آیین نامه اجرایی بند (4) ماده (133) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی ، اجتماعی وفرهنگی جمهوری اسلامی ایران

آیین‌نامه
اجرایی بند (4) ماده (133) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی‌، اجتماعی وفرهنگی
جمهوری اسلامی ایران‌

شماره‌ : .7667ت 31906ه¨

تاریخ : 1384.02.14
وزارت مسکن و شهرسازی ـ وزارت کشور ـ سازمان ثبت اسناد و املاک کشور سازمان مدیریت
و
برنامه‌ریزی کشور ـ بنیاد مسکن انقلاب اسلامی‌
هیأت وزیران در جلسه مورخ 1384.2.7 بنا به پیشنهاد مشترک سازمان ثبت اسناد و املاک
کشور وبنیاد مسکن انقلاب اسلامی‌، موضوع نامه شماره 1.4.23771 مورخ 1383.9.8 و به
استناد بند (4) ماده‌(133) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی‌، اجتماعی و فرهنگی
جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب 1383 ـآیین‌نامه اجرایی بند (4) ماده یادشده را به شرح
زیر تصویب نمود:
"آیین‌نامه اجرایی بند (4) ماده (133) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی‌، اجتماعی
و
فرهنگی جمهوری اسلامی ایران‌"
ماده 1 ـ بنیاد مسکن انقلاب اسلامی موظف است در طول برنامه چهارم توسعه برای کلیه
روستاهایدارای شورای اسلامی و مراکز دهستانها و مراکز بخش روستایی‌، نقشه تفکیکی
وضع موجود بافت مسکونی‌روستا را به ترتیب اولویت به شرح زیر تهیه و به اداره ثبت
اسناد و املاکی که روستا در محدوده عمل آن قراردارد، ارسال نماید:
الف ـ نقشه باید حاوی ابعاد (طول و عرض‌)، مساحت‌، نوع کاربری ملک و مشخصات
متصرفان باشد.
ب ـ نقشه باید دو گونه تهیه شود:
1 ـ نقشه کلی بافت مسکونی روستا با مقیاس مناسب حاوی مراتب مذکور
2 ـ نقشه هر قطعه به صورت جداگانه با مقیاس مناسب حاوی اطلاعات یادشده‌.
نقشه‌های مزبور باید به امضای نماینده بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و عضو شورای
اسلامی روستا برسد.
ج ـ چنانچه روستا دارای طرح جامع یا هادی باشد، نقشه باید با تبعیت از آن تهیه
گردد.
د ـ نقشه تهیه شده نیازی به تایید مراجع دولتی ندارد.
ماده 2 ـ بنیاد مسکن انقلاب اسلامی حداقل بیست روز قبل از شروع عملیات نقشه
برداری‌، تاریخ نقشه‌برداری را از طریق آگهی در نشریه محلی و الصاق آن در معابر
روستا به اطلاع اهالی می‌رساند.
شورای اسلامی روستا مکلف به همکاری و ارایه اطلاعات لازم و امضای ذیل نقشه
می‌باشد.
تبصره 1 ـ بنیاد مسکن انقلاب اسلامی باید قبل از تهیه آگهی‌، جریان ثبتی پلاک مورد
اقدام را استعلام‌نموده و ادارات ثبت ظرف یک ماه موظف به ارسال پاسخ می‌باشند.
تبصره 2 ـ عدم همکاری و عدم امضای نقشه از سوی شورای اسلامی روستا مانع انجام کار
نخواهد بود.
ماده 3 ـ بنیاد مسکن انقلاب اسلامی نقشه تهیه شده را ضمن معرفی نماینده به طور
کتبی به اداره ثبت‌اسناد و املاک محل ارسال می‌نماید.
نماینده بنیاد مسکن انقلا ب اسلامی به نمایندگی از سوی روستاییان تا مرحله صدور و
اخذ سند مالکیت‌موضوع را پیگیری نماید.
ماده 4 ـ اداره ثبت اسناد و املاک محل پس از وصول نقشه‌، موضوع را به نماینده و
نقشه بردار ثبت‌ارجاع می‌دهد تا به اتفاق کارشناس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی که سمت
نمایندگی بنیاد را خواهد داشت‌،حداکثر ظرف دو ماه نسبت به تنظیم صورت مجلس تفکیکی
حاوی حدود، مساحت قطعات‌، نوع کاربری‌ملک و مشخصات متصرفان و نحوه تصرفات اقدام
نموده و به امضای نماینده و نقشه بردار ثبت و کارشناس‌(نماینده‌) بنیاد مسکن
انقلاب اسلامی برسد.
تبصره ـ در صورتی که نقشه با محل دارای اختلاف باشد، اصلاحات لازم در نقشه قید و
بعدا سوابق‌توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی اصلاح می‌گردد و اگر نقشه با محل دارای
اختلاف فاحش باشد، نقشه‌جهت اصلاح به بنیاد مسکن انقلاب اسلامی اعاده می‌گردد.
ماده 5 ـ در صورتی که طبق نقشه ارایه شده تعدادی از قطعات در طرح تعریض معابر قرار
گیرد، حدود ومساحت باقی مانده با قید مساحت مقداری که در تعریض قراردارد، در صورت
مجلس تفکیکی درج خواهدشد.
ماده 6 ـ در صورتی که محدوده مورد عمل دارای تحدید حدود باشد، اداره ثبت اسناد و
املاک بر اساسصورتجلسه تفکیکی تنظیمی نسبت به صدور سند مالکیت به نام متصرفانی که
طبق سوابق ثبتی دارای مدارکدال بر مالکیت اعم از مشاعی یا مفروزی باشند، اقدام
می‌نماید و نسبت به سایر موارد مراتب را به هیأتموضوع بند (2) ماده (133) قانون
برنامه چهارم توسعه ارجاع می‌دهد.
تبصره ـ اعتراضات نسبت به اصل و حدود موجود در پرونده‌های ثبتی‌، مانع صدور سند
مالکیت‌نخواهد بود.
ماده 7 ـ در هر واحد ثبتی هیأتی مرکب از رییس اداره ثبت اسناد و املاک و مدیر
بنیاد مسکن انقلاب‌اسلامی محل و یکی از قضات دادگستری به انتخاب رییس قوه قضاییه
تشکیل می‌شود و به ارجاعات ثبت درخارج از وقت اداری رسیدگی و رای مقتضی صادر
می‌نماید.
تبصره 1 ـ دبیرخانه این هیأت و همچنین محل تشکیل جلسات در اداره ثبت اسناد و املاک
محل‌خواهد بود.
تبصره 2 ـ دبیر هیأت از بین کارکنان ثبت اسناد و املاک محل توسط مدیر کل ثبت استان
انتخاب ومنصوب می‌گردد.
تبصره 3 - دبیر هیأت مکلف است آرای صادر شده را در دفتر ثبت آرا به ترتیب تاریخ‌،
ثبت و آمار آراو اسناد مالکیت صادر شده را در پایان هر ماه به اداره کل امور املاک
سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و بنیادمسکن انقلاب اسلامی مرکز ارسال نماید.
ماده 8 - در صورتی که معلوم شود در آرای صادر شده هیأت‌ها به علت سهو قلم‌، مطلبی
ساقط شده یااشتباه بینی رخ داده است یا در مبانی مستند رای اشتباهی پیش آمده باشد،
چنانچه رای اجرا نشده باشد،هیأت پس از بررسی‌، رای اصلاحی صادر می‌نماید، در این
صورت دبیر هیأت مکلف است مفاد رای‌اصلاحی را در دفتر آرا ثبت نموده و شماره و
تاریخ آن را در ملاحظات رای قبلی قید و به امضای اعضای‌هیأت رسانده و به واحد ثبتی
ابلاغ نماید.
در صورتی که رای اجرا شده باشد، مراتب اشتباه به هیأت نظارت ثبت استان گزارش
می‌شود.
تبصره ـ مرجع تجدید نظر نسبت به آرای هیأت نظارت‌، شورای عالی ثبت می‌باشد.
ماده 9 ـ هیأت موضوع ماده (7) این آیین‌نامه نسبت به ارجاعات ثبت به شرح زیر
رسیدگی و اقدام‌می‌نماید:
الف ـ در صورتی که محدوده مورد عمل درخواست ثبت نشده و یا تحدید حدود به عمل
نیامده باشد،حسب مورد رای به تنظیم اظهار نامه یا تحدید حدود قطعات به نام متصرفان
صادر می‌گردد تا با انتشار آگهی‌الصاقی در محل و تعیین شماره فرعی در صورت لزوم
نسبت به تحدید حدود قطعات و صدور سند مالکیت‌اقدام گردد.
تنظیم اظهارنامه نیازی به انتشار آگهیهای ماده (11) قانون ثبت (آگهیهای نوبتی‌)
ندارد.
ب ـ در صورتی که متصرف طبق سوابق ثبتی دارای مدرک دال بر مالکیت نباشد و یا در
تصرف یا مالکیت‌و یا حدود اختلاف باشد، موضوع به دو نفر کارشناسان امور ثبتی و
نقشه‌بردار اداره ثبت اسناد و املاک و یک‌نفر کارشناس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و
نماینده بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ارجاع می‌گردد تا با تحقیقاتمحلی و ملاحظه مدارک
نسبت به موضوع رسیدگی و نظریه مستدل خود را به هیأت اعلام نمایند.
هیأت پس از وصول نظریه کارشناسی با توجه به جمیع جهات رای مقتضی صادر می‌نماید.
رای صادر شده به ذی‌نفع یا طرفین حسب مورد ابلاغ می‌گردد تا در صورت عدم وصول
اعتراض ظرف‌بیست روز از تاریخ ابلاغ نسبت به اجرای آن اقدام شود.
تبصره ـ نماینده بنیاد مسکن انقلاب اسلامی باید جهت ادای توضیحات در محل حضور
داشته باشد.
ج - در صورت وصول اعتراض در مهلت مقرر، معترض به دادگاه محل وقوع ملک هدایت
می‌گردد تادادگاه خارج از نوبت به موضوع رسیدگی نماید.
معترض باید ظرف بیست روز دادخواست خود را به دادگاه تقدیم نماید و گواهی طرح دعوی
را به ثبت‌محل ارایه دهد، در غیر این صورت رای اجرا خواهد شد.
د ـ در صورتی که عرصه متصرفی موقوفه باشد و متصرف دارای اجاره نامه از متولی یا
اداره اوقاف باشد،سند مالکیت اعیان به نام او صادر و در غیر این صورت مراتب به
متولی یا اداره اوقاف حسب مورد اعلام تاپس از تنظیم اجاره نامه‌، مجوز صدور سند
مالکیت اعیان صادر گردد.
هـ - در صورتی که عرصه متصرفی متعلق به دولت یا سازمانها و مؤسسات و نهادهای عمومی
یا اشخاصحقیقی و حقوقی باشد، با دعوت از نماینده دستگاه صاحب عرصه یا اشخاص مذکور
به موضوع رسیدگی ورای مقتضی صادر می‌گردد.
و ـ چنانچه نسبت به حدود ملک در پرونده ثبتی اعتراضی از قبل وجود داشته است و
محدوده مورد عمل‌در محل‌، مورد اعتراض نباشد، این اعتراض در خصوص اجرای این
آیین‌نامه موثر نیست‌، ولی اگر محدوده‌مورد عمل در محل مورد اعتراض قرار گرفته
باشد، مراتب به طور کتبی یا به وسیله یک نوبت درج در یکی ازجراید محلی به معترض
ابلاغ می‌شود تا ظرف بیست روز دادخواست خود را به دادگاه محل تقدیم نماید وگواهی
طرح دعوی را به اداره ثبت محل ارایه دهد، در غیر این صورت اعتراض مذکور موثر
نخواهد بود.
ز ـ در صورتی که نشانی معترض و یا مالک معلوم نباشد، وقت رسیدگی به وسیله درج در
یکی از جرایدکثیرالانتشار آگهی می‌شود و از مالک یا صاحبان حق جهت شرکت در جلسات
دعوت می‌شود.
در صورت عدم مراجعه رای بر صدور سند مالکیت به نام متصرف صادر و مراتب دوباره آگهی
می‌شود تادر صورت عدم وصول اعتراض ظرف بیست روز از تاریخ انتشار آگهی سند مالکیت
به نام متصرف صادرشود و در صورت وصول اعتراض مطابق بند (ج‌) عمل می‌گردد.
ح ـ در روستاهایی که مشمول مقررات اصلاحات ارضی شده و عرصه بافت مسکونی آن جزء
محدودهاراضی زارعان می‌باشد، در صورتی که درخواست ثبتی نشده باشد، هیأت رای به
صدور سند مالکیت موردتصرف به استناد صورت جلسه تفکیکی به نام متصرف بدون انتشار
آگهی نوبتی و تحدیدی می‌نماید.
ماده 10 ـ چنانچه در حین انجام عملیات‌، روستای مورد عمل به شهر تبدیل شود،
اقدامات مطابق این‌آیین‌نامه ادامه خواهد یافت‌.
ماده 11 ـ سازمان ثبت اسناد و املاک کشور موظف است مقدمات معرفی اعضای قضایی و
ثبتی و دبیرهیأت‌های موضوع این آیین‌نامه را فراهم آورد.
دفتر مرکزی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی موظف است ترتیب معرفی اعضای بنیاد مسکن
انقلاب اسلامیرا فراهم آورد.
ماده 12 ـ دبیر هیأت هر واحد ثبتی موظف است پس از معرفی اعضای هیأت‌، در مدت بیست
روزنسبت به دعوت و تشکیل اولین جلسه هیأت اقدام و مراتب را جهت اطلاع به سازمان
ثبت اسناد و املاک‌کشور و دفتر مرکزی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی اعلام نماید.
ماده 13 ـ جلسات هیأت‌ها در خارج از وقت اداری حسب مورد در هر ماه ازچهار جلسه تا
دوازده‌جلسه تشکیل می‌گردد.
ماده 14 ـ به‌منظور نظارت بر نحوه اجرای ماده (133) قانون برنامه چهارم توسعه و
آیین‌نامه اجرایی آن‌هیأتی مرکب از دو نفر از معاونان مربوط و دو نفر از مدیران کل
ستادی و دو نفر از کارشناسان به انتخاب‌روسای سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در تهران تشکیل می‌گردد.
هیأت مذکور ضمن نظارت و پیگیری موضوعات مربوط حسب مورد می‌تواند نسبت به اعزام
گروه یاگروههای بازرسی اقدام نماید.
ماده 15 ـ چنانچه در اجرای تبصره (71) قانون برنامه دوم توسعه و ماده (140) قانون
برنامه سوم‌توسعه اقداماتی انجام شده باشد، ادامه عملیات مطابق این آیین‌نامه
خواهد بود.
ماده 16 ـ هزینه تهیه نقشه تفکیکی مطابق تعرفه‌ای که بنا به پیشنهاد بنیاد مسکن
انقلاب اسلامی به‌تصویب سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور خواهد رسید، از متقاضی
اخذ و به حساب مخصوصی که به‌همین منظور افتتاح می‌شود واریز خواهد شد و مطابق
دستورالعملی که به تصویب رییس بنیاد مسکن انقلاب‌اسلامی مرکز می‌رسد، با امضای
مدیر کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان و ذیحساب یا معاون ذیحسابی‌قابل پرداخت
می‌باشد.
تبصره ـ هزینه‌های مرتبط با تهیه نقشه برای متقاضیان موضوع ماده (19) از همین محل
قابل تأمین وپرداخت می‌باشد.
ماده 17 ـ هزینه‌های کارشناسی و مواد (4) و (9) هیأت حل اختلاف و هیأت منتخب مرکز
و بازرسان‌اعزامی و سایر هزینه‌ها برای هر جلد سند مالکیت که هر سال با پیشنهاد
مشترک سازمان ثبت اسناد و املاک‌کشور و دفتر مرکزی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به
تصویب هیأت وزیران می‌رسد، از مالک اخذ و به حسابمخصوصی که به همین منظور افتتاح
می‌شود، واریز و در پایان هر ماه با امضای رییس ثبت و ذیحساب یاعامل ذیحساب پرداخت
می‌شود.
تبصره 1 ـ مبلغ مذکور برای سال 1384 هشتاد هزار ریال تعیین می‌گردد.
تبصره 2 ـ نحوه و میزان وجوه پرداختی از محل مبلغ مقرردر این ماده طبق دستورالعملی
است که به‌تصویب رییس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور خواهد رسید.
تبصره 3 ـ هر یک از ادارات ثبت مکلفند همه ماهه برای دستورالعمل تبصره (2)
باقیمانده وجوهپرداختی از محل تبصره (1) را نسبت به پرونده هایی که منجر به صدور
سند مالکیت گردیده است‌، به شماره‌حسابی که در مرکز به‌منظور تأمین هزینه‌های ماده
(14) آیین‌نامه و جبران کسری هزینه‌های احتمالی برخی‌هیأت‌ها افتتاح می‌گردد،
واریز و نسخه‌ای از فیشهای مربوط را به اداره کل امور مالی و ذیحسابی سازمان
ثبت‌اسناد و املاک کشور ارسال نمایند.
تبصره 4 ـ برداشت از حساب مرکز حسب تشخیص رییس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با
امضای‌ذیحساب و یکی از اعضای هیأت مرکزی ماده (14) که توسط رئیس سازمان ثبت اسناد
و املاک کشورانتخاب می‌شود، مجاز خواهد بود.
تبصره 5 ـ هزینه‌های مرتبط با ماه (17) برای متقاضیان موضوع ماده (19) از همین محل
قابل تأمین‌وپرداخت می‌باشد.
ماده 18 ـ مشمولان ماده (133) قانون برنامه چهارم توسعه از ارزیابی ملک و پرداخت
حقوق ثبتی وهزینه تفکیک معاف می‌باشند ولی نقل و انتقالات بعدی شامل این معافیت
نخواهد بود.
ماده 19 ـ خانواده‌های تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره‌) و سازمان بهزیستی از
پرداخت هرگونه هزینه و مالیات و عوارض ناشی از اجرای ماده (133) قانون برنامه
چهارم توسعه معاف می‌باشند.
ماده 20 ـ چنانچه برای بعضی از قطعات واقع در محدوده عمل قبلاسند مالکیت مفروزی
صادر شده‌باشد، مالکان آن از شمول این قانون مستثنی هستند.
محمدرضا عارف - معاون اول رییس جمهور