ابطال بند 7 دستورالعمل شماره 2-24774/2 مورخ 1/7/60 سازمان تأمین اجتماعی
ابطال بند 7 دستورالعمل شماره 2-24774/2 مورخ 1/7/60 سازمان تأمین اجتماعی
تاریخ:1/9/1383 شماره دادنامه: 421
کلاسه پرونده: 79/404
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای ذبیحالله کیا
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 7 دستورالعمل شماره 2-2/24774 مورخ 1/7/60 سازمان
تأمین اجتماعی
مقدمه:
شاکی بشرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، بموجب قرارداد 9/1/72 در سازمان تأمین
اجتماعی مشغول بکار گردیدم. برابر بند 2 قرارداد مذکور «مستخدم در قبال هر ماه
خدمت حق استفاده از دو روز و نیم مرخصی با استفاده از اجرت و مزایای مربوط را
خواهد داشت. حق استفاده از مرخصی مربوط به هر ماه برای ماههای بعد محفوظ خواهد
بود ولی هیچ مستخدمی نمیتواند در هر سال بیش از ده روز مرخصی استحقاقی خود را
ذخیره نماید و هرگاه از بقیه مرخصی استفاده نشده طبق قرارداد قابل بازخرید
میباشد». علیرغم قرارداد مذکور و ماده 10 قانون مدنی مدتی پس از صدور حکم استخدام
آزمایشی به استناد بند 7 دستورالعمل شماره 2-2/24774 مورخ 1/7/60 سازمان تأمین
اجتماعی اعلام گردید که مرخصی ذخیره شده قبلی شما قابل ذخیره و بازخرید نمیباشد.
با وجود چنین دستورالعملی به چه علت در قراردادهای منعقده این موضوع مد نظر قرار
نمیگرفت که این خود خلاف نص صریح قانون «ماده 10» میباشد. بنا بمراتب بلحاظ
اینکه بند 7 بخشنامه مذکور خلاف قوانین فوقالذکر و همچنین مخالف قانون نظام
هماهنگی پرداخت میباشد ابطال بند مذکور مورد تقاضا است. مدیرکل دفتر امور حقوقی و
دعاوی سازمان تأمین اجتماع
ی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 20958/7100 مورخ 5/8/83 اعلام داشتهاند:
کارکنان سازمان تأمین اجتماعی از حیث نظام استخدامی و قراردادی تابع مقررات مخصوص
بخود بوده. لذا مشمول قوانین عام کار یا نظام استخدامی کشوری جز در موارد مصرح
نمیباشند. توضیح اینکه کارکنان سازمان بلحاظ رژیم استخدامی تابع آییننامه
استخدامی سازمان بیمههای اجتماعی (که بعداً با توجه به قانون تأمین اجتماعی جای
خود را به سازمان تأمین اجتماعی داد) مصوب 48 میباشند که آییننامه مذکور نیز به
تصویب کمیسیون مجلس ملی وقت رسید. لذا در حکم قانون میباشد. بموجب ماده 2
آییننامه صدرالذکر مستخدمین سازمان در یک تقسیمبندی کلی به دو دسته ثابت و موقت
تقسیم میشوند. مستخدم موقت کسی که بموجب قرارداد برای مدت معین و کار مشخص
استخدام میشود و مستند به تبصره ماده 4 آییننامه مزبور، شرایط استخدامی این قبیل
مستخدمین بموجب قراردادهای نمونهای خواهد بود که به پیشنهاد مدیرعامل سازمان
بیمههای اجتماعی به تصویب هیأت مدیره خواهد رسید. با نگاهی مختصر به مفاد بند 7
معترضعنه قویاً بنظر میرسد که ادعای مغایرت قانونی فاقد هرگونه توجیه قانونی است
زیرا، اولاً بند 7 بیش ا
ز این حکایتی ندارد که مرخصی دوران قراردادی قابل انتقال به دوران بعد از قرارداد
(رسمی – آزمایشی) نمیباشد. لذا به منظور جلوگیری از اجحاف در حق همکاران قراردادی
مقرر شده که آنان قبل از ورود به مرحله استخدامی جدید (رسمی – آزمایشی) که مشمول
مزایا و احکام و مقررات خاص بر مستخدمان رسمی یا ثابت سازمان میباشند از
مرخصیهای ذخیره خود در دوران قراردادی استفاده کنند و مطالبات گذشته استیفاء و به
اصطلاح تصفیهحساب گردد. هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست
حجتالاسلام والمسلمین رازینی و با حضور رؤسای شعب بدوی و رؤسا و مستشاران شعب
تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بشرح آتی
مبادرت بصدور رأی مینماید.
رأی هیأت عمومی
نظر به اینکه هدف از وضع مقررات در زمینه استفاده از مرخصی به کارکنان و مستخدمان
اعم از بخش عمومی و یا خصوصی، اعطای فرصت لازم برای تمدید قوای آنان است و ذخیره
کرده آن جز در موارد مصرح در مقررات و یا ممانعت از استفاده از آن الزامی نیست،
بند 7 دستورالعمل شماره 2-2/24774 مورخ 1/7/60 سازمان تأمین اجتماعی که مستخدمین
قراردادی و خرید خدمت اعتباری را به استفاده از مرخصی ذخیره شده خود توصیه نموده و
متضمن عدم احتساب آن پس از تغییر وضعیت استخدامی و صدور حکم استخدام آزمایشی است
مغایرتی با قانون ندارد.
تاریخ:1/9/1383 شماره دادنامه: 421
کلاسه پرونده: 79/404
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای ذبیحالله کیا
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 7 دستورالعمل شماره 2-2/24774 مورخ 1/7/60 سازمان
تأمین اجتماعی
مقدمه:
شاکی بشرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، بموجب قرارداد 9/1/72 در سازمان تأمین
اجتماعی مشغول بکار گردیدم. برابر بند 2 قرارداد مذکور «مستخدم در قبال هر ماه
خدمت حق استفاده از دو روز و نیم مرخصی با استفاده از اجرت و مزایای مربوط را
خواهد داشت. حق استفاده از مرخصی مربوط به هر ماه برای ماههای بعد محفوظ خواهد
بود ولی هیچ مستخدمی نمیتواند در هر سال بیش از ده روز مرخصی استحقاقی خود را
ذخیره نماید و هرگاه از بقیه مرخصی استفاده نشده طبق قرارداد قابل بازخرید
میباشد». علیرغم قرارداد مذکور و ماده 10 قانون مدنی مدتی پس از صدور حکم استخدام
آزمایشی به استناد بند 7 دستورالعمل شماره 2-2/24774 مورخ 1/7/60 سازمان تأمین
اجتماعی اعلام گردید که مرخصی ذخیره شده قبلی شما قابل ذخیره و بازخرید نمیباشد.
با وجود چنین دستورالعملی به چه علت در قراردادهای منعقده این موضوع مد نظر قرار
نمیگرفت که این خود خلاف نص صریح قانون «ماده 10» میباشد. بنا بمراتب بلحاظ
اینکه بند 7 بخشنامه مذکور خلاف قوانین فوقالذکر و همچنین مخالف قانون نظام
هماهنگی پرداخت میباشد ابطال بند مذکور مورد تقاضا است. مدیرکل دفتر امور حقوقی و
دعاوی سازمان تأمین اجتماع
ی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 20958/7100 مورخ 5/8/83 اعلام داشتهاند:
کارکنان سازمان تأمین اجتماعی از حیث نظام استخدامی و قراردادی تابع مقررات مخصوص
بخود بوده. لذا مشمول قوانین عام کار یا نظام استخدامی کشوری جز در موارد مصرح
نمیباشند. توضیح اینکه کارکنان سازمان بلحاظ رژیم استخدامی تابع آییننامه
استخدامی سازمان بیمههای اجتماعی (که بعداً با توجه به قانون تأمین اجتماعی جای
خود را به سازمان تأمین اجتماعی داد) مصوب 48 میباشند که آییننامه مذکور نیز به
تصویب کمیسیون مجلس ملی وقت رسید. لذا در حکم قانون میباشد. بموجب ماده 2
آییننامه صدرالذکر مستخدمین سازمان در یک تقسیمبندی کلی به دو دسته ثابت و موقت
تقسیم میشوند. مستخدم موقت کسی که بموجب قرارداد برای مدت معین و کار مشخص
استخدام میشود و مستند به تبصره ماده 4 آییننامه مزبور، شرایط استخدامی این قبیل
مستخدمین بموجب قراردادهای نمونهای خواهد بود که به پیشنهاد مدیرعامل سازمان
بیمههای اجتماعی به تصویب هیأت مدیره خواهد رسید. با نگاهی مختصر به مفاد بند 7
معترضعنه قویاً بنظر میرسد که ادعای مغایرت قانونی فاقد هرگونه توجیه قانونی است
زیرا، اولاً بند 7 بیش ا
ز این حکایتی ندارد که مرخصی دوران قراردادی قابل انتقال به دوران بعد از قرارداد
(رسمی – آزمایشی) نمیباشد. لذا به منظور جلوگیری از اجحاف در حق همکاران قراردادی
مقرر شده که آنان قبل از ورود به مرحله استخدامی جدید (رسمی – آزمایشی) که مشمول
مزایا و احکام و مقررات خاص بر مستخدمان رسمی یا ثابت سازمان میباشند از
مرخصیهای ذخیره خود در دوران قراردادی استفاده کنند و مطالبات گذشته استیفاء و به
اصطلاح تصفیهحساب گردد. هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست
حجتالاسلام والمسلمین رازینی و با حضور رؤسای شعب بدوی و رؤسا و مستشاران شعب
تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بشرح آتی
مبادرت بصدور رأی مینماید.
رأی هیأت عمومی
نظر به اینکه هدف از وضع مقررات در زمینه استفاده از مرخصی به کارکنان و مستخدمان
اعم از بخش عمومی و یا خصوصی، اعطای فرصت لازم برای تمدید قوای آنان است و ذخیره
کرده آن جز در موارد مصرح در مقررات و یا ممانعت از استفاده از آن الزامی نیست،
بند 7 دستورالعمل شماره 2-2/24774 مورخ 1/7/60 سازمان تأمین اجتماعی که مستخدمین
قراردادی و خرید خدمت اعتباری را به استفاده از مرخصی ذخیره شده خود توصیه نموده و
متضمن عدم احتساب آن پس از تغییر وضعیت استخدامی و صدور حکم استخدام آزمایشی است
مغایرتی با قانون ندارد.