آیین نامه طبیعت گردی
آییننامه
طبیعت گردی
شماره : .27315ت33536هـ
تاریخ : 1384.05.05
سازمان حفاظت محیط زیست وزارت جهادکشاورزی
سازمان میراث فرهنگی و گردشگری
هیأت وزیران در جلسه مورخ 1384.5.2 بنا به پیشنهاد مشترک وزارت جهادکشاورزی،
سازمانحفاظت محیط زیست و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری موضوع نامه شماره
4116ـ841.1 مورخ1384.4.21 سازمان حفاظت محیط زیست و به استناد اصل یکصد و سی و
هشتم قانون اساسی جمهوریاسلامی ایران آییننامه طبیعت گردی را به شرح زیر تصویب
نمود:
آییننامه طبیعت گردی
ماده 1 منظور از طبیعت گردی (اکوتوریسم) عبارت است از برآوردن تمنیات و تمایلا ت
خردمندانه وانسانی گردشگران طبیعت در محیطی طبیعی، فرهنگی، آموزشی و غیرمصرفی و
به صورت پایدار و در حدظرفیت قابل تحمل با حداقل تاثیر منفی بر محیط طبیعی و
فرهنگی تحت شرایط و ضوابطی که ضمن حفظمحیط زیست و فرهنگ بومی و ارزشهای آن،
امکان رشد اقتصادی و محلی را فراهم آورد.
ماده 2 به منظور سیاستگذاری و هماهنگی در زمینه توسعه طبیعت گردی و تسهیل و هدایت
فعالیتها وامور مندرج در این مقررات کمیته ملی طبیعت گردی (اکوتوریسم) مرکب از
معاونین وزارت جهادکشاورزیسازمان حفاظت محیط زیست و سازمان میراث فرهنگی و
گردشگری و یک نفر از متخصصین مجربطبیعت گردی کشور به پیشنهاد سازمان میراث فرهنگی
و گردشگری و تایید نمایندگان دو دستگاه دیگرتشکیل میشود.
ماده 3 - وظایف کمیته ملی طبیعت گردی به شرح زیر است:
الف - تدوین سیاستهای توسعه طبیعت گردی در کشور.
ب- هماهنگی بین دستگاههای ذی ربط در امر اکوتوریسم به منظور فراهم کردن زمینه
توسعه گردشگریطبیعی در کشور.
ج- معرفی مناطق و محدوده های مستعد طبیعت گردی در محیط ها و نقاط مناسب جنگلی،
کوهستانی ،مرتعی، بیابانی و دریایی.
د- تعیین ضوابط تاسیس مناطق نمونه طبیعت گردی هـ فراهم کردن زمینه سرمایه گذاری
بخشغیردولتی و جلب حمایت بخشهای دولتی و غیردولتی جهت تحقق اهداف و مقاصد مقرر در
این مقررات.
و- تشویق و ترویج فرهنگ طبیعت دوستی و طبیعت گردی و اجرای برنامه های آموزشی و
اطلاع رسانیدر این زمینه.
ز- تصویب شرایط و دستورالعملهای تخصصی و فنی و مؤسسات طبیعت گردی و تایید صلا حیت
ونظارت بر نحوه فعالیت آنها.
ح- حمایت و پشتیبانی از مؤسسات دارای مجوز فعالیت طبیعت گردی و کانونها و جوامع
محلی وغیردولتی واجد صلاحیت و فعال در این زمینه.
ط- هماهنگی و نظارت و پیگیری به منظور پیشنهاد و تخصیص اعتبارات موردنیاز اجرای
برنامه هایطبیعت گردی.
ی- فراهم کردن زمینه استفاده از منابع مالی موضوع ماده (11) قانون تشکیل سازمان
میراث فرهنگی وگردشگری و توسعه طبیعت گردی.
ک- پیشنهاد ضوابط و پیگیری برنامه ریزی و طراحی جهت احیاء مناطق مستعد طبیعتگردی
که در حالحاضر تخریب شده و یا به مصارف دیگری اختصاص یافته اند.
ل- اجرای سایر وظایف و اختیارات که در این مقررات برای کمیته ملی تعیین شده است.
تبصره- تصمیمات کمیته ملی طبیعت گردی به اتفاق آراء صورت می گیرد.
آییننامه داخلی و زمان و نحوه تشکیل و اداره جلسات و ابلاغ تصمیمات و محل
دبیرخانه و وظایف آنمطابق دستورالعملی خواهد بود که توسط کمیته ملی طبیعت گردی
تهیه و به تایید روسای سازمانهای مذکوردر این آییننامه می رسد.
ماده 4- برنامه طبیعت گردی شامل موارد زیر می شود:
الف- طبیعت گردی متمرکز که از طریق استقرار در مراکز اقامتی و مرکز بازدیدکنندگان
یا بازدیدهایچندروزه صورت می گیرد.
ب- طبیعت گردی غیر متمرکز متضمن بازدیدهای کوتاه مدت با وسایل و امکانات غیرثابت
میباشد.
تبصره- ایجاد هرگونه تاسیسات و امکانات اقامتگاهی و گردشگری از قبیل کمپینگ و
چادر و سایرتسهیلات باید هماهنگ با شرایط محیط و خصوصیات طبیعی و فرهنگی منطقه
بوده و با رعایت ضوابط ومقررات مربوط به تایید کمیته ملی گردشگری رسیده و مجوز
لازم اخذ شده باشد.
ایجاد تاسیسات و امکانات مذکور در مناطق چهارگانه موکول به کسب مجوز سازمان حفاظت
محیطزیست میباشد.
ماده 5- طرحهای طبیعت گردی با رعایت ضوابط و مقررات و تایید دستگاه مربوط ممکن
است دربخشهایی از مناطق زیر که دارای جاذبه های و ویژگیهای خاص طبیعت گردی باشند
تهیه و پس از تصویبکمیته ملی به مرحله اجرا درآیند:
الف- منابع طبیعی ملی تحت اختیار و مدیریت سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری
کشور.
ب- مناطق چهارگانه و تالابها و مناطق شکار ممنوع تحت اختیار و مدیریت سازمان
حفاظت محیطزیست.
ج - مناطق دارای جاذبه های طبیعی واقع در محدوده های فرهنگی، تاریخی و باستانی
تحت اختیارسازمان میراث فرهنگی و گردشگری.
5 - محدوده های مناسب واقع در املاک و مستثنیات قانونی اشخاص با رعایت حقوق ایشان
که امکان واستعداد لازم جهت اجرای برنامه طبیعت گردی را داشته باشند.
و سایر مناطقی که دارای جاذبه های طبیعت گردی بوده و در حال حاضر تخریب شده و یا
به کاربردهایدیگری اختصاص یافته اند، پس از احیاء و یا تغییر در شیوه بهره برداری
به طرح های موضوع این مادهاختصاص می یابند.
ماده 6 - اجرای برنامه های گردشگری باید تحت نظر و راهنمایی، راهنمایان گردشگری
که صلاحیتآنان به تایید سازمان میراث فرهنگی و گردشگری می رسد، صورت می گیرد.
تبصره شرایط و ضوابط تخصصی و فنی راهنمایان گردشگری و مؤسسات طبیعت گردی توسط
کمیتهملی گردشگری تعیین خواهد شد.
ماده 7- اجرای طرحها و پروژه های بزرگ گردشگری طبعیی باید براساس مصوبه شماره 237
مورخ1381.3.21 شورای عالی حفاظت محیط زیست مورد ارزیابی زیست محیطی قرار گیرد.
ضوابط ارزیابی طرحها و پروژه های یادشده توسط سازمان حفاظت محیط زیست تهیه و ابلاغ
خواهدشد.
ماده 8- اجرای برنامه های شکار و صید در کشور کماکان تابع مقررات و ضوابط سازمان
حفاظت محیطزیست میباشد ولی صلاحیت متقاضیان و موسساتی که مبادرت به تنظیم و
اجرای برنامه شکار برایخارجیان در ایران می نمایند باید از جهت فنی به تایید
کمیته ملی گردشگری نیز برسد.
ماده 9- سازمان حفاظت محیط زیست موظف است در امر سرمایه گذاری بخشهای غیردولتی به
منظورافزایش جمعیت حیات وحش از طریق تکثیر و پرورش جانوران وحشی و صدور پروانه های
شکار درمناطق مصوب کمیته ملی تسریع و همکاری لازم را وفق قانون و مقررات شکار و
صید آییننامه اجراییمربوط به عمل آورد.
محمدرضا عارف - معاون اول رییسجمهور
طبیعت گردی
شماره : .27315ت33536هـ
تاریخ : 1384.05.05
سازمان حفاظت محیط زیست وزارت جهادکشاورزی
سازمان میراث فرهنگی و گردشگری
هیأت وزیران در جلسه مورخ 1384.5.2 بنا به پیشنهاد مشترک وزارت جهادکشاورزی،
سازمانحفاظت محیط زیست و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری موضوع نامه شماره
4116ـ841.1 مورخ1384.4.21 سازمان حفاظت محیط زیست و به استناد اصل یکصد و سی و
هشتم قانون اساسی جمهوریاسلامی ایران آییننامه طبیعت گردی را به شرح زیر تصویب
نمود:
آییننامه طبیعت گردی
ماده 1 منظور از طبیعت گردی (اکوتوریسم) عبارت است از برآوردن تمنیات و تمایلا ت
خردمندانه وانسانی گردشگران طبیعت در محیطی طبیعی، فرهنگی، آموزشی و غیرمصرفی و
به صورت پایدار و در حدظرفیت قابل تحمل با حداقل تاثیر منفی بر محیط طبیعی و
فرهنگی تحت شرایط و ضوابطی که ضمن حفظمحیط زیست و فرهنگ بومی و ارزشهای آن،
امکان رشد اقتصادی و محلی را فراهم آورد.
ماده 2 به منظور سیاستگذاری و هماهنگی در زمینه توسعه طبیعت گردی و تسهیل و هدایت
فعالیتها وامور مندرج در این مقررات کمیته ملی طبیعت گردی (اکوتوریسم) مرکب از
معاونین وزارت جهادکشاورزیسازمان حفاظت محیط زیست و سازمان میراث فرهنگی و
گردشگری و یک نفر از متخصصین مجربطبیعت گردی کشور به پیشنهاد سازمان میراث فرهنگی
و گردشگری و تایید نمایندگان دو دستگاه دیگرتشکیل میشود.
ماده 3 - وظایف کمیته ملی طبیعت گردی به شرح زیر است:
الف - تدوین سیاستهای توسعه طبیعت گردی در کشور.
ب- هماهنگی بین دستگاههای ذی ربط در امر اکوتوریسم به منظور فراهم کردن زمینه
توسعه گردشگریطبیعی در کشور.
ج- معرفی مناطق و محدوده های مستعد طبیعت گردی در محیط ها و نقاط مناسب جنگلی،
کوهستانی ،مرتعی، بیابانی و دریایی.
د- تعیین ضوابط تاسیس مناطق نمونه طبیعت گردی هـ فراهم کردن زمینه سرمایه گذاری
بخشغیردولتی و جلب حمایت بخشهای دولتی و غیردولتی جهت تحقق اهداف و مقاصد مقرر در
این مقررات.
و- تشویق و ترویج فرهنگ طبیعت دوستی و طبیعت گردی و اجرای برنامه های آموزشی و
اطلاع رسانیدر این زمینه.
ز- تصویب شرایط و دستورالعملهای تخصصی و فنی و مؤسسات طبیعت گردی و تایید صلا حیت
ونظارت بر نحوه فعالیت آنها.
ح- حمایت و پشتیبانی از مؤسسات دارای مجوز فعالیت طبیعت گردی و کانونها و جوامع
محلی وغیردولتی واجد صلاحیت و فعال در این زمینه.
ط- هماهنگی و نظارت و پیگیری به منظور پیشنهاد و تخصیص اعتبارات موردنیاز اجرای
برنامه هایطبیعت گردی.
ی- فراهم کردن زمینه استفاده از منابع مالی موضوع ماده (11) قانون تشکیل سازمان
میراث فرهنگی وگردشگری و توسعه طبیعت گردی.
ک- پیشنهاد ضوابط و پیگیری برنامه ریزی و طراحی جهت احیاء مناطق مستعد طبیعتگردی
که در حالحاضر تخریب شده و یا به مصارف دیگری اختصاص یافته اند.
ل- اجرای سایر وظایف و اختیارات که در این مقررات برای کمیته ملی تعیین شده است.
تبصره- تصمیمات کمیته ملی طبیعت گردی به اتفاق آراء صورت می گیرد.
آییننامه داخلی و زمان و نحوه تشکیل و اداره جلسات و ابلاغ تصمیمات و محل
دبیرخانه و وظایف آنمطابق دستورالعملی خواهد بود که توسط کمیته ملی طبیعت گردی
تهیه و به تایید روسای سازمانهای مذکوردر این آییننامه می رسد.
ماده 4- برنامه طبیعت گردی شامل موارد زیر می شود:
الف- طبیعت گردی متمرکز که از طریق استقرار در مراکز اقامتی و مرکز بازدیدکنندگان
یا بازدیدهایچندروزه صورت می گیرد.
ب- طبیعت گردی غیر متمرکز متضمن بازدیدهای کوتاه مدت با وسایل و امکانات غیرثابت
میباشد.
تبصره- ایجاد هرگونه تاسیسات و امکانات اقامتگاهی و گردشگری از قبیل کمپینگ و
چادر و سایرتسهیلات باید هماهنگ با شرایط محیط و خصوصیات طبیعی و فرهنگی منطقه
بوده و با رعایت ضوابط ومقررات مربوط به تایید کمیته ملی گردشگری رسیده و مجوز
لازم اخذ شده باشد.
ایجاد تاسیسات و امکانات مذکور در مناطق چهارگانه موکول به کسب مجوز سازمان حفاظت
محیطزیست میباشد.
ماده 5- طرحهای طبیعت گردی با رعایت ضوابط و مقررات و تایید دستگاه مربوط ممکن
است دربخشهایی از مناطق زیر که دارای جاذبه های و ویژگیهای خاص طبیعت گردی باشند
تهیه و پس از تصویبکمیته ملی به مرحله اجرا درآیند:
الف- منابع طبیعی ملی تحت اختیار و مدیریت سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری
کشور.
ب- مناطق چهارگانه و تالابها و مناطق شکار ممنوع تحت اختیار و مدیریت سازمان
حفاظت محیطزیست.
ج - مناطق دارای جاذبه های طبیعی واقع در محدوده های فرهنگی، تاریخی و باستانی
تحت اختیارسازمان میراث فرهنگی و گردشگری.
5 - محدوده های مناسب واقع در املاک و مستثنیات قانونی اشخاص با رعایت حقوق ایشان
که امکان واستعداد لازم جهت اجرای برنامه طبیعت گردی را داشته باشند.
و سایر مناطقی که دارای جاذبه های طبیعت گردی بوده و در حال حاضر تخریب شده و یا
به کاربردهایدیگری اختصاص یافته اند، پس از احیاء و یا تغییر در شیوه بهره برداری
به طرح های موضوع این مادهاختصاص می یابند.
ماده 6 - اجرای برنامه های گردشگری باید تحت نظر و راهنمایی، راهنمایان گردشگری
که صلاحیتآنان به تایید سازمان میراث فرهنگی و گردشگری می رسد، صورت می گیرد.
تبصره شرایط و ضوابط تخصصی و فنی راهنمایان گردشگری و مؤسسات طبیعت گردی توسط
کمیتهملی گردشگری تعیین خواهد شد.
ماده 7- اجرای طرحها و پروژه های بزرگ گردشگری طبعیی باید براساس مصوبه شماره 237
مورخ1381.3.21 شورای عالی حفاظت محیط زیست مورد ارزیابی زیست محیطی قرار گیرد.
ضوابط ارزیابی طرحها و پروژه های یادشده توسط سازمان حفاظت محیط زیست تهیه و ابلاغ
خواهدشد.
ماده 8- اجرای برنامه های شکار و صید در کشور کماکان تابع مقررات و ضوابط سازمان
حفاظت محیطزیست میباشد ولی صلاحیت متقاضیان و موسساتی که مبادرت به تنظیم و
اجرای برنامه شکار برایخارجیان در ایران می نمایند باید از جهت فنی به تایید
کمیته ملی گردشگری نیز برسد.
ماده 9- سازمان حفاظت محیط زیست موظف است در امر سرمایه گذاری بخشهای غیردولتی به
منظورافزایش جمعیت حیات وحش از طریق تکثیر و پرورش جانوران وحشی و صدور پروانه های
شکار درمناطق مصوب کمیته ملی تسریع و همکاری لازم را وفق قانون و مقررات شکار و
صید آییننامه اجراییمربوط به عمل آورد.
محمدرضا عارف - معاون اول رییسجمهور