ابطال ماده 14 و تبصره آن از آیین نامه اجرائی قانون واگذاری پرداخت حقوق و مزایای ماهانه وراث شهدا و مفقودین نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و کارمندان کشوری به بنیاد شهید انقلاب اسلامی
ابطال ماده 14 و تبصره آن از آییننامه
اجرائی قانون واگذاری پرداخت حقوق و مزایای ماهانه وراث شهدا و مفقودین نیروهای
مسلح جمهوری اسلامی ایران و کارمندان کشوری به بنیاد شهید انقلاب اسلامی
تاریخ: 20/10/1383 شماره دادنامه: 531
کلاسه پرونده: 81/30
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: خانم نسرین کجوری
موضوع شکایت و خواسته: ابطال ماده 14 و تبصره آن از آییننامه اجرائی قانون
واگذاری پرداخت حقوق و مزایای ماهانه وراث شهدا و مفقودین نیروهای مسلح جمهوری
اسلامی ایران و کارمندان کشوری به بنیاد شهید انقلاب اسلامی.
مقدمه:
شاکی بشرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، در ماده واحده قانون واگذاری پرداخت
حقوق و مزایای ماهانه وراث شهدا ومفقودین ... آمده است «از تاریخ تصویب این قانون
پرداخت حقوق مستمری و مزایای مستمر ماهانه وراث پرسنل نیروهای مسلح و کارمندان
کشوری که بعد از به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی شهید یا مفقود شده یا میشوند به
بنیاد شهید انقلاب اسلامی محول میگردد. در تبصره 5 ماده فوقالاشاره تصریح شده
است، انجام خدمات رفاهی و برقراری امتیازاتی که بموجب قوانین و مقررات استخدامی
موجود به این قبیل مستمریبگیران تعلق میگیرد کماکان بهعهده دستگاه متبوع
اینگونه کارمندان خواهد بود در صورتی که بنیاد شهید انقلاب اسلامی خدمات رفاهی
بیشتری را به وراث سایر شهدا و مفقودین ارائه نماید مستمری بگیران مذکور نیز از
آن بهرهمند خواهند شد. آییننامه اجرائی قانون فوقالاشاره در جلسه مورخ 15/5/65
هیأت وزیران به تصویب رسیده است و در ماده 15 و همچنین ماده 17 آن به موضوع خدمات
رفاهی و امتیازاتی که به وراث شهدا و مفقودین تعلق میگیرد پرداخته است و از حکم
تبصره 5 قانون تبعیت نموده است. ولی در ماده 14 آییننامه مواردی را تصویب نموده
است که ضمن مغایرت با
تبصره 5 قانون واگذاری با مفاد مواد 15 و 17 فوقالاشاره نیز منافات و مغایرت دارد
که متأسفانه موجب معطل ماندن اجراء برخی تسهیلات و خدمات به خانواده معظم شاهد
گردیده است. در ماده 14 اشعار میدارد، اعطاء کمکهای غیرنقدی مستمری و
وظیفهبگیران شهدا که برابر مقررات تبصره 56 قانون بودجه سال 63 و آییننامه
اجرائی آن پرداخت میشود با بنیاد شهید انقلاب اسلامی خواهد بود. هزینه مربوط به
سال 65 وسیله سازمان موضوع ماده یک این قانون به حساب بنیاد شهید انقلاب اسلامی
واریز خواهد شد. بنیاد شهید انقلاب اسلامی از سال 66 به بعد اعتبار مربوط به اجرای
این ماده را در بودجه خود پیشبینی خواهد نمود. تبصره «بنیاد شهید انقلاب اسلامی
موظف است پس از دریافت اعتبار موضوع این ماده حسب مورد نسبت به تهیه بن کمکهای
غیرنقدی و یا دفترچه کمکهای غیرنقدی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و تحویل آن
به مستمری یا وظیفهبگیران اقدام نماید». ملاحظه مینماید ماده 14 آییننامه
فوقالذکر و تبصره آن به عمومیت تبصره 5 قانون که بهطور کلی انجام خدمات رفاهی و
برقراری امتیازات را کماکان برعهده دستگاه متبوع گذارده بود خدشه وارد کرده است و
همچنین با مفاد مواد 15 و
17 آییننامه اجرائی مغایرت دارد و موجب ممانعت دستگاهها از ارائه برخی خدمت رفاهی
به خانواده معظم شاهد کارکنان دستگاه گردیده است از جمله این امر در حال حاضر موجب
محرومیت خانواده معظم شاهد نیروی مسلح از برخورداری از خدمات دفترچه اتکا گردیده
است. لذا درخواست ابطال ماده 14 آییننامه اجرائی و تبصره آن را خواهانم. معاون
دفتر امور حقوقی دولت در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 49811 مورخ 22/10/82
مبادرت به ارسال تصویرنامههای شماره 3575/82/723 مورخ 23/4/81 بنیاد شهید انقلاب
اسلامی و شماره 20/15/1140/24305 مورخ 3/9/82 وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح
نموده است. 1- در نامه معاون تعاون و امور مجلس بنیاد شهید انقلاب اسلامی آمده
است، از آنجایی که بنیاد شهید فاقد توانایی تأمین اعتبار لازم در این زمینه بوده
و از طرفی با تحولات اقتصادی کشور فروشگاههای زنجیرهای شاهد و 15 خرداد نیز همپای
این تحولات رشد کافی نداشته و از ارائه خدمات شایسته ناتوان گردیدهاند، لذا
شکایات متعددی از سوی خانوادههای شاهد دریافت گردیده است. بنیاد شهید انقلاب
اسلامی آمادگی کامل خود را در جهت همکاری و رفع مانع از انجام خواسته به حق و
قانونی خانواده
های شاهد اعلام و یادآور میشود رفع تناقض بین آییننامه اجرائی و اصل قانون
میتواند به صورت جدی راهگشا بوده و بخشهای مختلف نیروهای مسلح با تقبل سهم خویش
در مورد شهدا و مفقودین پرسنل تحت امر نسبت به احقاق حق بازماندگان این عزیزان
اقدام نماید که مسلماً در ارتقاء سطح روحیه افراد شاغل نیز تأثیر بسزایی خواهد
داشت. 2- در نامه معاون حقوقی و امور مجلس وزارت دفاع آمده است، تبصره ماده 14
آییننامه اجرائی موردنظر برخلاف مفاد آن ماده با عدول از حکم صدر تبصره 5 قانون،
بنیاد شهید انقلاب اسلامی را مکلف به اعطای دفترچه کمکهای غیرنقدی نیروهای مسلح
به وراث شهداء و مفقودین لشکری نموده است. در حالی که اعطای دفترچه غیرنقدی به
پرسنل نیروهای مسلح بهعنوان یکی از خدمات رفاهی ویژه ناشی از قوانین و مقررات خاص
نیروهای مسلح بوده و مختص پرسنل لشکری میباشد. نتیجه اینکه به نظر معاونت متبوع
تبصره ماده 14 آییننامه اجرائی قانون واگذاری پرداخت بر خلاف صدور تبصره 5 قانون
تهیه و تصویب گردید و خواسته شاکی در این خصوص وارد و مقرون به صحت میباشد. هیأت
عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسای شعب بدوی و رؤسا ومستشاران
شعب تجدیدنظر تشک
یل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بشرح آتی مبادرت بهصدور
رأی مینماید.
رأی هیأت عمومی
نظر به اینکه بموجب تبصره 5 ذیل ماده واحده قانون واگذاری پرداخت حقوق و مزایای
ماهانه وراث شهدا و مفقودین نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و کارمندان کشوری به
بنیاد شهید انقلاب اسلامی، انجام خدمات رفاهی و برقراری امتیازاتی که به موجب
قوانین و مقررات استخدامی موجود به مشمولین قانون مزبور تعلق میگیرد، کماکان
بهعهده دستگاه متبوع اینگونه کارمندان خواهد بود، بنابراین ماده 14 آییننامه
اجرائی قانون فوقالذکر و تبصره ذیل آن که پرداخت خدمات رفاهی کارکنان مزبور را به
سازمان دیگر محول نموده است، مغایر تبصره 5 ماده واحده فوقالذکر تشخیص و به موجب
قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال میگردد.
اجرائی قانون واگذاری پرداخت حقوق و مزایای ماهانه وراث شهدا و مفقودین نیروهای
مسلح جمهوری اسلامی ایران و کارمندان کشوری به بنیاد شهید انقلاب اسلامی
تاریخ: 20/10/1383 شماره دادنامه: 531
کلاسه پرونده: 81/30
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: خانم نسرین کجوری
موضوع شکایت و خواسته: ابطال ماده 14 و تبصره آن از آییننامه اجرائی قانون
واگذاری پرداخت حقوق و مزایای ماهانه وراث شهدا و مفقودین نیروهای مسلح جمهوری
اسلامی ایران و کارمندان کشوری به بنیاد شهید انقلاب اسلامی.
مقدمه:
شاکی بشرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، در ماده واحده قانون واگذاری پرداخت
حقوق و مزایای ماهانه وراث شهدا ومفقودین ... آمده است «از تاریخ تصویب این قانون
پرداخت حقوق مستمری و مزایای مستمر ماهانه وراث پرسنل نیروهای مسلح و کارمندان
کشوری که بعد از به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی شهید یا مفقود شده یا میشوند به
بنیاد شهید انقلاب اسلامی محول میگردد. در تبصره 5 ماده فوقالاشاره تصریح شده
است، انجام خدمات رفاهی و برقراری امتیازاتی که بموجب قوانین و مقررات استخدامی
موجود به این قبیل مستمریبگیران تعلق میگیرد کماکان بهعهده دستگاه متبوع
اینگونه کارمندان خواهد بود در صورتی که بنیاد شهید انقلاب اسلامی خدمات رفاهی
بیشتری را به وراث سایر شهدا و مفقودین ارائه نماید مستمری بگیران مذکور نیز از
آن بهرهمند خواهند شد. آییننامه اجرائی قانون فوقالاشاره در جلسه مورخ 15/5/65
هیأت وزیران به تصویب رسیده است و در ماده 15 و همچنین ماده 17 آن به موضوع خدمات
رفاهی و امتیازاتی که به وراث شهدا و مفقودین تعلق میگیرد پرداخته است و از حکم
تبصره 5 قانون تبعیت نموده است. ولی در ماده 14 آییننامه مواردی را تصویب نموده
است که ضمن مغایرت با
تبصره 5 قانون واگذاری با مفاد مواد 15 و 17 فوقالاشاره نیز منافات و مغایرت دارد
که متأسفانه موجب معطل ماندن اجراء برخی تسهیلات و خدمات به خانواده معظم شاهد
گردیده است. در ماده 14 اشعار میدارد، اعطاء کمکهای غیرنقدی مستمری و
وظیفهبگیران شهدا که برابر مقررات تبصره 56 قانون بودجه سال 63 و آییننامه
اجرائی آن پرداخت میشود با بنیاد شهید انقلاب اسلامی خواهد بود. هزینه مربوط به
سال 65 وسیله سازمان موضوع ماده یک این قانون به حساب بنیاد شهید انقلاب اسلامی
واریز خواهد شد. بنیاد شهید انقلاب اسلامی از سال 66 به بعد اعتبار مربوط به اجرای
این ماده را در بودجه خود پیشبینی خواهد نمود. تبصره «بنیاد شهید انقلاب اسلامی
موظف است پس از دریافت اعتبار موضوع این ماده حسب مورد نسبت به تهیه بن کمکهای
غیرنقدی و یا دفترچه کمکهای غیرنقدی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و تحویل آن
به مستمری یا وظیفهبگیران اقدام نماید». ملاحظه مینماید ماده 14 آییننامه
فوقالذکر و تبصره آن به عمومیت تبصره 5 قانون که بهطور کلی انجام خدمات رفاهی و
برقراری امتیازات را کماکان برعهده دستگاه متبوع گذارده بود خدشه وارد کرده است و
همچنین با مفاد مواد 15 و
17 آییننامه اجرائی مغایرت دارد و موجب ممانعت دستگاهها از ارائه برخی خدمت رفاهی
به خانواده معظم شاهد کارکنان دستگاه گردیده است از جمله این امر در حال حاضر موجب
محرومیت خانواده معظم شاهد نیروی مسلح از برخورداری از خدمات دفترچه اتکا گردیده
است. لذا درخواست ابطال ماده 14 آییننامه اجرائی و تبصره آن را خواهانم. معاون
دفتر امور حقوقی دولت در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 49811 مورخ 22/10/82
مبادرت به ارسال تصویرنامههای شماره 3575/82/723 مورخ 23/4/81 بنیاد شهید انقلاب
اسلامی و شماره 20/15/1140/24305 مورخ 3/9/82 وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح
نموده است. 1- در نامه معاون تعاون و امور مجلس بنیاد شهید انقلاب اسلامی آمده
است، از آنجایی که بنیاد شهید فاقد توانایی تأمین اعتبار لازم در این زمینه بوده
و از طرفی با تحولات اقتصادی کشور فروشگاههای زنجیرهای شاهد و 15 خرداد نیز همپای
این تحولات رشد کافی نداشته و از ارائه خدمات شایسته ناتوان گردیدهاند، لذا
شکایات متعددی از سوی خانوادههای شاهد دریافت گردیده است. بنیاد شهید انقلاب
اسلامی آمادگی کامل خود را در جهت همکاری و رفع مانع از انجام خواسته به حق و
قانونی خانواده
های شاهد اعلام و یادآور میشود رفع تناقض بین آییننامه اجرائی و اصل قانون
میتواند به صورت جدی راهگشا بوده و بخشهای مختلف نیروهای مسلح با تقبل سهم خویش
در مورد شهدا و مفقودین پرسنل تحت امر نسبت به احقاق حق بازماندگان این عزیزان
اقدام نماید که مسلماً در ارتقاء سطح روحیه افراد شاغل نیز تأثیر بسزایی خواهد
داشت. 2- در نامه معاون حقوقی و امور مجلس وزارت دفاع آمده است، تبصره ماده 14
آییننامه اجرائی موردنظر برخلاف مفاد آن ماده با عدول از حکم صدر تبصره 5 قانون،
بنیاد شهید انقلاب اسلامی را مکلف به اعطای دفترچه کمکهای غیرنقدی نیروهای مسلح
به وراث شهداء و مفقودین لشکری نموده است. در حالی که اعطای دفترچه غیرنقدی به
پرسنل نیروهای مسلح بهعنوان یکی از خدمات رفاهی ویژه ناشی از قوانین و مقررات خاص
نیروهای مسلح بوده و مختص پرسنل لشکری میباشد. نتیجه اینکه به نظر معاونت متبوع
تبصره ماده 14 آییننامه اجرائی قانون واگذاری پرداخت بر خلاف صدور تبصره 5 قانون
تهیه و تصویب گردید و خواسته شاکی در این خصوص وارد و مقرون به صحت میباشد. هیأت
عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسای شعب بدوی و رؤسا ومستشاران
شعب تجدیدنظر تشک
یل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بشرح آتی مبادرت بهصدور
رأی مینماید.
رأی هیأت عمومی
نظر به اینکه بموجب تبصره 5 ذیل ماده واحده قانون واگذاری پرداخت حقوق و مزایای
ماهانه وراث شهدا و مفقودین نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و کارمندان کشوری به
بنیاد شهید انقلاب اسلامی، انجام خدمات رفاهی و برقراری امتیازاتی که به موجب
قوانین و مقررات استخدامی موجود به مشمولین قانون مزبور تعلق میگیرد، کماکان
بهعهده دستگاه متبوع اینگونه کارمندان خواهد بود، بنابراین ماده 14 آییننامه
اجرائی قانون فوقالذکر و تبصره ذیل آن که پرداخت خدمات رفاهی کارکنان مزبور را به
سازمان دیگر محول نموده است، مغایر تبصره 5 ماده واحده فوقالذکر تشخیص و به موجب
قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال میگردد.