آیین نامه اجرایی ماده (2) قانون جامع حمایت از حقوق معلولان
آییننامه اجرایی ماده (2) قانون جامع حمایت از حقوق معلولان
شماره : .14277ت 31960 ه¨
تاریخ : 1384.03.09
وزارت مسکن و شهرسازی ـ سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور
وزارت رفاه و تأمین اجتماعی
هیأتوزیران در جلسه مورخ 1384.3.4 بنا به پیشنهاد مشترک شماره 100.4778
مورخ1383.9.25 وزارتخانههای رفاه و تأمین اجتماعی و مسکن و شهرسازی و سازمان
مدیریت و برنامهریزیکشور و به استناد تبصره (4) ماده (2) قانون جامع حمایت از
حقوق معلولان ـ مصوب 1383ـ آییننامهاجرایی ماده یادشده را به شرح زیر تصویب نمود:
آییننامه اجرایی ماده (2) قانون جامع حمایت از حقوق معلولان
ماده 1- عبارات زیر در این آییننامه در معانی مشروح زیر به کار میروند:
الف - مناسب سازی:
اصلاح محیط و تدارک وسایل حمل و نقل است به طوری که افراد معلول قادر باشند تا
آزادانه و بدونخطر در محیط پیرامون خود اعم از اماکن عمومی، معابر، محیط شهری و
بینشهری و ساختمانهای عمومیحرکت کنند و از تسهیلا ت محیطی، اجتماعی، فرهنگی و
اقتصادی با حفظ استقلال فردی لازم بهرهمندشوند.
ب - دستگاههای مشمول این آییننامه:
کلیه وزارتخانهها، سازمانها، مؤسسات و شرکتهای دولتی و نهادهای عمومی و انقلابی .
پ - ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری برای معلولان:
ضوابط مصوب مورخ 1378.10.6 شورایعالی شهرسازی و معماری و اصلاحات بعدی آن برای
افرادمعلول و ناتوان .
ت - اماکن عمومی:
کلیه وزارتخانهها، مؤسسات و شرکتهای دولتی، اماکن ورزشی، پایانهها، فرودگاهها،
دانشگاهها، قطارهایشهری و برونشهری، مراکز تجاری، بانکها و خودپردازها،
بوستانها، معابر عمومی و نظایر آنها .
ماده 2- شهرداریهای سراسر کشور موظفند از صدور پروانه احداث و پایان کار برای
ساختمانها و اماکنعمومی و معابری که ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری برای
معلولان را رعایت نکرده باشند، خوددارینمایند.
تبصره - کلیه دستگاهها موظفند هنگام تنظیم بودجه سالانه خود اعتبارات مورد نیاز
مناسبسازی راپیشبینی و به سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور و دیگر مراجع ذیربط
پیشنهاد نمایند.
ماده 3- دستگاهها موظفند در طی یک برنامه سه ساله از زمان تصویب و ابلاغ این
آییننامه هر سالحداقل سی درصد (30%) از ساختمانهای عمومی وابسته را برای استفاده
معلولان، ضوابط و مقرراتشهرسازی و معماری برای معلولان مناسبسازی نمایند.
ماده 4- شهرداریهای سراسر کشور موظفند جهت مناسبسازی اماکن عمومی اقدامات زیر را
انجامدهند:
الف ـ مناسبسازی معابر عمومی با اولویت معابر اصلی و نزدیک به تقاطعها و همچنین
پارکها .
ب ـ تجهیز و نصب چراغها و علایم راهنمایی مناسب در معابر عمومی و برجستهسازی
سطوحپیادهروهای نزدیک به تقاطعها و همچنین پارکها.
پ ـ رفع موانع و تطبیق مقررات صدور پروانه با ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری
برای معلولان.
تبصره - اعتبار لازم برای اجرای این ماده و سایر مواردی که برعهده شهرداریها
گذاشته شده است ازمحل اعتبار مربوط تأمین میگردد.
ماده 5- کلیه شرکتها و سازمانهای حمل و نقل عمومی درونشهری و برونشهری موضوع این
آییننامهموظفند طی یک برنامه پنجساله نسبت به مناسبسازی اماکن عمومی خود
(ایستگاهها، بنادر و فرودگاهها) ووسایل حمل و نقل عمومی مربوط براساس ضوابط و
مقررات شهرسازی و معماری برای معلولان اقدام نمایند.
ماده 6- شرکتهای خودروساز داخلی موظفند استانداردهای لازم جهت ساخت وسایل نقلیه
عمومی بهمنظور استفاده معلولان و جانبازان را رعایت و نسبت به ساخت خودروهای شخصی
متناسب با وضعیتمعلولان و بنا به سفارش آنان یا دستگاههای ذیربط اقدام نمایند.
ماده 7- سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و
بنیاد شهید وامور ایثارگران موظفند با هماهنگی سازمان بهزیستی کشور نسبت به تولید
و پخش برنامههای آموزشی دررسانههای عمومی (ملی و استانی) برای ارتقای آگاهی
عمومی در زمینه مناسبسازی برای افراد دارایمعلولیت اقدام نمایند.
ماده 8- سازمان بهزیستی کشور موظف است به منظور پی گیری و ایجاد هماهنگیهای لا زم
برایمناسب سازی، ستاد هماهنگی و پیگیری مناسبسازی را با ترکیب زیر تشکیل دهد:
1ـ وزیر رفاه و تأمین اجتماعی یا معاون ذیربط او (رییس).
2ـ نماینده ثابت وزارت کشور .
3ـ نماینده ثابت وزارت مسکن و شهرسازی .
4ـ نماینده ثابت سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور .
5- نماینده ثابت وزارت راه و ترابری.
6- نماینده ثابت وزارت صنایع و معادن.
7- نماینده ثابت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
8- نماینده ثابت سازمان نوسازی،توسعه و تجهیز مدارس کشور.
9- نماینده ثابت بنیاد شهید و امور ایثارگران.
10ـ نماینده تشکلهای غیردولتی ایثارگران .
11- نماینده ثابت شورای هماهنگی تشکلهای غیردولتی معلولان.
تبصره - ستاد میتواند در صورت ضرورت نسبت به دعوت از سایر سازمانهای دولتی و
غیردولتی واشخاص صاحبنظر حسب مورد اقدام نماید.
ماده 9- نظارت بر اجرای این آییننامه در سراسر کشور با سازمان بهزیستی کشور بوده
و سازمان یادشده موظف است گزارش نظارتی خود را به هیأتوزیران منعکس نماید.
محمدرضاعارف - معاون اول رییسجمهور
شماره : .14277ت 31960 ه¨
تاریخ : 1384.03.09
وزارت مسکن و شهرسازی ـ سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور
وزارت رفاه و تأمین اجتماعی
هیأتوزیران در جلسه مورخ 1384.3.4 بنا به پیشنهاد مشترک شماره 100.4778
مورخ1383.9.25 وزارتخانههای رفاه و تأمین اجتماعی و مسکن و شهرسازی و سازمان
مدیریت و برنامهریزیکشور و به استناد تبصره (4) ماده (2) قانون جامع حمایت از
حقوق معلولان ـ مصوب 1383ـ آییننامهاجرایی ماده یادشده را به شرح زیر تصویب نمود:
آییننامه اجرایی ماده (2) قانون جامع حمایت از حقوق معلولان
ماده 1- عبارات زیر در این آییننامه در معانی مشروح زیر به کار میروند:
الف - مناسب سازی:
اصلاح محیط و تدارک وسایل حمل و نقل است به طوری که افراد معلول قادر باشند تا
آزادانه و بدونخطر در محیط پیرامون خود اعم از اماکن عمومی، معابر، محیط شهری و
بینشهری و ساختمانهای عمومیحرکت کنند و از تسهیلا ت محیطی، اجتماعی، فرهنگی و
اقتصادی با حفظ استقلال فردی لازم بهرهمندشوند.
ب - دستگاههای مشمول این آییننامه:
کلیه وزارتخانهها، سازمانها، مؤسسات و شرکتهای دولتی و نهادهای عمومی و انقلابی .
پ - ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری برای معلولان:
ضوابط مصوب مورخ 1378.10.6 شورایعالی شهرسازی و معماری و اصلاحات بعدی آن برای
افرادمعلول و ناتوان .
ت - اماکن عمومی:
کلیه وزارتخانهها، مؤسسات و شرکتهای دولتی، اماکن ورزشی، پایانهها، فرودگاهها،
دانشگاهها، قطارهایشهری و برونشهری، مراکز تجاری، بانکها و خودپردازها،
بوستانها، معابر عمومی و نظایر آنها .
ماده 2- شهرداریهای سراسر کشور موظفند از صدور پروانه احداث و پایان کار برای
ساختمانها و اماکنعمومی و معابری که ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری برای
معلولان را رعایت نکرده باشند، خوددارینمایند.
تبصره - کلیه دستگاهها موظفند هنگام تنظیم بودجه سالانه خود اعتبارات مورد نیاز
مناسبسازی راپیشبینی و به سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور و دیگر مراجع ذیربط
پیشنهاد نمایند.
ماده 3- دستگاهها موظفند در طی یک برنامه سه ساله از زمان تصویب و ابلاغ این
آییننامه هر سالحداقل سی درصد (30%) از ساختمانهای عمومی وابسته را برای استفاده
معلولان، ضوابط و مقرراتشهرسازی و معماری برای معلولان مناسبسازی نمایند.
ماده 4- شهرداریهای سراسر کشور موظفند جهت مناسبسازی اماکن عمومی اقدامات زیر را
انجامدهند:
الف ـ مناسبسازی معابر عمومی با اولویت معابر اصلی و نزدیک به تقاطعها و همچنین
پارکها .
ب ـ تجهیز و نصب چراغها و علایم راهنمایی مناسب در معابر عمومی و برجستهسازی
سطوحپیادهروهای نزدیک به تقاطعها و همچنین پارکها.
پ ـ رفع موانع و تطبیق مقررات صدور پروانه با ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری
برای معلولان.
تبصره - اعتبار لازم برای اجرای این ماده و سایر مواردی که برعهده شهرداریها
گذاشته شده است ازمحل اعتبار مربوط تأمین میگردد.
ماده 5- کلیه شرکتها و سازمانهای حمل و نقل عمومی درونشهری و برونشهری موضوع این
آییننامهموظفند طی یک برنامه پنجساله نسبت به مناسبسازی اماکن عمومی خود
(ایستگاهها، بنادر و فرودگاهها) ووسایل حمل و نقل عمومی مربوط براساس ضوابط و
مقررات شهرسازی و معماری برای معلولان اقدام نمایند.
ماده 6- شرکتهای خودروساز داخلی موظفند استانداردهای لازم جهت ساخت وسایل نقلیه
عمومی بهمنظور استفاده معلولان و جانبازان را رعایت و نسبت به ساخت خودروهای شخصی
متناسب با وضعیتمعلولان و بنا به سفارش آنان یا دستگاههای ذیربط اقدام نمایند.
ماده 7- سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و
بنیاد شهید وامور ایثارگران موظفند با هماهنگی سازمان بهزیستی کشور نسبت به تولید
و پخش برنامههای آموزشی دررسانههای عمومی (ملی و استانی) برای ارتقای آگاهی
عمومی در زمینه مناسبسازی برای افراد دارایمعلولیت اقدام نمایند.
ماده 8- سازمان بهزیستی کشور موظف است به منظور پی گیری و ایجاد هماهنگیهای لا زم
برایمناسب سازی، ستاد هماهنگی و پیگیری مناسبسازی را با ترکیب زیر تشکیل دهد:
1ـ وزیر رفاه و تأمین اجتماعی یا معاون ذیربط او (رییس).
2ـ نماینده ثابت وزارت کشور .
3ـ نماینده ثابت وزارت مسکن و شهرسازی .
4ـ نماینده ثابت سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور .
5- نماینده ثابت وزارت راه و ترابری.
6- نماینده ثابت وزارت صنایع و معادن.
7- نماینده ثابت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
8- نماینده ثابت سازمان نوسازی،توسعه و تجهیز مدارس کشور.
9- نماینده ثابت بنیاد شهید و امور ایثارگران.
10ـ نماینده تشکلهای غیردولتی ایثارگران .
11- نماینده ثابت شورای هماهنگی تشکلهای غیردولتی معلولان.
تبصره - ستاد میتواند در صورت ضرورت نسبت به دعوت از سایر سازمانهای دولتی و
غیردولتی واشخاص صاحبنظر حسب مورد اقدام نماید.
ماده 9- نظارت بر اجرای این آییننامه در سراسر کشور با سازمان بهزیستی کشور بوده
و سازمان یادشده موظف است گزارش نظارتی خود را به هیأتوزیران منعکس نماید.
محمدرضاعارف - معاون اول رییسجمهور