ابطال تبصره ذیل ماده 23 اساسنامه های مؤسسات جهاد نصر، جهاد استقلال، جهاد توسعه موضوع تصویب نامه های شماره 15278/ت20225 مورخ 20/4/79 و 15328/ت20225 هـ مورخ 20/4/79 و 15327/ت20225 هـ مورخ 20/4/79 هیأت وزیران

ابطال تبصره ذیل
ماده 23 اساسنامه‌های مؤسسات جهاد نصر، جهاد استقلال، جهاد توسعه موضوع
تصویب‌نامه‌های شماره 15278/ت20225 مورخ 20/4/79 و 15328/ت20225 هـ مورخ 20/4/79 و
15327/ت20225 هـ مورخ 20/4/79 هیأت وزیران

تاریخ: 26/8/1383 شماره دادنامه: 408
کلاسه پرونده: 83/253
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: سازمان بازرسی کل کشور
موضوع شکایت و خواسته: ابطال تبصره ذیل ماده 23 اساسنامه‌های مؤسسات جهاد نصر،
جهاد استقلال، جهاد توسعه موضوع تصویب‌نامه‌های شماره 15278/ت20225 مورخ 20/4/79 و
15328/ت20225 هـ مورخ 20/4/79 و 15327/ت20225 هـ مورخ 20/4/79 هیأت وزیران.
مقدمه:
معاون سازمان بازرسی کل کشور در امور تولیدی و کشاورزی در شکایتنامه تقدیمی به
شماره 9752/5 مورخ 4/3/83 اعلام داشته‌اند، به پیوست نسخه‌ای از گزارش تنظیمی در
گروه بازرسی وزارت جهاد کشاورزی ارسال می‌گردد. با توجه به مدلول گزارش مفاد تبصره
ذیل ماده 23 اساسنامه مؤسسات سه‌گانه (جهاد نصر، جهاد استقلال، جهاد توسعه) در
مغایرت کامل با تبصره 2 بند 12 قانون لایحه الحاق بندهای 11 و12 به قانون فهرست
نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی می‌باشد. در گزارش پیوست نامه مذکور آمده‌ است،
ذیل ماده 23 هریک از اساسنامه‌های مؤسسات جهاد نصر، جهاد استقلال، جهاد توسعه بشرح
تصویب‌نامه‌های 15278/ت20225 هـ مورخ 20/4/79، 15327/ت20225هـ مورخ 20/4/79، 15328
/ت 20225هـ مورخ 20/4/79 هیأت وزیران آمده است «سود مؤسسه در اجرای بند 4 تبصره 2
ماده واحده قانون الحاق بندهای 11 و 12 به قانون فهرست نهادها و مؤسسات عمومی
غیردولتی در چارچوب وظایف قانونی وزارت جهاد سازندگی به تشخیص وزیر جهاد سازندگی
به مصرف می‌رسد» تبصره «در اجرای ماده 172 قانون مالیاتهای مستقیم، حداکثر تا یک
درصد از درآمدهای مؤسسه و شرکتهای تابعه به شماره حسابی که تعیین می‌شود واریز
می‌شود تا براسا
س دستورالعملی که توسط هیأت مدیره پیشنهاد می‌شود و به تأیید وزیر جهاد سازندگی
می‌رسد در جهت رفع مشکلات مالی جانبازان، ایثارگران، خانواده شهدا و سایر افراد
واجد شرایط جهاد سازندگی هزینه شود…» که ملاحظه می‌فرمایید هر چند متن ماده 23
اساسنامه مطابق قانون مرقوم بوده لکن مفاد تبصره مزبور تکلیف مازاد بر صراحت
قانونی برای مؤسسات سه‌گانه عمومی غیردولتی و شرکتهای تابعه آنها ایجاد کرده که
خارج از حدود قانون و اذن قانونگذار و بر خلاف مفاد قسمت اخیر اصل 138 قانون اساسی
به نظر می‌رسد. معاون دفتر امور حقوقی دولت در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره
35495 مورخ 31/6/83 مبادرت به ارسال نظریه شماره 6670 مورخ 1/6/83 وزارت جهاد
کشاورزی نموده است. در این نامه آمده، 1- در شق 4 از تبصره 2 بند 12 قانون الحاق
که در ماده 23 اساسنامه مؤسسات سه‌گانه نیز عیناً تکرار شده است تصریح به موضوع
(سود) مؤسسات است که در چارچوب وظایف قانونی وزارت جهاد سازندگی سابق به تشخیص
وزیر جهاد به مصرف برسد، اما آنچه در تبصره ذیل ماده 23 اساسنامه مورد حکم قرار
گرفته، موضوع «درآمد» مؤسسات و شرکتهای تابعه آنها می‌باشد. همچنانکه ملاحظه
می‌گردد تفاوت عمده‌ای میان
موضوع سود مؤسسات با درآمد آنها وجود داشته بطوری که این دو موضوع دو مقوله کاملاً
مجزا از یکدیگر می‌باشند که هر یک احکام ویژه خود را دارا می‌باشند. بنابمراتب
تبصره ذیل ماده 23 هیچگونه ورود و حکمی نسبت به سود مؤسسات مزبور در بر ندارد تا
با مفاد شق 4 از تبصره 2 بند 12 قانون مورد اشاره مغایرتی داشته باشد. 2 – علاوه
بر عدم مغایرت مورد اشاره، اختیار مقرر در تبصره ماده 23 اساسنامه مؤسسات، مؤسسات
سه‌گانه راجع به واریز 10% از در‌آمدهای مؤسسات و شرکتهای تابعه آنها به حساب معین
شده در جهت رفع مشکلات مالی جانبازان، ایثارگران، خانواده شهدا و سایر افراد واجد
شرایط جهاد سازندگی ناشی از تفویض اختیار قوه مقننه به قوه مجریه می‌باشد که در
راستای اراده قانونگذار در ماده 12 قانون مالیاتهای مستقیم تجلی یافته است. به
موجب ماده 172 موصوف «صد درصد وجوهی که به حسابهای تعیین شده از طرف دولت به منظور
بازسازی یا کمک و یا نظائر آن بصورت بلاعوض پرداخت می‌شود… از درآمد مشمول مالیات
عملکرد سال پرداخت منبعی که مؤدی انتخاب خواهد کرد قابل کسر می‌باشد». از ماده
مزبور دو نکته مستفاد می‌گردد. نخست اجازه دولت مبنی بر تعیین حسابهائی برای واریز
وجوهی
بعنوان مالیات به حسابهای مزبور. دوم اجازه اعطاء شده به کلیه اشخاص مؤدی مالیات
اعم از حقیقی و حقوقی و با دارا بودن هرگونه ماهیتی چون دولتی، غیردولتی و خصوصی
مبنی بر اینکه قسمتی از درآمدهای مشمول مالیات خود را به حساب تعیین شده از سوی
دولت واریز نمایند. هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست
حجت‌الاسلام والمسلمین رازینی و با حضور رؤسای شعب بدوی و رؤسا و مستشاران شعب
تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بشرح آتی
مبادرت بصدور رأی می‌نماید.
رأی هیأت عمومی
نظر به اینکه ماده 23 اساسنامه مؤسسات جهاد نصر، جهاد استقلال و جهاد توسعه صراحتاً
منطبق با هدف و حکم مقنن بشرح مقرر در بند 4 تبصره 2 ماده واحده قانون الحاق
بندهای 11 و12 به قانون فهرست نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی مصوب 1376 مبنی بر
لزوم مصرف سود مؤسسه با رعایت شرایط مقرر در قانون است و اینکه تبصره‌ ماده 23
فوق‌الاشعار مبنی بر هزینه یک درصد درآمد مؤسسه و شرکتهای تابعه در جهت رفع مشکلات
مالی جانبازان، ایثارگران، خانواده شهدا و سایر افراد واجد شرایط به تجویز ماده
172 قانون مالیاتهای مستقیم انشاء شده است. بنابراین تبصره مزبور مغایرتی با قانون
ندارد.