آیین نامه اجرایی ماده (194) تنفیذی قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران موضوع ماده (94) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران

آیین‌نامه اجرایی ماده (194) تنفیذی قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی‌، اجتماعی و
فرهنگی جمهوری اسلامی ایران موضوع ماده (94) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی‌،
اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران

شماره‌ : .27948ت‌33417هـ

تاریخ : 1384.05.08
وزارت بهداشت‌، درمان و آموزش پزشکی - وزارت جهاد کشاورزی
هیأت وزیران در جلسه مورخ 1384.4.8 بنا به پیشنهاد وزارت بهداشت‌، درمان و آموزش
پزشکی و به‌استناد ماده (194) تنفیذی قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی‌، اجتماعی و
فرهنگی جمهوری اسلامی ایران‌موضوع ماده (94) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی‌،
اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران -مصوب 1383- آیین‌نامه اجرایی ماده یاد شده
را به شرح زیر تصویب نمود:

آیین‌نامه اجرایی ماده (194) تنفیذی قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی‌، اجتماعی و
فرهنگی جمهوری اسلامی ایران موضوع ماده (94) قانون برنامه چهارم توسعه
اقتصادی‌، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
ماده 1- تعاریف و مفاهیمی که در این آیین‌نامه به کار رفته اند عبارتند از:
الف - دستگاه نظارت‌: وزارت بهداشت‌، درمان و آموزش پزشکی‌، سازمان دامپزشکی کشور
و موسسه‌استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران است‌.
ب - تاییدیه بهداشتی‌: مجوزی است که مرجع صدور تاییدیه پس از حصول اطمینان از
تطبیق وضعیتواحدهای موضوع ماده (3) این آیین‌نامه با معیارهای بهداشتی اعلام شده
توسط دستگاه نظارت‌، صادر می‌نماید
پ - ممیزی خدمات بهداشتی‌: مشتمل بر بازدید و نظارت بهداشتی به کار واحدهای مشمول
موضوع ماده(3) این آیین‌نامه و تطبیق وضعیت آنها با معیارهای مصوب دستگاه نظارت
است‌.
ت - مرجع صدور تاییدیه بهداشتی‌: اشخاص حقیقی یا حقوقی هستند که صلاحیت آن‌ها حسب
موردتوسط دستگاه نظارت برای مدت معین تعیین می‌شود.
ث - متصدی‌: به فردی اطلاق می‌شود که مستاجر،مالک ،صاحب پروانه یا نماینده قانونی
اداره واحدهای‌موضوع ماده (3) این آیین‌نامه است‌.
ج - میدان دام کشتاری‌: محلی که دام‌های قابل کشتار به طور موقت در آن نگهداری
می‌شوند.
چ - میدان عرضه دام‌: محلی که تولید کنندگان دام‌، دام‌های خود را برای فروش در
آنجا عرضه می نمایند.
ح - مرکز پرورش دام‌: محل پرورش دام به منظور انواع بهره برداری‌، اصلاح نژاد و
قرنطینه‌.
خ - مرکز جمع آوری و نگهداری فراورده‌های خوردنی خام دامی‌: محلی که در آن
فراورده‌های خام دامی‌از قبیل گوشت‌، شیر و عسل به طور مستقیم یا پس از فراوری و
بسته بندی در شرایط مناسب ذخیره می‌شودتا در زمان مصرف به صورت بهداشتی عرضه شود.
ماده 2- کلیه مراکز تولید و توزیع مواد خوردنی‌، آشامیدنی‌، آرایشی و بهداشتی
همچنین مراکزی که دراین زمینه خدماتی ارایه می کنند،موظفند ضمن رعایت ضوابط
بهداشتی که از طرف دستگاه نظارت اعلام‌می‌شود، نسبت به اخذ تاییدیه بهداشتی از
مراجع صدور تاییدیه بهداشتی که صلاحیت آنها حسب مورد به‌وسیله دستگاه نظارت برای
مدت معین تایید شده است‌، اقدام کنند.
ماده 3 - واحدهای مشمول این آیین‌نامه عبارتند از:
الف - تمام کارگاه‌ها و کارخانه‌های تولید مواد خوردنی‌، آشامیدنی‌، آرایشی و
بهداشتی‌.
ب - تمام محلهای توزیع و عرضه انواع مواد خوردنی‌، آشامیدنی‌، آرایشی و بهداشتی و
مراکزی که درزمینه‌های یاد شده خدماتی ارایه می کنند مشتمل بر رستوران‌ها، اغذیه
فروشی‌ها، سوپرمارکت‌ها، قنادی‌ها،بستنی و آبمیوه‌فروشی‌ها، انواع پزندگی‌ها،
چلوکبابی‌ها، تالارهذیرایی‌، میوه و سبزی‌فروشی‌ها، سلف‌سرویس‌ها، فروشگاه‌های
مواد پروتیینی‌، استخرهای شنا، قهوه خانه‌ها، حمامها، آرایشگاه‌ها،
مسافرخانه‌ها،هتلها، مهدکودکها، سراهای سالمندان‌، بیمارستانها، آموزشگاه‌ها،
سینماها، پانسیونها، قصابی‌ها ومرغ‌فروشی‌ها، خواروبار و لبنیات فروشی‌ها و
نانوایی‌های سنتی و فانتزی‌.
پ - واحدها و وسایل حمل و نقل مواد خوردنی‌، آشامیدنی‌، آرایشی و بهداشتی‌،
انبارهای نگهداری موادغذایی و سردخانه‌ها.
ت - مراکزی که در زمینه دام و فراورده‌های خوردنی خام دامی فعالیت دارند از قبیل
مراکز پرورش دام وطیور و آبزیان‌، کشتارگاه‌ها، مراکز بسته بندی فراورده‌های خام
دامی‌، کارخانه‌های تولید خوراک دام‌، مراکزجمع آوری و نگهداری فراورده‌های خوراکی
خام دامی‌، میدان دام کشتاری‌، میدان عرضه دام .
ماده 4- مراحل اخذ و صدور تاییدیه بهداشتی عبارتست از:
الف - مراجعه متصدی و ارایه درخواست تاییدیه بهداشتی از مرجع صدور تاییدیه‌.
ب - تشکیل پرونده بهداشتی‌، بازدید، نمونه برداری و صدور تاییدیه بهداشتی و در
صورت وجود نقص‌،تعیین مهلت برای رفع نقص توسط مرجع صدور تاییدیه‌، در چارچوب ضوابط
و دستورالعملی که حسبمورد توسط دستگاه نظارت اعلام می‌شود.
پ - رفع نواقص اعلام شده و انطباق واحد با معیارهای بهداشتی توسط متصدی‌.
ت - بازدید مجدد و صدور تاییدیه بهداشتی توسط مرجع صدور تاییدیه‌.
ث - معرفی متصدی متخلف به دستگاه نظارت‌.
تبصره - تاییدیه بهداشتی واحدهای مشمول ماده (3) این آیین‌نامه در روستاها، توسط
مراکز بهداشتی‌درمانی و دامپزشکی روستایی به صورت رایگان صادر می‌شود.
ماده 5 - کلیه واحدهای موضوع ماده (3) این آیین‌نامه موظفند یکی از مراجع صدور
تاییدیه بهداشتی رابرای اخذ تاییدیه بهداشتی بر اساس ضوابطی که دستگاه نظارت شامل
مراحل نظارت ،اقتضائات‌محیطی‌محلی و منطقه‌ای و تعداد صنوف و حداقل دفعه‌های
بازدید اعلام می نماید اتخاب کنند و آن را به‌دستگاه نظارت اعلام نمایند0 ماده 6 -
دستگاه نظارت استان موظف است بر اساس پیچیدگی وظایف‌واحدهای تحت نظارت‌، حداقل
دفعه‌های مراجعه برای بازدید، وسعت جغرافیایی شهر محل استقرارواحدوسعت واحد مربوط
و سایر موارد ذی ربط با رعایت موارد زیر تعرفه نظارت هر صنف را تعیین و پس‌از
تصویب در کاگروه (کمیته‌) بهداشت استان به واحدهای صدور تاییدیه بهداشتی جهت اجرا
ابلاغ نماید:
الف - تعرفه هر بازدید برای واحدهای موضوع ماده (3) این آیین‌نامه که دارای کمتر
از ده نفر شاغل باشندبا توجه به شهر محل استقرار حد اکثر به میزان چهل و پنج هزار
(45000) ریال و بیش از ده نفر تا هفتاد هزار(70.000) ریال است‌.
ب - هزینه نمونه برداری و آزمایش‌های مربوط از مواد غذایی و آب استخرها و حمامها
برای آزمایش‌میکربی حسب مورد توسط متصدی پرداخت می‌شود.
پ - دستورالعمل هماهنگی و نظارت بر چگونگی تعیین تعرفه در سطح کشور بر اساس این
ماده توسط‌وزارتخانه‌های بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی و جهاد کشاورزی با هماهنگی
وزارت بازرگانی تهیه و به‌واحدهای استانی ابلاغ می‌شود.
ماده 7 - وظایف متصدیان واحدهای موضوع ماده (3) این آیین‌نامه عبارتست از:
الف- رفع نواقص اعلام شده توسط مرجع صدور تاییدیه‌.
ب - پرداخت تعرفه در چارچوب ضوابط مقرر در ماده (6) این آیین‌نامه‌.
پ - نصب کارت تاییدیه بهداشتی در محل کار، به نحوی که در معرض دید عموم باشد.
ماده 8 - وظایف مرجع صدور تاییدیه عبارتست از:
الف - تشکیل پرونده‌، بهداشتی برای واحد تحت نظارت‌.
ب - بازدید، نمونه برداری و آزمایش‌.
پ - تعیین مهلت برای رفع نقص طبق دستورالعمل دستگاه نظارت‌.
ت - صدور تاییدیه بهداشتی در صورت انطباق وضعیت واحد مورد نظر با معیارهای بهداشتی
مصوب‌دستگاه نظارت از قبیل بهداشت محیط‌، بهداشت مواد غذایی‌، بهداشت هوا، ابزار
کار، بهداشت فردی و امورایمنی‌.
ث - اعلام موارد تخلف به دستگاه نظارت در صورت عدم رفع نقص‌.
ج - ارسال گزارش عملکرد سه ماهه واحدهای تحت پوشش به دستگاه نظارت‌.
تبصره 1 - کلیه بازدیدهای موضوع بند (ب‌) این ماده‌، طبق برنامه زمان بندی‌شده یا
به صورت اتفاقی‌حسب تشخیص مرجع صدور تاییدیه انجام می‌شود و گزارش آن در پرونده
بهداشتی متصدی در مرجع‌صدور تاییدیه پس از امضای متصدی نگهداری می‌شود تا در صورت
لزوم‌، در اختیار دستگاه نارت قرارگیرد.
تبصره 2 ـ آزمایشگاههای کنترل مواد غذایی و بهداشتی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی برای
تکمیل‌اقدامات کنترل و نظارت گروههای نظارت و ممیزی تأسیس می‌گرددو ضوابط آن توسط
وزارت بهداشت‌،درمان و آموزش پزشکی اعلام خواهد شد.
ماده 9 - وظایف دستگاه نظارت عبارتست از:
الف - تهیه دستورالعملهای مورد نظر، شامل حدود نظارت مرجع صدور تاییدیه .
ب - بررسی‌، تعیین و اعلام مراجع صدور تاییدیه بهداشتی به واحدهای موضوع ماده (3)
این آیین‌نامه به‌صورت مقتضی‌.
پ - نظارت بر فعالیت مراجع صدور تاییدیه‌.
ت - رسیدگی به شکایات متصدیان در خصوص تخلفات احتمالی مراجع صدور تاییدیه‌.
ث - ارزشیابی سالیانه واحدها بر اساس گزارش مراجع صدور تاییدیه .
ماده 10 - مقاطع زمانی اخذ تاییدیه بهداشتی به شرح زیر است‌:
الف - کارخانه‌ها و کارگاه‌های تولید مواد غذایی فاسد شدنی و خوراک دام و طیورهر
شش ماه یک بار
ب - کارخانه‌ها و کارگاه‌های تولید مواد خوردنی‌، آشامیدنی‌، آرایشی و بهداشتی
سالیانه یک بار
پ - مراکز توزیع و عرضه مواد غذایی فساد پذیر، آبمیوه گیری‌هاهر چهار ماه یک‌بار
ت - استخرهای شنا و سونا هر سه ماه یک بار
ث - سایر مراکز تهیه‌، توزیع و عرضه مواد غذایی‌، مسافرخانه‌ها، قهوه خانه‌ها،
آرایشگاه‌ها، حمام‌ها،مهدکودک‌ها، سراهای سالمندان‌، پانسیون‌ها، بیمارستان‌ها،
سینماها و سایر اماکن و مراکز مشمول بند (ب‌)ماده (3) این آیین‌نامه هر شش ماه یک
بار
ج - مراکز پرورش دام‌، میدان دام کشتاری و میدان عرضه دام هر شش ماه یک بار
چ - مراکز بسته بندی فراورده‌های خوردنی دام‌، مراکز عرضه فراورده‌های خوردنی‌خام
دامی هرسه ماه یک‌بار
خ - واحدها و وسایل حمل ونقل انواع موادخوردنی فاسد شدنی وخوراک دام و طیورهر شش
ماه یک‌بار
خ - واحدها و وسایل حمل و نقل سایر مواد خوردنی و آشامیدنی سالیانه یک بار
تبصره - مدت اعتبار تاییدیه بهداشتی صادرشده در هر مقطع زمانی تا پایان همان مقطع
بوده ومتصدیان واحدهای ذی ربط موظف به اخذ تاییدیه برای مقطع زمانی بعدی هستند.
ماده 11 - کارشناسان ممیزی بهداشتی و مدیر عامل شرکت ممیزی بهداشتی باید دارای
تحصیلات‌دانشگاهی لیسانس یا بالاتر در یکی از رشته‌های گروه بهداشت‌، دامپزشکی‌،
داروسازی‌، صنایع غذایی وتغذیه باشند شرکت‌های ممیزی بهداشتی باید دارای حداقل سه
نفر کادر فنی با شرایط یاد شده باشند که یک‌نفر از آن‌ها به عنوان مدیر عامل و
مسوول انجام وظیفه می نماید.
تبصره 1 - با توجه به ماهیت بهداشت محیطی کار، یک نفر از سه نفر اعضای فنی شرکت
ممیزی بایددارای مدرک تحصیلی کارشناسی یا بالاتر در رشته بهداشت محیط و دو سال
سابقه کار مفید اجرایی در این‌رشته باشد.
تبصره 2 - کارشناس ممیزی بهداشتی که مرجع صدور تاییدیه قرار می گیرد، باید دارای
شرایط کادرفنی و دارای حداقل دو سال سابقه کار مفید اجرایی باشد.
تبصره 3 - کارکنان دستگاه نظارت نمی توانند به عنوان کارشناس ممیزی یا عضو شرکت
ممیزی‌بهداشتی فعالیت نمایند.
ماده 12 - مرجع صدور تاییدیه بهداشتی موظف است در صورت مشاهده تخلف عمده در متصدی
که‌تاثیر مستقیم بر سلامت ماده غذایی و بهداشتی داشته باشد، مراتب را بلا فاصله به
دستگاه نظارت اعلام‌نماید.
ماده 13 - چنانچه متصدیان هر یک از واحدهای موضوع ماده (3) این آیین‌نامه‌، به
دلیل عدم اقدام به‌موقع یا فقدان صلاحیت‌، نتوانند در طول یک مقطع زمانی موضوع
ماده (10) این آیین‌نامه‌، موفق به اخذتاییدیه بهداشتی شوند، دستگاه نظارت ذی ربط
موظف است با دستور کتبی واخطار 48 ساعته و نصب‌تابلوی علت تعطیل‌، نسبت به تعطیل
موقت واحد یا توقف وسیله نقلیه برای مدت حداقل یک هفته اقدام‌نماید.
تبصره - بازگشایی و فعالیت مجدد واحدهای موضوع ماده (13) این آیین‌نامه که به لحاظ
عدم رفع نقص‌یا فقدان صلاحیت به طور موقت تعطیل شده اند منوط به رفع تمام نواقص و
اخذ مجدد تاییدیه بهداشتی ازمرجع صدور تاییدیه است‌.
ماده 14 - دستگاه نظارت مکلف است بر اساس گزارش عملکرد که توسط مراجع صدور
تاییدیه‌بهداشتی تهیه می‌شود، نسبت به ارزشیابی و تعیین درجه بهداشتی واحدهای
موضوع ماده (3) این آیین‌نامه‌اقدام نموده و مراتب را به طور مقتضی و در مقاطع
مشخص به اطلاع عموم برساند.
ماده 15 - دستگاه نظارت به طور مستمر بر عملکرد مراجع صدور تاییدیه نظارت می کند و
در صورت‌مشاهده هر گونه تخلف ضمن تذکر کتبی می تواند نسبت به لغو پروانه فعالیت به
صورت موقت یا دایم اقدام‌نماید و در صورت ضرورت مراتب را به مراجع قضایی ذی ربط
اعلام نماید.
محمدرضا عارف - معاون اول رییس‌جمهور