
ماده 3 ـ مشمولین این تصویبنامه از مزایای ذیل بهرهمند میباشند:
الف ـ برای استخدام در دستگاههای اجرایی از شرکت در آزمون استخدام ادواری و شرط
انتشار آگهی معافمیباشند. دستگاههای اجرایی میتوانند براساس سهمیههای
استخدامی از طریق آزمونهای تخصصی و مصاحبه واحراز شرایط عمومی گزینش نسبت به
استخدام پیمانی اینگونه افراد اقدام کنند.
ب ـ تا مبلغ یک میلیون و پانصد هزار (500.000ر1) ریال به عنوان فوقالعاده ویژه
نخبگان به صورتغیرمستمر ( علاوه بر فوقالعاده مقرر) قابل پرداخت است. این رقم
هر سال متناسب با رشد میزان ضریب کارکناندولت، افزایش مییابد.
ج ـ برای ارتقا به سطوح کارشناسی ارشد، خبره و عالی، موضوع تصویبنامه شماره
.4169ت25703ه¨ مورخ1381.5.23 امتیاز ویژهای به عنوان امتیاز نخبگان منظور
میگردد تا امکان کسب رتبه ارشد در ابتدای خدمت یاسالهای اولیه خدمت برای اینگونه
مستخدمین فراهم گردد.
د ـ میزان حقالتحقیق و حقالتألیف و ترجمه و حق حضور در جلسه برای مشمولین این
تصویبنامه پنجاهدرصد (50%) بیش از سایر مستخدمین منظور گردد.
ه¨ ـ به منظور خرید یک دستگاه خودرو از تولیدات داخلی معادل هفتاد درصد (70%) قیمت
خودرو، حداکثریکصد میلیون (100.000.000) ریال تسهیلات دراز مدت و با پنجاه درصد
(50%) نرخ سود بخش صنعت ازبانکهای کشور وام دریافت مینمایند. دستگاههای اجرایی
موظفند اعتبار معادل پنجاه درصد (50%) باقیمانده نرخسود تسهیلات بانکی پرداختی را
در بودجه سالانه پیشبینی نمایند. شورایعالی بانکها شش ماه پس از تصویب
اینمصوبه، تسهیلات ویژهای را برای برخورداری مشمولین این تصویبنامه از وام خرید
مسکن، تصویب و جهت اجرابه بانکهای عامل ابلاغ خواهد نمود.
تبصره ـ مشمولین این تصویبنامه حداقل پس از دو سال خدمت در دستگاه ذیربط و در
صورت رضایتدستگاه از خدمات آنان میتوانند از تسهیلات این بند استفاده نمایند.
ط ـ ساعات کار مشمولین این تصویبنامه در سقف (44) ساعت کار در هفته و با موافقت
مقامات مسؤول، بهصورت شناور قابل تنظیم است.
ی ـ دستگاههای اجرایی میتوانند میزان سوابق تجربی مورد نیاز برای انتصاب به
پستهای مدیریتی وسرپرستی این افراد را نسبت به سایر مستخدمین تا پنجاه درصد (50%)
کاهش دهند.
ک ـ در استفاده از بورسهای آموزشی کوتاه مدت داخلی و خارجی کشور در اولویت قرار
دارند.
ل ـ دستگاههای اجرایی موظفند مشمولین این تصویبنامه را که دوران خدمت وظیفه عمومی
خود را طیننمودهاند، در اولویت استفاده از سهمیه امریه قرار دهند و در صورتی که
سهمیهای برای امریه نداشته باشند از طریقسهمیه متمرکزی که سازمان مدیریت و
برنامهریزی کشور درخواست خواهد نمود، اقدام نمایند.
ماده 4 ـ دستگاههای اجرایی موظفند برای مشمولین این تصویبنامه اهداف کاری مشخصی
تعیین کنند وضمن پیشبینی آزادی عمل نسبی، آنان را متناسب با توانمندی برای انجام
امور ستادی از قبیل امور تحقیقاتی ،برنامهریزی و تنظیم سیاستها که موجب ایجاد
تحول و رشد و ارتقای کیفی دستگاه میگردد، به کار گیرند و نظارتمستمر در استفاده
از آنان صورت پذیرد تا از استعداد، خلاقیت و کارآفرینی این افراد به نحو مطلوب
استفاده گردد.
تبصره ـ مزایای پیشبینی شده در این تصویبنامه شامل افرادی میگردد که در پستهای
کارشناسی، مشاور ومدیریت و سایر مشاغل مشابه که به تصویب شورای امور اداری و
استخدامی کشور خواهد رسید، اشتغال یابند.
ماده 5 ـ استمرار برخورداری از مزایای مندرج در این تصویبنامه پس از دو سال اول
برخورداری از آنها،مشروط به حفظ توانمندیهای تخصصی، سطح دانش و مهارت و روحیه
تلاش و تحرک افراد مشمول اینتصویبنامه، قابل اجرا و پرداخت میباشد. درصورتی که
شرایط مذکور منتفی گردد، با پیشنهاد مدیر ذیربط و تأییدبالاترین مقام اجرایی
دستگاه، تمام یا بخشی از امتیازات مذکور در بندهای "ب، ج، د، هـ، ط" ماده (3)
اینتصویبنامه حذف میگردد.
ماده 6 ـ دستگاههای اجرایی مجازند به افرادی که دارای ویژگیهای خاص علمی و تخصصی
بوده و ازتوانمندیهای بالایی برخوردار میباشند، لکن مشمول ماده (2) این
تصویبنامه نمیشوند تا پنجاه درصد (50%)امتیازات مندرج در بندهای "ب، ج و د"
ماده (3) را اعطاء نمایند.
تبصره ـ ضوابط، ویژگیها و شرایط موضوع این ماده بنا به پیشنهاد سازمان مدیریت و
برنامهریزی کشور بهتصویب شورای امور اداری و استخدامی کشور خواهد رسید.
ماده 7 ـ دستگاههای اجرایی موظفند از طریق شوراها و کمیسیونهای تحول اداری بر
اجرای صحیح اینتصویبنامه نظارت کنند و نسبت به توجیه مدیران برای اجرای دقیق این
تصویبنامه اقدام نمایند.
ماده 8 ـ به منظور نظارت و راهبری بر حسن اجرای این تصویبنامه و ایجاد وحدترویه،
کارگروهی تحتعنوان کارگروه جذب و نگهداری نخبگان با ریاست رییس سازمان مدیریت و
برنامهریزی کشور یا یکی از معاونینسازمان یادشده تشکیل میگردد. اعضا و وظایف
کارگروه یادشده به تصویب شورای امور اداری و استخدامی کشورمیرسد.
ماده 9 ـ دستگاههای اجرایی موظفند یک نسخه از حکم استخدامی مشمولین این تصویبنامه
را برای سازمانمدیریت و برنامهریزی کشور ارسال دارند تا سازمان یادشده نسبت به
ایجاد بانک اطلاعات نخبگان کشور برایاستفاده در برنامههای آموزشی و پیشنهاد برای
سمتهای مدیریتی و سایر موارد اقدام نماید.
ماده 10 ـ دستورالعمل اجرایی این تصویبنامه توسط سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور
تهیه و بهدستگاههای اجرایی ابلاغ میگردد.
محمدرضا عارف - معاون اول رییسجمهور