موضوع شکایت و خواسته: ابطال تبصره بند یک و تبصره بند 3 بخشنامه شماره 22400/41/2 مورخ 6/6/1375 و بخشنامه شماره 6006 مورخ 22/10/1372 سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور.
تاریخ: 24/2/85 شماره دادنامه: 86، 87، 88 کلاسه پرونده:
414/81، 167،234/82
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: آقایان 1- سیدجواد شریفی 2- محمدعلی ایرانپور 3- علی قادری.
موضوع شکایت و خواسته: ابطال تبصره بند یک و تبصره بند 3 بخشنامه شماره 22400/41/2
مورخ 6/6/1375 و بخشنامه شماره 6006 مورخ 22/10/1372 سازمان مدیریت و برنامهریزی
کشور.
مقدمه: 1- آقای سیدجواد شریفی و محمدعلی ایرانپور در دادخواستهای تقدیمی اعلام
داشتهاند، ماده 13 قانون حمایت از آزادگان مصوب 13/9/1368 در خصوص احتساب سوابق
آزادگان مقرر میدارد، مدت اسارت آزادگان به ازاء هر سال اسارت دو سال به عنوان
سابقه خدمت رسمی و مرتبط تلقی میگردد و در ماده 26 قانون مذکور، قانونگذار مقرر
میدارد که آزادگان در شمول امتیازات اعطایی به رزمندگان میباشند. همچنین در
تبصره 4 ماده 3 قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت مصوب 13/6/1370 بیان شده که
دولت میتواند به آزادگان یک تا دو گروه تشویقی اعطاء نماید. متأسفانه در اجرای
قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت بخشنامه شماره 22400/41/2 مورخ 6/6/1375
سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور در تبصره بند یک مقرر میدارد «در صورت اجتماع
عوامل رزمندگی، جانبازی و اسارت و مفقودیت، اعطاء گروه تشویقی به ایثارگران موصوف
حداکثر تا سقف دو گروه مجاز میباشد.» که این تبصره با ماده 26 قانون حمایت از
آزادگان که آزادگان را در شمول امتیازات اعطائی به رزمندگان نیز میدانند، مغایر
میباشد. در تبصره بند 3 بخشنامه فوق الذکر بیان شده که مستخدمین مشمول این بند به
لحاظ اینکه عملا
ًاز امتیازات استخدامی مقرر بهرهمند میشوند، لذا اعمال مضاعف امتیازات موضوع این
بخشنامه در مورد آنان منتفی است. در این خصوص باستحضار میرساند، اولاً تاریخ تصویب
قانون حمایت از آزادگان مقدم بر قانون نظام هماهنگ میباشد و ثانیاً اعمال ماده 13
و احتساب سوابق دوران اسارت به هیچ عنوان نمیتواند مصداقی از گروههای تشویقی و
امتیازات موضوع بخشنامه فوق باشد. زیرا اساساً هیچگونه ارتباطی با هم ندارند و
گروهی که فرد بابت سابقه خدمت میگیرد گروه تشویقی محسوب نمیشود. اگر اراده
قانونگذار این بود آزادگان را در تبصره ماده 3 قانون نظام هماهنگ مستثنی مینمود.
با عنایت به مراتب ابطال تبصره بند یک و تبصره بند 3 بخشنامه شماره 22400/41/2
مورخ 6/6/1375 سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور مورد تقاضا است. مدیرکل دفتر
نظامهای استخدامی سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور در پاسخ به شکایت مذکور طی
نامه شماره 111488/1802 مورخ 5/8/1382 اعلام داشتهاند، بند 11 بخشنامه شماره 2727
/د مورخ 20/5/1371 و تبصرههای ذیل آن موضوع بند 3 بخشنامه شماره 22400/41/2 مورخ
6/6/1375 در خصوص احتساب سوابق اسارت آزادگان قبلاً با توجه به رأی شماره 72/224
مورخ 4/6/1376
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری اصلاح گردیده است و همانطور که ملاحظه میشود در
ماده 13 قانـون حمایت
خیابان بهشت (ضلع جنوبی پارک شهر) دیوان عدالت اداری تلفن 8-5609031
از آزادگان … مصوب 1368 مجلس شورای اسلامی صراحتاً به تمایل آزادگان برای استفاده
از امتیاز موضوع این ماده اشاره شده است و طبق تبصره 4 ماده 3 قانون نظام هماهنگ
پرداخت مصوب 13/6/1370 مجلس شورای اسلامی دولت مخیر میباشد در موارد الف- آزادگان
ب- جانبازان ج- رزمندگان د- مدیران ه- مستخدمینی که خدمات برجسته انجام داده
باشند، به مستخدمین یک الی دو گروه تشویقی علاوه بر گروه استحقاقی آنان اعطاء
نماید. مضافاً بر اینکه به طور کلی بخشنامه شماره 2727/د مورخ 20/5/1371 و تبصره
الحاقی بند 2 آن موضوع بخشنامه شماره 22400/41/2 مورخ 6/6/1375 با توجه به ماده 26
قانون حمایت از آزادگان مبنی بر شمول امتیازات اعطایی برای رزمندگان که در این
قانون به آن اشاره نشده به آزادگان تهیه گردیده است و بهرهمندی آزادگان از
امتیازات بخشنامه مورد اشاره پیش بینی شده است لکن در صورت اجتماع عوامل رزمندگی،
جانبازی، اسارت و مفقودیت بابت رشادتها و فداکاریها در ایام واحد خدمت در جبهههای
نبرد حق علیه باطل اعمال مضاعف امتیازات موضوع بخشنامه شماره 2727/د مورخ 20/5/
1371 و ماده 13 قانون حمایت از آزادگان و برخورداری توأمان از امتیازات فوق موردی
نداشته و امکان
پذیر نمیباشد. 2- آقای علی قادری در دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، بخشنامه
شماره 6006/د مورخ 22/10/1372 سازمان امور اداری و استخدامی کشور موجبات سلب
امتیازاتی را که طبق قانون حمایت از آزادگان به این قشر داده شده است را فراهم
آورد. با این توضیح که ماده 13 قانون حمایت از آزادگان برای محاسبه سنوات اسارت از
هر لحاظ به عنوان سابقه خدمت رسمی به ازاء هر یک سال اسارت دو سال را قابل محاسبه
دانسته است. مضافاً اینکه تبصره ماده 21 همان قانون مدرک تحصیلی آزادگان از نظر
استخدامی را نیز معادل یک مقطع تحصیلی تلقی نموده است و حال آنکه سازمان مذکور طبق
بخشنامه فوق الاشاره به سلب این امتیاز قانونی از آزادگان نموده است. فلذا ابطال
بخشنامه شماره 6006/د مورخ 22/10/1372 مورد تقاضا است. مدیرکل دفتر نظامهای
استخدامی سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره
68614/1802 مورخ 20/5/1382 اعلام داشتهاند، به موجب بخشنامه شماره 6006/د مورخ 22
/10/1372 این سازمان متن زیر که مقرر میدارد «صرفاً آزادگانی که تمایل به استفاده
از امتیازات ماده 13 قانون حمایت از آزادگان مصوب 13/9/1368 مجلس شورای اسلامی را
ندارند در شمو
ل امتیازات این بخشنامه خواهند بود.» به عنوان تبصره 2 ردیف 11 بخشنامه شماره 2727
/د مورخ 20/5/1371 الحاق گردیده بود، لکن از آنجا که قبلاً مطابق دادنامه شماره 138
مورخ 15/11/1373 هیأت عمومی دیوان آن قسمت از بند 11 بخشنامه شماره 2727/د مورخ 20
/5/1371 و تبصرههای آن با قید مدت اسارت قبل از استخدام رسمی و همچنین عدم احتساب
سنوات اسارت قبل از استخدام رسمی از لحاظ بازنشستگی، بر خلاف کلیت و عموم ماده 13
قانون حمایت از آزادگان تشخیص و حکم بر ابطال آن صادر گردیده، لذا این سازمان طبق
بند 3 بخشنامه شماره 22400/41/2 مورخ 6/6/1375 بند 11 و تبصرههای آن را
خیابان بهشت (ضلع جنوبی پارک شهر) دیوان عدالت اداری تلفن 8-5609031
که مربوط به احتساب سوابق اسارت آزادگان میباشد به شرح ذیل اصلاح نموده است «مدت
اسارت برای عمومی آزادگان اعم از اینکه قبل از اسارت در دستگاهها شاغل بوده و یا
بعد از اسارت شاغل شوند به موجب مفاد ماده 13 قانون حمایت از آزادگان، با تمایل
آنان به ازاء هر یک سال اسارت دو سال به عنوان سابقه خدمت رسمی و مرتبط تلقی
میگردد و از هر لحاظ مورد محاسبه قرار خواهد گرفت. تبصره مستخدمین مشمول این بند
به لحاظ اینکه عملاً از امتیارات استخدامی مقرر بهرهمند میشوند، لذا اعمال مضاعف
امتیازات موضوع این بخشنامه در مورد آنان منتفی است و در صورت عدم انتخاب ماده 13
قانون حمایت از آزادگان، در شمول امتیازات این بخشنامه قرار گرفته و مدت اسارت
ایشان از لحاظ بازنشستگی دو برابر قابل احتساب میباشد. بنابمراتب شکایت شاکی علیه
این سازمان موردی ندارد. هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسای
شعب بدوی و رؤسا و مستشـاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از استماع توضیحات نماینده
سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور بحث و بـررسی و انجام مشاوره بـا اکثریت آراء به
شرح آتی مبادرت به صدور رأی می نماید.
رأی هیأت عمومی
الف- به صراحت ماده 13 قانون حمایت از آزادگان بعد از ورود به کشور مصوب 1368، مدت
اسارت برا عمومی آزادگان اعم از اینکه قبل از اسارت در دستگاهها شاغل بوده و یا
بعد از اسارت شاغل شوند با تمایل آنان به ازاء هر یک سال اسارت، دو سال به عنوان
سابقه خدمت رسمی و مرتبط تلقی میگردد و از هر لحاظ مورد محاسبه قرار خواهد گرفت.
نظر به اینکه استفاده از حکم مقرر در ماده مزبور به برخورداری از گروههای تشویقی
موضوع تبصره 4 ماده 3 قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت مصوب شهریور 1370
منافاتی ندارد، بنابراین تبصره بند 3 بخشنامه شماره 22400/41/2 مورخ 6/6/1375 و
بخشنامه شماره 6006 مورخ 22/10/1372 سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور مغایر قانون
شناخته میشود و مستنداً به قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال
میگردد. ب- به صراحت تبصره 4 ماده 3 قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت اعطاء
گروه تشویقی به مستخدمین مذکور در آن تبصره حداکثر تا 2 گروه مجاز اعلام شده است.
بنابراین تبصره بند یک بخشنامه شماره 22400/41/2 مورخ 6/6/1375 که مبین حکم مقنن
است مغایرتی با قانون ندارد./
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضائی دیوان عدالت اداری
مقدسیفرد
خیابان بهشت (ضلع جنوبی پارک شهر) دیوان عدالت اداری تلفن 8-5609031
414/81، 167،234/82
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: آقایان 1- سیدجواد شریفی 2- محمدعلی ایرانپور 3- علی قادری.
موضوع شکایت و خواسته: ابطال تبصره بند یک و تبصره بند 3 بخشنامه شماره 22400/41/2
مورخ 6/6/1375 و بخشنامه شماره 6006 مورخ 22/10/1372 سازمان مدیریت و برنامهریزی
کشور.
مقدمه: 1- آقای سیدجواد شریفی و محمدعلی ایرانپور در دادخواستهای تقدیمی اعلام
داشتهاند، ماده 13 قانون حمایت از آزادگان مصوب 13/9/1368 در خصوص احتساب سوابق
آزادگان مقرر میدارد، مدت اسارت آزادگان به ازاء هر سال اسارت دو سال به عنوان
سابقه خدمت رسمی و مرتبط تلقی میگردد و در ماده 26 قانون مذکور، قانونگذار مقرر
میدارد که آزادگان در شمول امتیازات اعطایی به رزمندگان میباشند. همچنین در
تبصره 4 ماده 3 قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت مصوب 13/6/1370 بیان شده که
دولت میتواند به آزادگان یک تا دو گروه تشویقی اعطاء نماید. متأسفانه در اجرای
قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت بخشنامه شماره 22400/41/2 مورخ 6/6/1375
سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور در تبصره بند یک مقرر میدارد «در صورت اجتماع
عوامل رزمندگی، جانبازی و اسارت و مفقودیت، اعطاء گروه تشویقی به ایثارگران موصوف
حداکثر تا سقف دو گروه مجاز میباشد.» که این تبصره با ماده 26 قانون حمایت از
آزادگان که آزادگان را در شمول امتیازات اعطائی به رزمندگان نیز میدانند، مغایر
میباشد. در تبصره بند 3 بخشنامه فوق الذکر بیان شده که مستخدمین مشمول این بند به
لحاظ اینکه عملا
ًاز امتیازات استخدامی مقرر بهرهمند میشوند، لذا اعمال مضاعف امتیازات موضوع این
بخشنامه در مورد آنان منتفی است. در این خصوص باستحضار میرساند، اولاً تاریخ تصویب
قانون حمایت از آزادگان مقدم بر قانون نظام هماهنگ میباشد و ثانیاً اعمال ماده 13
و احتساب سوابق دوران اسارت به هیچ عنوان نمیتواند مصداقی از گروههای تشویقی و
امتیازات موضوع بخشنامه فوق باشد. زیرا اساساً هیچگونه ارتباطی با هم ندارند و
گروهی که فرد بابت سابقه خدمت میگیرد گروه تشویقی محسوب نمیشود. اگر اراده
قانونگذار این بود آزادگان را در تبصره ماده 3 قانون نظام هماهنگ مستثنی مینمود.
با عنایت به مراتب ابطال تبصره بند یک و تبصره بند 3 بخشنامه شماره 22400/41/2
مورخ 6/6/1375 سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور مورد تقاضا است. مدیرکل دفتر
نظامهای استخدامی سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور در پاسخ به شکایت مذکور طی
نامه شماره 111488/1802 مورخ 5/8/1382 اعلام داشتهاند، بند 11 بخشنامه شماره 2727
/د مورخ 20/5/1371 و تبصرههای ذیل آن موضوع بند 3 بخشنامه شماره 22400/41/2 مورخ
6/6/1375 در خصوص احتساب سوابق اسارت آزادگان قبلاً با توجه به رأی شماره 72/224
مورخ 4/6/1376
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری اصلاح گردیده است و همانطور که ملاحظه میشود در
ماده 13 قانـون حمایت
خیابان بهشت (ضلع جنوبی پارک شهر) دیوان عدالت اداری تلفن 8-5609031
از آزادگان … مصوب 1368 مجلس شورای اسلامی صراحتاً به تمایل آزادگان برای استفاده
از امتیاز موضوع این ماده اشاره شده است و طبق تبصره 4 ماده 3 قانون نظام هماهنگ
پرداخت مصوب 13/6/1370 مجلس شورای اسلامی دولت مخیر میباشد در موارد الف- آزادگان
ب- جانبازان ج- رزمندگان د- مدیران ه- مستخدمینی که خدمات برجسته انجام داده
باشند، به مستخدمین یک الی دو گروه تشویقی علاوه بر گروه استحقاقی آنان اعطاء
نماید. مضافاً بر اینکه به طور کلی بخشنامه شماره 2727/د مورخ 20/5/1371 و تبصره
الحاقی بند 2 آن موضوع بخشنامه شماره 22400/41/2 مورخ 6/6/1375 با توجه به ماده 26
قانون حمایت از آزادگان مبنی بر شمول امتیازات اعطایی برای رزمندگان که در این
قانون به آن اشاره نشده به آزادگان تهیه گردیده است و بهرهمندی آزادگان از
امتیازات بخشنامه مورد اشاره پیش بینی شده است لکن در صورت اجتماع عوامل رزمندگی،
جانبازی، اسارت و مفقودیت بابت رشادتها و فداکاریها در ایام واحد خدمت در جبهههای
نبرد حق علیه باطل اعمال مضاعف امتیازات موضوع بخشنامه شماره 2727/د مورخ 20/5/
1371 و ماده 13 قانون حمایت از آزادگان و برخورداری توأمان از امتیازات فوق موردی
نداشته و امکان
پذیر نمیباشد. 2- آقای علی قادری در دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، بخشنامه
شماره 6006/د مورخ 22/10/1372 سازمان امور اداری و استخدامی کشور موجبات سلب
امتیازاتی را که طبق قانون حمایت از آزادگان به این قشر داده شده است را فراهم
آورد. با این توضیح که ماده 13 قانون حمایت از آزادگان برای محاسبه سنوات اسارت از
هر لحاظ به عنوان سابقه خدمت رسمی به ازاء هر یک سال اسارت دو سال را قابل محاسبه
دانسته است. مضافاً اینکه تبصره ماده 21 همان قانون مدرک تحصیلی آزادگان از نظر
استخدامی را نیز معادل یک مقطع تحصیلی تلقی نموده است و حال آنکه سازمان مذکور طبق
بخشنامه فوق الاشاره به سلب این امتیاز قانونی از آزادگان نموده است. فلذا ابطال
بخشنامه شماره 6006/د مورخ 22/10/1372 مورد تقاضا است. مدیرکل دفتر نظامهای
استخدامی سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره
68614/1802 مورخ 20/5/1382 اعلام داشتهاند، به موجب بخشنامه شماره 6006/د مورخ 22
/10/1372 این سازمان متن زیر که مقرر میدارد «صرفاً آزادگانی که تمایل به استفاده
از امتیازات ماده 13 قانون حمایت از آزادگان مصوب 13/9/1368 مجلس شورای اسلامی را
ندارند در شمو
ل امتیازات این بخشنامه خواهند بود.» به عنوان تبصره 2 ردیف 11 بخشنامه شماره 2727
/د مورخ 20/5/1371 الحاق گردیده بود، لکن از آنجا که قبلاً مطابق دادنامه شماره 138
مورخ 15/11/1373 هیأت عمومی دیوان آن قسمت از بند 11 بخشنامه شماره 2727/د مورخ 20
/5/1371 و تبصرههای آن با قید مدت اسارت قبل از استخدام رسمی و همچنین عدم احتساب
سنوات اسارت قبل از استخدام رسمی از لحاظ بازنشستگی، بر خلاف کلیت و عموم ماده 13
قانون حمایت از آزادگان تشخیص و حکم بر ابطال آن صادر گردیده، لذا این سازمان طبق
بند 3 بخشنامه شماره 22400/41/2 مورخ 6/6/1375 بند 11 و تبصرههای آن را
خیابان بهشت (ضلع جنوبی پارک شهر) دیوان عدالت اداری تلفن 8-5609031
که مربوط به احتساب سوابق اسارت آزادگان میباشد به شرح ذیل اصلاح نموده است «مدت
اسارت برای عمومی آزادگان اعم از اینکه قبل از اسارت در دستگاهها شاغل بوده و یا
بعد از اسارت شاغل شوند به موجب مفاد ماده 13 قانون حمایت از آزادگان، با تمایل
آنان به ازاء هر یک سال اسارت دو سال به عنوان سابقه خدمت رسمی و مرتبط تلقی
میگردد و از هر لحاظ مورد محاسبه قرار خواهد گرفت. تبصره مستخدمین مشمول این بند
به لحاظ اینکه عملاً از امتیارات استخدامی مقرر بهرهمند میشوند، لذا اعمال مضاعف
امتیازات موضوع این بخشنامه در مورد آنان منتفی است و در صورت عدم انتخاب ماده 13
قانون حمایت از آزادگان، در شمول امتیازات این بخشنامه قرار گرفته و مدت اسارت
ایشان از لحاظ بازنشستگی دو برابر قابل احتساب میباشد. بنابمراتب شکایت شاکی علیه
این سازمان موردی ندارد. هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسای
شعب بدوی و رؤسا و مستشـاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از استماع توضیحات نماینده
سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور بحث و بـررسی و انجام مشاوره بـا اکثریت آراء به
شرح آتی مبادرت به صدور رأی می نماید.
رأی هیأت عمومی
الف- به صراحت ماده 13 قانون حمایت از آزادگان بعد از ورود به کشور مصوب 1368، مدت
اسارت برا عمومی آزادگان اعم از اینکه قبل از اسارت در دستگاهها شاغل بوده و یا
بعد از اسارت شاغل شوند با تمایل آنان به ازاء هر یک سال اسارت، دو سال به عنوان
سابقه خدمت رسمی و مرتبط تلقی میگردد و از هر لحاظ مورد محاسبه قرار خواهد گرفت.
نظر به اینکه استفاده از حکم مقرر در ماده مزبور به برخورداری از گروههای تشویقی
موضوع تبصره 4 ماده 3 قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت مصوب شهریور 1370
منافاتی ندارد، بنابراین تبصره بند 3 بخشنامه شماره 22400/41/2 مورخ 6/6/1375 و
بخشنامه شماره 6006 مورخ 22/10/1372 سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور مغایر قانون
شناخته میشود و مستنداً به قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال
میگردد. ب- به صراحت تبصره 4 ماده 3 قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت اعطاء
گروه تشویقی به مستخدمین مذکور در آن تبصره حداکثر تا 2 گروه مجاز اعلام شده است.
بنابراین تبصره بند یک بخشنامه شماره 22400/41/2 مورخ 6/6/1375 که مبین حکم مقنن
است مغایرتی با قانون ندارد./
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضائی دیوان عدالت اداری
مقدسیفرد
خیابان بهشت (ضلع جنوبی پارک شهر) دیوان عدالت اداری تلفن 8-5609031