سیاستهای ارتقاء مشارکت زنان در آموزش عالی

سیاستهای ارتقاء مشارکت زنان در
آموزش عالی

مصوب پانصد و هفتادمین جلسه مورخ 26/07/1384 شورای عالی انقلاب فرهنگی

شرح:
شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه 570 مورخ 26/7/84، سیاستهای ارتقاء مشارکت زنان
در آموزش عالی را به شرح ذیل تصویب نمود:

مقدمه
زنان کشور ما نیمی از افراد جامعه را تشکیل می‌دهند و سازندگان و پرورش دهندگان
نسل‌های آینده‌اند و منبع انسانی بالقوه مهمی در توسعه علمی، اجتماعی و فرهنگی
کشور محسوب می شوند بنابراین باید در نظر گرفتن جایگاهشان در نظام اسلامی و شناخت
موقعیت کنونی آنان به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود تا امکان پرورش کامل استعدادهایشان
مهیا شود و با کاهش فاصله قابلیت‌های علمی زنان و مردان، بسیاری از مشکلات فرهنگی
ـ اجتماعی و اقتصادی را حل نمود و از طرفی تمام اعضای خانواده و اجتماع در
بهره‌وری از آن سهیم خواهند شد. خوشبختانه در پرتو پیروزی انقلاب اسلامی ایران،
زمینه‌های مناسبی برای استقبال زنان به آموزش عالی فراهم شد و افق‌های تازه‌ای
برای ایفای نقش مؤثرتر زنان تحصیل کرده و متخصص در عرصه‌های مختلف گشوده شد. اما
علیرغم افزایش کمی و رشد آماری دانشجویان دختر در رقابت تنگاتنگ جهت ورود به
دانشگاه، مشکلاتی در چشم انداز آینده آموزش عالی زنان و بهره‌گیری از توانمندیهای
آنان دیده می‌شود که شورای عالی انقلاب فرهنگی بر همین اساس سیاستهای ارتقاء
مشارکت زنان در آموزش عالی را به شرح ذیل تصویب نموده است:

فصل اول: اهداف
1) ارتقاء سطح فرهنگی، تعمیق باورهای دینی و رشد فرهنگ عفاف و فضائل اخلاقی و
حرفه‌ای
2) ایجاد فرصت و امکانات عادلانه و رفع تبعیضات ناروا در تربیت نیروی متخصص زن به
منظور بهره‌گیری از تخصص آنان در توسعه و تعالی کشور
3) توسعه کمی و کیفی آموزش عالی زنان در کسب مدارج بالا
4) توسعه مشارکت زنان متخصص در سطح مختلف مدیریت آموزش عالی کشور
5) افزایش توانمندی‌ و کسب مهارتهای لازم برای زنان جهت ایفای مؤثرتر مسئولیتهای
فرهنگی، خانوادگی و اجتماعی زنان

فصل دوم: سیاستهای مربوط به برنامه‌های آموزشی
1) برنامه‌ریزی و اتخاذ تدابیر لازم جهت توسعه آموزش عالی زنان در کلیه سطوح علمی
دانشگاهها و مراکز آموزش عالی
2) افزایش کمی و کیفی سطح آموزش و مهارت‌های اختصاصی زنان، و تنوع بخشی به
رشته‌های دانشگاهی متناسب با نقش آفرینی آنان در عرصه‌های مختلف زندگی
3) اهتمام بر برنامه‌ریزی آموزشی و تدوین منابع درسی متناسب با نیازها و
نقش‌آفرینی‌های زنان در خانواده و اجتماع
4) اتخاذ تدابیر قانونی و آموزشی انعطاف پذیر و متناسب با مسئولیت‌های خانوادگی
زنان (همسری و مادری)
5) اتخاذ تدبیر مناسب جهت تحصیل دانشجویان دختر در دانشگاه‌های محل اقامت خود
6) توسعه کمی و کیفی رشته‌های تحصیلی و منابع درسی مربوط به زنان و خانواده به
منظور تبیین نظام مند مبانی اسلام در زمینه شخصیت، حقوق و مسئولیت‌های زنان و
خانواده
7) توسعه کمی و کیفی امکانات آموزش عالی برای دختران در نقاط محروم جهت رشد
استعداد آنها و دسترسی به سطوح بالای آموزشی

فصل سوم: سیاستهای مربوط به پژوهش و فن آوری
1) اتخاذ تدابیر مناسب جهت توسعه مشارکت اعضاء هیأت علمی و دانشجویان زن در
برنامه‌های تحقیقاتی دانشگاهها و مراکز پژوهشی
2) تخصیص بخشی از امکانات، اعتبارات پژوهشی، موضوعات و منابع تحقیقات به مسائل و
موضوعات مورد نیاز زنان
3) حمایت از محققین زن در بخش پژوهش و فن آوری و تلاش جهت رفع مشکلات آنان و بهبود
زندگی مادی و معنوی آنان
4) توسعه ارتباط علمی اعضاء هیأت علمی و محققین و دانشجویان تحصیلات تکمیلی زن به
دانشگاهها و مجامع علمی خارج از کشور
5) حمایت از تشکیل و توسعه انجمنهای علمی زنان
6) تخصیص امکانات علمی و پژوهشی مناسب جهت جذب نخبگان علمی زن
7) توسعه و ساماندهی واحدهای پژوهشی زنان به منظور ارتقاء وضعیت پژوهش
8) توسعه مشارکت اعضاء هیأت علمی و پژوهشگر زن در فعالیتهای مربوط به پارکهای فن
آوری و شهرکهای تحقیقاتی

فصل چهارم: سیاستهای مربوط به منابع انسانی
1) برنامه‌ریزی جامع و راهبردی در خصوص تربیت زنان متخصص و مورد نیاز جامعه در
راستای توسعه و تعالی کشور
2) ایجاد فرصت عادلانه با تأکید بر اصل تعهد و تخصص و شایسته‌سالاری در جذب و
بهره‌گیری از توانمندی‌های زنان متخصص در نظام مدیریتی به عنوان اعضای هیأت علمی
در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی
3) افزایش مشارکت اعضای هیأت علمی زن در برنامه‌ریزی آموزشی و فرهنگی
4) افزایش مشارکت اعضای هیأت علمی زن در برنامه‌ریزی آموزشی دانشگاهها
5) ارتقاء سطح علمی، آموزشی، پژوهشی و مدیریتی زنان در دانشگاهها از طریق دوره‌های
تخصصی، فرصت‌های مطالعاتی و … در کوتاه مدت و درازمدت
6) توسعه دانشگاهها و مراکز آموزش عالی خاص زنان

فصل پنجم: سیاستهای مربوط به امور فرهنگی ـ اجتماعی
1) توسعه آگاهیهای دینی و فرهنگی دانشجویان دختر در عقیده‌مندی و پای‌بندی به
ارزش‌ها و حدود الهی و ایجاد مصونیت در برابر القای شبهات دینی در برنامه‌ریزی‌های
فرهنگی
2) توسعه و تقویت فرهنگ عفاف و حجاب و رعایت اصول و موازین اسلامی از طریق برنامه
های آموزشی و فرهنگی دانشگاهها و ضرورت نظارت صحیح بر حاکمیت این موازین در فضای
فرهنگی دانشگاهی
3) اهتمام به معرفی اسوه‌ها و الگوهای مناسب از مفاخر زنان مسلمان در عرصه‌های
گوناگون در برنامه‌های فرهنگی و متون آموزشی دانشگاهها
4) تقویت هویت ملی و دینی و روحیه اعتماد به نفس و خودباوری در زنان و دختران
دانشگاهی از طریق برنامه‌های فرهنگی
5) توسعه و تعمیق بینش سیاسی دانشجویان بمنظور دفاع از نظام اسلامی و مقابله با
تهاجم فرهنگی
6) حمایت و تقویت حضور و مشارکت دختران دانشجو در فعالیتهای انجمنها و تشکل‌های
فرهنگی ـ اجتماعی دانشگاهها
7) ایجاد زمینه مناسب جهت پیشگیری از بروز آسیب‌های اجتماعی دختران دانشجو با
تأکید بر وضعیت دانشجویان غیربومی و تفاوت‌های فرهنگی ـ اقتصادی و اجتماعی آنان با
سایر دانشجویان

فصل ششم: سیاستهای مربوط به امور خدماتی و رفاهی
1) توسعه خدمات مشاوره‌ای رایگان در زمینه‌های علمی، فرهنگی، ازدواج و مشکلات
خانوادگی برای دانشجویان دختر (خصوصاً دانشجویان جدیدالورود به شهرهای بزرگ)
2) توسعه کمی و کیفی خدمات مادی و معنوی به دانشجویان دختر نیازمند و بهبود وضعیت
تحصیلی آنان
3) توسعه کمی و بهبود وضعیت خوابگاههای دانشجویان دختر براساس میزان
پذیرفته‌شده‌گان در دانشگاهها و افزایش مشارکت آنان در فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی
و اداره خوابگاهها
4) توجه به تأمین و غنی سازی اوقات فراغت دانشجویان دختر و توسعه امکانات ورزشی به
عنوان عامل مهم در سلامت، افزایش بهداشت روانی و روحیه نشاط و مصونیت در برابر
آسیب‌های اجتماعی
5) ایجاد تسهیلات، امکانات و خدمات لازم و مناسب برای دانشجویان دختر بمنظور ایفای
همزمان مسئولیت همسری و مادری و آموزشی آنان (انعطاف در ساعت کار، افزایش مدت
مرخصی زایمان، ساعت شیردهی، امکانات نگهداری فرزند، خدمات بیمه‌ای و…)
6) حمایت از تشکیل و توسعه تشکل‌های صنفی و رفاهی دانشجویان، مدیران و اساتید زن
بمنظور بررسی مشکلات خود در امور اقتصادی و اجتماعی
7) توسعه و تقویت منابع، تجهیزات و امکانات آموزشی و کمک آموزشی (بانک اطلاعات،
کتابخانه و …) مورد نیاز دانشجویان، اساتید و مدیران زن در دانشگاهها

فصل هفتم: سیاستهای مربوط به اشتغال زنان فارغ التحصیل
1) اتخاذ تدابیر لازم جهت هدایت تحصیلی دختران در انتخاب رشته‌های تحصیلی، متناسب
با مسئولیت‌های خانوادگی و آینده شغلی آنان .
2) بهره‌گیری مناسب و تخصصی از مشارکت کمی و کیفی زنان آموزش دیده و فارغ التحصیل
به عنوان سرمایه‌های ملی در برنامه‌های توسعه در راستای بهره‌وری مناسب از نظام
آموزشی کشور و ایجاد توسعه پایدار و متوازن.
3) استفاده بهینه از تجارب علمی و فرهنگی زنان دانشگاهی و حوزوی در مجامع ملی و
بین‌المللی.
4) ایجاد هماهنگی جهت ایجاد فرصت‌های شغلی بمنظور بهره‌وری نظام مند و مناسب از
نظام آموزش عالی دولتی زنان با توجه به صرف منابع و جلوگیری از اتلاف آن .